Arama
Dünyada görülen 6 nadir hastalık
Geçmişte nadir hastalıkların "yetim hastalıklar" olarak adlandırıldığını biliyor muydunuz? Sağlık kuruluşları tarafından 2.000 kişiden 1 kişiyi etkileyen hastalıklar nadir hastalık olarak kabul edilir. Kronik ve hayatı tehdit eden bu hastalıkların tedavi olanağı da oldukça kısıtlıdır. Sizler için dünyada nadir görülen 6 hastalığı derledik.
Kalıtımsal olan fenilketonürinin oluşabilmesi için hem annenin hem de babanın bu hastalık açısından taşıyıcı olması gerekir. Metabolizmasındaki bozukluk nedeniyle oluşan fenilketonüri, fenilalanin insan vücudu için gerekli ve besinlerle alınması gereken bir protein yapı taşıdır.
Bu hastalıkla doğan çocuklar, doğumda sağlıklıdır. Kanda fenilalalin düzeyinin yükselmesinden sonra beyin gelişiminde bozulma ve nörolojik hasara neden olur. Anne sütü ile birlikte fenilalaninsiz tıbbi mamalar kullanılarak ve kan fenilalanin değerleri yakından izlenerek bu bebekler anne sütü ile beslenebilirler.
Erken teşhis edilmezse, beyin hasarı, zeka geriliği, gelişme geriliği, nöbetler, istemsiz kasılmalar, yürüme bozuklukları, hiperaktivite, kendine zarar verme, otistik davranış bozuklukları görülür. Hastalığı tedavi edilemeyen kişilerde, saç, deri ve gözlerde pigmentasyon azalması meydana gelir ve bu çocuklar sarışın, ince saçlı ve mavi gözlü olurlar.
Doğumdan sonra bebeklerin topuklarından alınan kan, Guthrie kartı denilen özel kâğıtlara damlatılır. Sonuçların doğru sonuç vermesi için ilk 24 saat taburcu edilmemelidir. İlk 24 saatinden önce taburculuğu yapılacak bebeklerde ise ilk kan örneğinden sonra ilk hafta içinde tekrar kan örneği alınmalıdır.
Fenilketonüri ile doğan çocuklar, pek çok hayvansal ve bitkisel kaynaklı besinin bileşiğinde bulunan 'fenilalanin' isimli maddeyi vücuttaki temel gerekli enzimatik süreçlerde kullanamıyor. Bundan dolayı, kanda ve diğer vücut sıvılarında artan bu madde ve onun atıkları çocuğun gelişmekte olan beynine zarar veriyor.
5. ve 6. aydan itibaren zekâ geriliği, yürüme, oturma gibi becerilerinin gelişememesine yol açan hastalık, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebiliyor. Fenilketonürin hastalığının tedavisinde ömür boyu diyete dikkat edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde hastalık kendini tekrar edebiliyor.
Süt ve süt ürünlerinden yapılan gıdalar
Yumurta
Et ve et ürünleri (kırmızı et, tavuk, balık, hindi eti, salam, sosis, sucuk, pastırma, kavurma, kabuklu deniz ürünleri, midye vs)
Hayvanın beyin, karaciğer, böbrek gibi iç organları
Buğday, çavdar, yulaf, mısır ekmekleri
Fındık, fıstık, leblebi, çekirdek çeşitleri, badem, ceviz gibi kuru yemişler
Kuru fasulye, nohut, mercimek, iç bakla, soya fasulyesi gibi kuru baklagiller
Kraker, bisküvi, kek, kurabiye gibi hazır besinler
Aspartam ve fenilalanin içeren bütün içecek, sakız, yiyecekler