Arama
Dünya tarihinin en önemli 6 aşısı
Aşılar, insanlığın verdiği büyük salgın mücadelelerinde en önemli destekçiler olmuştur. Tarih boyunca milyonlarca kişinin ölümüne neden olan salgın hastalıklar, bilim insanlarının bulduğu aşılar sayesinde kimi zaman yok olmuş kimi zaman ise etkisini yitirmiştir. Kitlesel ölümler durmuş ve bağışıklık sisteminin ilgili hastalığa karşı antikor üretmesi sağlanmıştır. İşte, dünya tarihinin en önemli 6 aşısı…
✅Osmanlı'da çiçek aşısı
📌Jenner'in geliştirdiği aşı, ilk defa Osmanlı topraklarına 1800'li yıllarda geldi.
📌Bu hastalık birçok can aldı. Birinci Abdülhamid döneminde 1700'li yıllarda İstanbul'da çiçek salgını yaşanmış ve padişah en az 6 çocuğunu salgında kaybetmişti.
📌Türk usulü çiçek aşısı, 18. yüzyılda Avrupa'da öğrenildikten sonra ilk olarak Londra'da Newgate Hapishanesi'nde 6 mahkûm üzerinde denenmiş ve olumlu netice alınmıştı. Aşı olumlu neticelerin alınmasına rağmen günümüzde olduğu gibi tartışmaların da odağı haline gelmişti.
📌Hastalığın kontrol altına alınabilmesi için aşı programına duyulan ihtiyacın farkında olan Osmanlı idaresi, 1885'te ilk aşı nizamnamesini çıkardı. Sonraki yıllarda da aralıklarla nizamnameler yayımlandı. Aşılar öncelikli olarak çocuklara ve sonrasında 1904 yılında fabrika çalışanlarına yapıldı.
✅Dönem dönem nükseden salgın
📌Dünyanın genelinde yaygınlaşan aşı programları sayesinde virüs ölümcül olmaktan çıktı. Fakat 1958'e de bu virüs yeniden baş gösterdi. Hatta öyle ki 2 milyon kişinin bu hastalıktan ölmesi, Dünya Sağlık Örgütü'nün yeni bir aşı kampanyasını başlatmasına sebebiyet verdi.
1970'li yıllara kadar dönem dönem patlak veren çiçek hastalığı birçok can almaya devam etti. 1980'e gelindiğinde ise Dünya Sağlık Örgütü artık bu hastalığın dünyadan tamamen silindiğini ilan etti.
✅Hastalığın özellikleri
📌Sığır vebası sığır ve türlerinde gören öldürücü ve bulaşıcı hastalıklardandır. Sığırlara bulaşan bu virüs, sığır ve bufola türlerini de tehlike altına almıştır. Bu hastalık sığır ölümlerine yol açtı. Kıtlığa yol açan bu hastalığın çaresi de yine aşı ile oldu.
📌4. yüzyıldan itibaren insanlığın uğraştığı hastalıklardan biri olan sığır vebası 18. ve 19. yüzyıllarda Avrupa'da yayılmış hatta öyle ki Avrupa'da ilk veteriner okullarının kurulmasına sebebiyet vermiştir. Avrupa'da belirli aralıklarla nükseden bu hastalık hayvan sağlığı açısından yapılan araştırmalara hız kazandırmıştı.
✅Osmanlı'da sığır vebası
📌Bu salgının Osmanlı topraklarına 93 Harbi'nden sonra muhacirler tarafından getirildiği düşünülmektedir. Osmanlı'da "Veba-i bakarî" olarak adlandırılan bu hastalık, halkı büyük bir gelir kaybına uğrattı.
📌Rusya'dan getirilen hayvanlardan bulaşan hastalık yüzünden Anadolu'da hayvan sayısı azalmış 1889'da bir günden binden fazla hayvanın telef olduğu kayıtlara geçmişti.
✅Sığır vebasına karşı aşı faaliyetleri
📌19. yüzyıldan sonra hastalığa karşı aşı üretildi. Salgına karşı herhangi bir ilaç olmasa da bağışıklığın kazanması adına aşılama yöntemi en önemlisiydi. Bu sebeple hastalık tehdidi ile karşı karşıya kalan hayvanlara serum ile aşı yapmak hastalığın önlenmesine neden oldu.
📌Bu dönemde hayvanların hastalıktan kurtulması için aşılanma yapılmıştı. Osmanlı topraklarında hastalıkla mücadele etmek için gerekli maddi olanaklar yetersizdi. Ülkedeki baytar sayısı yeterli değildi bu sebeple Baytar Tatbikat Mektebi açılmıştı. Mektepte iki yıl eğitim görecek elemanlar sonrasında baytarlara yardım etmek ve taşrada aşılar yapmak üzere görevlendirecekti. Osmanlı içinde bulunduğu tüm olumsuz koşullara rağmen aşıyı uygulamıştır.
Sığır Vebası, gerek ülkemizde gerekse dünyada uzun yıllar etkisini gösterdi. Sığır Vebası, 2011'de aşılama ile ortadan kalkan ilk hayvan hastalığı oldu.