Vatan savunmasına adanmış bir ömür: Mareşal Fevzi Çakmak
Yaşamının yarısından fazlasını büyük bir asker ve komutan olan savaş meydanlarında geçiren Mareşal Fevzi Çakmak, yoluna çıkan tüm zorluklara rağmen idealleri ve düşüncelerinden taviz vermeden vatan topraklarını koruyan bir kahraman olarak tarihe geçti.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ilk Genelkurmay Başkanı Çakmak, Mondoros Mütarekesi'nin tek taraflı uygulanması ve İzmir'in Yunan ordusu tarafından işgaline karşı durdu.
Çakmak, "Düşmanın ilerlemesine karşı halkın katiyen tereddüt ve endişe etmesine mahal yoktur. Düşmanın, Anadolu içerisine doğru uzanmak isteyen kolları mezarlarına yaklaşıyor." diyerek halka ve orduya moral verdi.
Giriş Tarihi: 09.04.2018
12:22
Güncelleme Tarihi: 09.04.2018
14:49
Yaşamının yarısından fazlasını savaş meydanlarında geçiren, Türkiye'nin ikinci ve son mareşali Fevzi Çakmak, hakkında çıkarılan idam kararı ve görevden uzaklaştırılma gibi yoluna çıkan engellere rağmen Cumhuriyet öncesi ve sonrasında idealleri ve düşüncelerinden taviz vermeden vatan topraklarını korumak için mücadele etti.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ordusunun 2'nci, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ilk Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, 12 Ocak 1876'da İstanbul Anadolu Kavağı'nda Çakmakoğullarından Topçu Albayı Ali Sırrı Bey'in oğlu olarak dünyaya geldi.
"Mustafa Fevzi" adını alan Fevzi Çakmak, 10 yaşında Selanik'te askeri ortaokula başladı. Daha sonra 1887'de İstanbul'da Soğukçeşme Askeri Ortaokuluna kaydoldu. Buradaki eğitimini tamamladıktan sonra Mart 1890'da başladığı Kuleli Askeri Lisesini Şubat 1893'te ikincilikle bitirdi.
Aynı yıl Kara Harp Okuluna geçen, burayı da piyade subayı olarak tamamlayan Fevzi Çakmak, başarıları dolayısıyla kurmay sınıflara devam hakkı kazanarak Harp Akademisine geçti. 16 Mart 1897'de üsteğmen, 25 Aralık 1898'de de kurmay yüzbaşı olarak akademiden mezun olan Fevzi Çakmak, Genelkurmay Başkanlığı Karargahı'na atandı.
Çakmak, burada karargah subaylığı, Metroviçe Tümeni Karargah Subaylığı, Taşlıca Mutasarrıfı ve Komutanlığı, Mürettep Kosova Kolordusu Kurmay Başkanlığı, Mürettep Garp Ordusu Kurmay Başkanlığı, Nizamiye Yakova Tümen Komutanlığı, Kosova Kuvayi Umumiyesi Kurmay Başkanlığı, Vardar Ordusunda Şube Müdürlüğü görevlerini yürüttü.
22 Aralık 1914'de 5'inci Kolordu Komutanlığı'na getirilen Fevzi Çakmak, 2 Mart 1915'te Mirliva (Tümgeneral) ünvanını aldı.
Birinci Dünya Savaşında kolordusu ile Çanakkale savaşlarına katıldı. Savaş sonunda Atatürk'ün Anafartalar Grup Komutanlığından ayrılması üzerine bu göreve vekaleten baktı, düşman bu cepheden ayrılana kadar bu görevine devam etti.
Ardından 2'nci Kafkas Kolordusu Komutanlığı ve 2'nci Ordu Komutanlığı görevlerinde bulunan Fevzi Çakmak, 28 Temmuz 1918'te Korgeneralliğe (Ferik) yükseldi. Mondoros Mütarekesi'nin imzalanmasının ardından 24 Aralık 1918'te de Genelkurmay Başkanlığına atandı.
Bu makamda bulunduğu sürece anlaşma şartlarını yerine getirir görünerek pek çok silah ve cephanenin düşman eline geçmesini de önledi.
İzmir'in Yunan Ordusu tarafından işgaline karşı çıktı
Mondoros Mütarekesi'nin tek taraflı uygulanması ve İzmir'in Yunan ordusu tarafından işgaline karşı çıkan Fevzi Çakmak, 1919 yılı mayıs ayı başlarında Yunanlıların İzmir'e çıkarma yapma hazırlıkları sürerken, Harbiye Nazırı Şakir Paşa'nın makamında bulunmadığı kısa bir süreden yararlanarak, İzmir'deki Kolordu Komutan Vekili Albay Süleyman Fethi Bey'e "Çıkarılan devriyelerin peyderpey miktarlarının artırılarak Yunanlıların İzmir'i işgal etmeleri ve bir oldu bitti yaratmaları muhtemeldir. Bunun için derhal Averof zırhlısı komutanına, badema (bundan sonra) devriye çıkarılırsa, bunları Türk birliklerinin silah ile karşılayacağını tebliğ ediniz." telgrafını çektirdi.
Bu tebliğe karşılık Süleyman Fethi Bey'in "Dinlemeyip çıktıkları takdirde bu emir yerine getirilecek midir?" sorusuna da "Tereddüt edilmeden ateş edileceği" yanıtını verdi.