Arama
Yabancı seyyahlar İstanbul'u nasıl anlattılar?
Seyahatnameler, bir beldenin geçmişine dair verdikleri bilgiler bakımından Osmanlı tarihçileri için başlıca kaynaklardan biri olarak kabul edilir. Dünyada, üç imparatorluğa başkentlik yapan tek şehir olan İstanbul, güzelliğiyle her dönem seyyahlar tarafından övgüyle söz edilen bir kent oldu. Doğu ile batının kesişim noktası olan İstanbul, yabancı seyyahların da gözde şehriydi ve hem hatıralarında hem kaleme aldıkları seyahatnamelerde hem de yolladıkları mektuplarda İstanbul'dan övgüyle söz ettiler. Peki, yabancı seyyahlar İstanbul'u nasıl anlattılar?
Fransız bilim insanı, çevirmen ve topograf olan Petrus Gyllius, 1490-1555 yılları arasında yaşadı. Fransa Krallığı'nın emrinde çalıştı ve görev için Akdeniz'in bazı bölgelerinde bulundu.
İlk kitabında, Fransa kıyılarındaki deniz yaşamını kaleme alan Petrus Gyllius, kraliyetin dikkatini çekebilmek ve araştırmaları için destek almak üzere eserini I. Francois'e adamıştı.
Çok iyi bir Rönesans eğitimi alan Petrus Gyllius'un ölümünün ardından yeğeni Antoine Gilles, notlarına ulaştı ve eserlerini iki kitap olarak bastı.
Petrus Gyllius'a ait ilk kitap "Boğaz'ın Trakya Kısmı Üzerine", diğeri ise "İstanbul'un Topografisi ve Antik Eserleri" isimlerini taşır. İkinci kitap çok uzun süre İstanbul üzerine en önemli referanslardan biri olarak kabul edildi. Bu kapsamlı çalışma, günümüzde halen kaynak olarak kullanılıyor.
Petrus Gyllius, 16'ıncı yüzyılda kaleme aldığı eserde İstanbul için şu sözlere yer vermişti:
"Tüm kentler zamanın erozyonuna uğrayacaktır. Yalnız İstanbul ölümsüzdür."
Avusturya Monarşisi için görev yapan Flemenk diplomat Ogier Ghiselin de Busbecq, 1522-1592 yılları arasında yaşadı.
Ogier Ghiselin de Busbecq, 16'ıncı yüzyıl İstanbul'u hakkında en yetkin kaynaklardan biri olan "Türk Mektupları" adlı eseri yazdı. Eserinden, ordunun disiplini, Türk hamamları ve Türklerin beden temizliğine verdiği önemin Busbecq'i oldukça etkilediği anlaşılıyor.
Busbuecq, ayrıca Osmanlı' da kadının hukuki statüsünden de takdirle bahsediyor. Türk kadınının boşanma talebinde bulunabildiğini, Osmanlının Avrupa'dan daha ileride olduğunu belirtiyor.
Edebiyatta gezi mektupları türünün öncülerinden biri olan Busbecq, Türk lalesini Avrupa'ya tanıtan kişi olarak da bilinir. Busbecq, 1554 yılında kaleme aldığı bir yazıda İstanbul'dan şu sözlerle bahseder:
"İstanbul tabiatın özenerek yarattığı bir şehir. Öyle bir mevkide kurulmuş ki, bundan daha güzel daha uygun bir yer düşünülemez."
1926 yılında New York'ta doğan John Freely, 17 yaşında Amerikan Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. 1960 yılında New York Üniversitesi'nde fizik doktorasını tamamladı ve doktora sonrası çalışmalarını Oxford Üniversitesi Bilim Tarihi Bölümü'nde gerçekleştirdi.
İstanbul'a ilk defa 1960 yılında Robert Kolej'de fizik öğretmenliği yapmak için geldi. New York, Boston, Londra, Atina ve Venedik'te yaşadıktan sonra 1993 yılında Boğaziçi Üniversitesi'ne döndü.