Arama
El sıkışmak neyin ifadesidir?
El sıkışma, günlük yaşantıda yaygın olarak kullanılan basit bir jest olsa da köklü bir tarihi ve kültürel önemi olan evrensel bir selamlaşma biçimidir. El sıkışmak, bir selamlama yöntemi olduğu kadar kişilerin psikolojik süreçlerinin de dahil olması nedeniyle pek çok ifadeyi içinde barındırır. El sıkışmanın tarihi kökenleri, kültürel anlamlarını sizler için hazırladık.
🔹 "Nasıl el sıkışılmaz?" böylesi bir soru kulağa tuhaf gelse de bunun cevabı için sosyal bilimciler bir araştırma yapmışlardır. El sıkışmanın nasıl olmaması gerektiğine dair en fazla cevap verilen ilk 10 şu şekildedir:
◾ Çok kuvvetli çalkalayarak
◾ Terli ya da ıslak avuçlarla
◾ Göz teması kurmadan
◾ Gevşek parmaklarla
◾ Çok sert sıkarak
◾ Çok kısa süre
◾ Çok uzun süre
◾ Çok yakınlaşarak
◾ Sol elle
◾ Sıcak elle
🔹 El sıkışmanın kuralı mı olur diye düşünebilirsiniz, ancak insanların bu ritüelin nasıl olmaması gerektiğine düşüncelerini bir adım öteye götürelim. El sıkışma nasıl olmalıdır?
🔸 El sıkışmanın en optimum şekilde nasıl olması gerektiği üzerine araştırma yapan bilim insanları, bir standart bulmaya çalışmışlardır. 2010 yılında Profesör Geoffrey Beattie, el sıkışma için 12 ölçüt geliştirip bunu formüle etmiştir. Beattie göre en ideal el sıkışma formülü şöyledir:
PH = √ (e2 + ve2)(d2) + (cg + dr)2 + π{(42)(4
2)}2 + (vi + t + te)2 + {(42 )(42)}2
🔹 Formül biraz karmaşık gibi duruyor, biraz daha anlaşılır hale getirelim. Formüldeki harflerin açıklamasıdır şöyledir:
(e) göz teması (1=hiç; 5=doğrudan) 5;
(ve) sözlü selamlama (1=uygunsuz bir dille; 5=uygun bir dille) 5;
(d) Duchenne gülümseyişi – gözler ve ağızla yavaşça ve simetrik gülümseme (1=sahte gülümseme; 5=gerçek Duchenne) 5;
(cg) kavrama (1=eksik; 5=tam) 5;
(dr) ellerin kuruluğu (1=ıslak; 5=kuru) 4;
(s) kuvvet (1= zayıf; 5=güçlü) 3;
(p) ellerin pozisyonu (1=kendi vücut alanında; 5=karşıdakinin vücut alanında) 3;
(vi) sallama (1=çok az/fazla; 5=orta) 3;
(t) ellerin sıcaklığı (1=çok soğuk/sıcak; 5=orta) 3;
(te) ellerin dokusu (5=orta; 1=çok sert/yumuşak) 3;
(c) kontrol (1=düşük; 5=yüksek) 3;
(du) süre (1= çok kısa; 5=çok uzun) 3.
🔸 El sıkışma üzerine bu kadar detaylı araştırmalar, deneyler yapıldığını hiç düşünmediğinizi fark etmiş olabilirsiniz. Ancak henüz bitmedi. El sıkışmanın vücutta salgıladığı salgılar üzerine yapılan bir araştırmada el sıkışmanın bu ritüel esnasında bazı kimyasal salgılara neden olduğu üzerine birtakım hipotezler ortaya atılmıştır.
🔹 Selamlaşmaya dair yapılan en enteresan çalışmalardan birinin iddiası şudur: Selamlaşma esnasında karşımızdaki kişiden, tanıyabilmek için ondan kimyasal sinyaller alınır. 280 kişi üzerinde yapılan bu araştırmaya katılan kişilerin %22'si el sıkıştıktan bir müddet sonra ellerini yüzlerine burunlarının yakınına götürdüğü gözlemlenmiştir. Bunun tek sebebi var, koklamak. El sıkışma esnasında salgılandığı söylenen kimyasal kokunun bir tür hissedilmesi için.
🔸 El sıkışma eylemi, toplumdan topluma; kültürden kültüre; coğrafyadan coğrafyaya farklı biçimlerde ortaya çıkmıştır. Örneğin, Latin Amerika ülkelerinde el sıkışma eylemi uzun ve göz teması kurularak yapılırken söz gelimi Japonya gibi gelenekleriyle sağlam bağ kuran ülkelerde yumuşak ve kısa sürelidir.
🔹 El sıkışma Çin'de, yaşlılardan başlanır, yumuşak bir şekilde el sıkışılırken hafifçe eğilmek gerekir ve göz teması kurulmaz. ABD'de, bir kişi kendi adını söylerken diğerinin elini kararlı bir şekilde sıkar. Rusya'da bir kadın el sıkışmak istemezse genellikle el sıkışılmaz. Güney Kore'de, yaşlı bir kişi el sıkışmaya başlar. Grönland'da el sıkıştıktan sonra eller koklanır. (Kimyasal salgılar üzerine olan araştırmayı hatırladınız mı?)
🔸 Türkiye, daha geniş kapsamıyla Anadolu, selamlaşma ve el sıkışma eylemlerinin hem çeşitlilik anlamında hem de yaygınlığı konusunda en zengin coğrafyaların başındadır. Anadolu'da el sıkışma eylemi sadece el sıkışmayla kalmayıp bir de kucaklama ve sarılma eylemleriyle devam eder. Eller sıkıca tutulur ve kucaklama ve sarılma eylemleri de içten ve gönülden gelir.
🔹 Anadolu'da yaşça büyük olanın eli sıkılmaz, öpülür. El sıkışma eyleminde büyük elini çekene kadar bu eylem devam eder. Üstelik Anadolu coğrafyasında selamlaşma yalnızca el ile yapılmaz. Bazen bir göz temasıyla bazen de kafa ile bu eylem gerçekleştirilir.