Arama
Açlık ile ilgili kim, ne söylüyor?
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed, hayatın pek çok alanında olduğu gibi açlık tokluk kavramları konusunda da insanlığı uyarmış ve bu konuda uyulması gereken kuralları ashabına söylemiştir. Ardından gelen İslam alimleri de açlıkla ilgili hususlara değinmişler; insanoğlunu felakete sürükleyen şeyin "alışılan tokluk" olduğunun altını çizmişlerdir. Dünya edebiyatında açlık, daha çok insan psikolojisi ve yaşama etkisi ile ele alınırken; modern çağda ise uzmanlar, yemek yeme ihtiyacının "duygusal açlık" olabileceğini ifade ediyor. Peki, açlık konusunda, kim, ne söylüyor? Açlık konusundaki görüşleri ve eserleri derledik.
Peygamber Efendimiz, bir hadis-i şerifinde "Ademoğlu karnından daha kötü bir kap doldurmamıştır. Oysa ki Ademoğlu için belini doğrultacak birkaç lokma yeterlidir. Şayet mutlaka yemesi gerekiyorsa, o zaman (midesinin) üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de nefes için ayırsın." (Tirmizi, Zühd, 47) buyurmuştu.
Yeme-içme adabı ile ilgili hadisler için Riyazü's Salihin'e buradan ulaşabilirsiniz.
Resul-i Ekrem Efendimiz, yine yeme içme konusunda bir başka hadis-i şerifinde şöyle buyurmuştu: "Bir kişilik yemek iki kişiye, iki kişilik yemek dört kişiye, dört kişilik yemek de sekiz kişiye yeter." (Müslim)
Peygamber Efendimizin bu tür sağlığı korumaya ve tedaviye yönelik hadisleri İslam literatüründe "Tıbb-ı Nebevi" olarak anılır. Yeme içme konusunun da dahil olduğu Tıbb-ı Nebevi'de, insan sağlığının korunmasında, tedavi ve tedavi araçlarının nasıl uygulanacağı konusunda, Resul-i Ekrem'in tavsiyeleri yer alır.
14'üncü yüzyılda yaşayan İslam âlimi İbn Haldun, Mukaddime adlı eserinde beslenme konusunu detaylı olarak irdelemiş; beslenmenin ahlak, karakter ve ibadet konularını ne şekilde etkilediğini anlatmıştı.
Nefsini ve bedenini açlığa alıştıran kişilerin, kendilerini daha fazla ibadete verdiklerini; kıtlık ve darlık zamanlarında vücutlarının daha dayanıklı olduklarını ve sağlıklarını uzun süre koruduklarını kaleme almıştı.
İbn Haldun 'İnsanı açlık değil, tokluk öldürür' sözüyle ne kastediyor?
İbn Haldun'a göre, bolluk ve refah içinde yaşayanlar, çoğunlukla katık ve yağa alışmış olduklarından, alışkanlıklarının aksine az yemeye mecbur kaldıklarında vücutları birtakım sıkıntılara maruz kalır. Bu hali yaşayanların bağırsakları çabuk kurur ve buruşur.
Zayıf bir organ olan bağırsaklar ise hastalıklara karşı dayanıksızdır. Böyle bir hastalık kişiyi ölüme dahi götürebilir. Bu nedenle İbn Haldun'a göre açlık zamanlarında, ölenleri açlık öldürmez; gerçekte onları alışmış oldukları tokluk öldürür.
İbn Haldun'un Mukaddime adlı eserini satın almak için tıklayın.
İslam tarihinde 11'inci yüzyılda yaşayan İmam Gazzali'nin beslenme konusunda söyledikleri de bir hayli önemlidir. Gazzali, İslam kültür tarihinde ibadet psikolojisi bakımından özel bir yere sahip olan büyük eseri İhyaü Ulumid Din'de yeme içme adabı da dâhil pek çok konuya değinir.
Gazzali, açlık ve nefis terbiyesi konusunda şu sözleri kaleme almıştır: "Nefis ancak kendisini zaafa düşürecek şeyle müteessir olur. O şeyde nefis alışkınlık elde ederse ondan mütessir olmaz. Bu uzakta değildir. Çünkü doktorlar ilaçların içiminde alışkanlıktan men ederler ve derler ki; ilaç içmekte alışkanlık haline gelen kimse hastalandığı vakit, alıştığı o ilaçtan fayda bulamaz. Zira onun vücudu o ilaca alışmış olduğundan ilacın tesirini bulamaz."
İhya-u Ulumi'd-Din kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın.