Üsküdar'ın sükunet köşesi: Selman Ağa Camii
Bir mekanı güzelleştiren, ruh veren insanlar olduğu kadar yapılardır da... Bilhassa Allah Teala'yı anmak ve ona ibadet etmek maksadıyla inşa edilen camiler şehre ruh katan, muhitin hamurunu yoğuran mukaddes mekanlardır. Üsküdar'ın merkezinde bulunan Selman Ağa Cami'nin, Mihrimah Sultan ve Valide-i Cedid camilerinden daha önce inşa edildiğini ve daha köklü bir tarihe sahip olduğunu biliyor muydunuz? Bu nadide ve kadim eserin tarihini ve müstesna özelliklerini sizler için derledik.
Giriş Tarihi: 09.02.2022
09:46
Güncelleme Tarihi: 18.09.2022
11:25
Selman Ağa Camii minaresinin özellikleri
◾ Caminin ahşap olan çatısı pek çok Osmanlı eserinde olduğu gibi kurşunla örtülüdür.
◾ Minaresi ise ince tuğladan oluşur. Minarede aralarda kullanılan kesme taş hatıllar mimari açıdan minareyi güçlü kılar ve görsel çeşitlilik sağlar. Caminin 1965'te yaptırılan kesme taş kemerli avlu kapısının sağ tarafında üç yüzlü Horhor Çeşmesi bulunur. Son olarak 1895'te onarımdan geçen caminin haziresinde Selman Ağa'nın mezarı yer alır.
Hatıl : Genellikle yığma yapılarda karşılaştığımız, yükü tüm yüzeye dağıtarak duvarın yıkılmasını engelleyen, malzemesi ile farklılaşan yatay hat.
Caminin yanındaki gereksiz yapılardan arınması
◾ Cumhuriyet dönemi ile başlayan çarpık kentleşmeden ziyadesiyle etkilenen Selman Ağa Cami i, uzun yılların ardından etrafı büyük ve daraltıcı yapılarla dolu bir hale gelmişti.
◾ Caminin önüne geçen çevredeki yapıların düzenlenmesi, kaldırılması ve temizlenmes i ile birlikte, meydan tanımlı ve kullanılabilir bir hale geldi.
◾ Üsküdar'da bu sayede sahile inmeden önce iki yoğun caddeyi rahatlatan bir işaret ögesi ve sükûnet bölgesi hüviyetine sahip manevi ve maddi bir merkez oluştu.
Selman Ağa Camii iç mimarisi
◾ Klasik Osmanlı mimarisinin en güzel ve bölgesel özelliklerini haiz olan Selman Ağa Camii'nin üst pencerelerinde, revzen bulunur. Bu sayede iç mekanda renkli ışık oyunları oluşur.
◾ Bu mimari bir güzellik olduğu gibi "Allah'ın boyasıyla boyandık. Boyaca O'ndan daha güzel olan kim vardır? Biz yalnız O'na kulluk ederiz" (deyin)." (Bakara Suresi 138) ayet-i kerimesinin de tezahürüdür.
◾ Caminin tavan köşelerinde bulunan bezemeler, tavanda kullanılan ahşap çıtalarla bir ahenk oluşturur.
◾ Mihrap ise niş şeklinde sade ve hafif bir görüntü sergiler.
Revzen; alçı kalıplar arasına renkli ya da renksiz cam parçaları yerleştirilmesi suretiyle yapılan desenli pencere işleme sanatıdır. Niş; mimari yapılarda duvar içinde bırakılan oyuklara verilen addır.
Bakara Suresi ilgili ayetin okunuşu Bakara Suresi ilgili ayetin tefsiri
◾ Mihrabın üst kısmındaki levhada ve cami girişinin üzerinde Bakara suresi 144. ayet yazmaktadır.
◾ Cami mimarisi, Osmanlı mimarisi özelliklerini gösteriyor. Avlu kapısı sahil yönüne açılarak, Hakimiyet-i Milliye Caddesi'nden gelen misafirlerini davet ediyor.
"Biz senin, yüzünü göğe doğru çevirdiğini elbette görüyoruz. İşte şimdi kesin olarak seni memnun olacağın kıbleye döndürüyoruz. Artık yüzünü Mescid-i Harâm tarafına çevir; nerede olursanız olun yüzünüzü o yöne çevirin. Kuşku yok ki kendilerine kitap verilenler onun rablerinden gelmiş bir gerçek olduğunu elbette bilirler. Allah onların yaptıklarından habersiz değildir." (Bakara,144)
Bakara Suresi ilgili ayetin okunuşu Bakara Suresi ilgili ayetin tefsiri
◾ Selman Ağa Camii, Babüssaade Ağa Camii ve Horhor Camii olarak da bilinmektedir.
◾ Avlu kapısının sağında bulunan Horhor Çeşmesi, caminin Horhor Camii olarak da bilinmesine neden olmuştur.