Arama
Büyük Valide Han'ın alarm veren kubbeleri
Eminönü'ndeki Büyük Valide Han, İstanbul'un en büyük hanlarından biri olması nedeniyle, fotoğraf meraklılarının uğrak mekanı haline geldi. Geçmişte kervanların konakladığı Valide Han'da bugün 300'e yakın dükkan yer alıyor. Peki, Kösem Sultan'ın, 17'nci yüzyılda kervansaray kompleksi şeklinde, vakıf malı olarak inşa ettirdiği Büyük Valide Han'ın kubbesinin boğaza karşı zıplayıp fotoğraf çektirmek isteyenler yüzünden çöktüğünü biliyor muydunuz? Ya da bu olaydan sonra kubbelere çıkışın yasaklanmasına rağmen yasağın delinip tarihi han üzerinde reklam filmi dahi çekildiğini?
Olay üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Koruma Kurulu'nun yazılı kararıyla çatıya çıkış yasağı konulmuştu. Ancak Büyük Valide Han'da yasak delindi. Hanın kubbeleri üzerinde kalabalık bir ekiple reklam filmi çekildi. Kilolarca ağırlıktaki stüdyo kamera sistemleriyle yasaklı çatıyı adeta platoya çevirdi. Büyük Valide Han'ın yıllara meydan okuyan kubbelerini ve hanın tarihini derledik.
Tarihi Yarımada'da Çemberlitaş, Beyazıt ve Eminönü arasında kalan ve Hanlar Bölgesi olarak bilinen yer Osmanlı döneminde birçok esnafın bulunduğu bir alandır. Osmanlı döneminde özellikle deniz yoluyla gelen malların rıhtımlara boşaltılıp bu hanlara yayıldığı bilinir. Bölgenin en önemli caddesi olan Çakmakçılar Yokuşu; Babıâli Caddesi, Divanyolu, Direklerarası gibi kentin şöhretli yollarından biridir.
Bu yol aynı zamanda Mercan Ağa Mahallesi ile Taya Hatun Mahallesi arasındaki sınırı oluşturur. Aynı yokuşun üstünde, Büyük Valide Han dışında Büyük Yeni Han, Sümbüllü Han, Muradyan Han, Çakmakçılar Hanı, Sabri Safa Hanı, Nasır Hanı, Birlik Hanı da yer alır.
Reşat Ekrem Koçu İstanbul Ansiklopedisi'nde "Büyük Valide Han" maddesinde şu bilgileri aktarır: "Hanın cephesinin bulunduğu Çakmakçılar Caddesi de tarihi bir yoldur. Bu yol üzerinde aşağıdan yukarı çıkılırken sağ taraftaki dükkânların hemen hepsinde tüfek ve tabanca çakmağı imal edilir, tüfekçi ustaları buradan çakmak satın alarak yaptıkları silahları tamamlarlardı.İstanbulkâri karanfil ve horozlu çakmak ile çekirge çakmak denilen neviler çok meşhur olup erbabı tarafından hararetle aranırdı. Yokuşun baş kısmındaki dükkânlarda da tığ imal eden esnaf bulunurdu."
