Minyatürler ile Yavuz Sultan Selim
İktidar dönemi tarihi bir dönemeç olan Yavuz Sultan Selim güçlü imajı, kararlı duruşu ve tarihi karakteri ile Osmanlı Devleti'nin en çok tanınan ve sevilen padişahlarından biridir. Meseleleri kökten çözmeye çalışması ve yenilikçi tavırları ile devleti her alanda güçlendiren I. Selim'in seferleri ve hayatı, muhtelif kaynaklarda minyatürlerle tasvir edilir. Hünername ve Selimname'de bulunan birbirinden değerli minyatürleri sizler için bir araya getirdik.
Giriş Tarihi: 19.02.2022
13:49
Güncelleme Tarihi: 16.10.2022
14:47
◼ Yavuz Sultan Selim'in şehzadelik zamanlarını tasvir eden bir minyatür. Şehzade iken de etrafındaki alimlere ve lalalara değer veren Sultan I. Selim , iştişare kararlarına uymaya gayret eden bir hükümdardır.
◾ Kaynak: Şükrî-yi Bitlisî, Selimnâme
Selimnâme'de bulunan çizimler kimin?
Selimnâme, Yavuz Sultan Selim dönemine dair toplam yirmi dört adet minyatür barındırır. Buyönü ile çok değerli bir tarihi evrak olan Selimnâme adeta günümüze ışık tutar. Eserdeki minyatürler çizim tekniği olarak Farisi etkisindedir. Selimnâme'de mnaytürleri çizen nakkaş hakkında bir bilgi yoktur. Konu ile alakalaı yapılan araştırmalar da Tebriz'den getirilen nakkaş Pir Alhmet bin İskender 'in adı öne çıkar. Lakin nakkaşın bu kişi olup olmadığı da belli değildir. Ayrıca Pir Ahmet bin İskender'in hayatıyla alakalı bilgi mevcut değildir. Maalesef Selimnâme'deki eşsiz minyatürlerin altında müellifini belli edecek bir imza bulunmaz.
Osmanlı tarihinde yaşanan ilkler
◼ Minyatürde Yavuz Sultan Selim ve Kırım Hanı Mengli Giray resmedilir. I. Selim Kırım Hanı Mengli Giray'ın kızı Ayşe Hafsa ile evlenir. Kırım Hanları Osmanlı bürokrasisi içerisinde değerli bir noktadadır.
◾ Kaynak: Şükrî-yi Bitlisî, Selimnâme
Tarihi bir kaynak olarak Selimnâme
Safeviler ile ilk karşılaşma
◼ Trabzon yıllarında babası Sultan II. Bayezid'i Safeviler'in büyüyüp genişlemesi ile alakalı meselelerden sürekli haberdar eden I. Selim , ilerleyen Şii tehlikesine karşı harekete geçer. Öncelikle İspir ve Bayburt'u ele geçirerek Safeviler tarafından baskı gören Sünni halkı emniyet içinde Trabzon'a gönderen Yavuz, Erzincan önlerinde Şah İsmail'in gönderdiği orduyu bozguna uğratır. Böylece bölgeye sükunet kazandırır.
◾ Minyatür: Şükrî-yi Bitlisî, Selimnâme
Osmanlı'nın İlk Toplu Konutları: Akaret Sıraevleri
◼ Çaldıran dönüşü alınan kalelerden olan Kemah Kalesi önünde Safeviler ile yaşanan savaşı gösteren minyatür, bize Anadolu'daki var olan Safevi gücü hakkında nüveler verir.
◾ Kaynak: Şükrî-yi Bitlisî, Selimnâme
Osmanlıların Haremeyn'e hizmetleri
Yavuz Sultan Selim Nil kenarında
◼ Minyatür, Yavuz Sultan Selim'i, Mısır'ın fethinden sonra Nil nehri kıyısında timsah avlarken betimler. Minyatür I. Selim'in gücünü göstermek amacıyla çizilir.
◾ Kaynak: Hünernâme, Mehmed Bursâvî
Mehmed Bursâvî kimdir?
Bursalı olup hattat bir aileden yetişen Mehmed Bursâvi, İstanbul'da hocası Kürtzâde İbrahim Efendi'nın hocası Hafız Osman'dan istifade eder ve Topkapı Sarayı'nda meşk muallimliği yapar.
Yavuz Sultan Selim'in sarığındaki sır neydi?