Arama
En sık görülen psikolojik rahatsızlıklar
İnsan beyninin anormal bir şekilde çalışmasına neden olan psikolojik rahatsızlıklara pek çok kişi maruz kalıyor. Öyle ki dünyada 450 milyondan fazla insan ruhsal hastalıklarla mücadele ediyor. Bazen depresyon gibi daha kolay atlatılabilen durumlar oluşurken bazen de büyük travmaların büyük sonuçları olarak acı veren hastalıklar karşımıza çıkıyor. Dünya Ruh Sağlığı Günü'nde en sık görülen psikolojik rahatsızlıkları derledik.
Bipolar bozukluk genellikle 15-24 yaş arasında görülür ve sıklıkla yaşam boyunca sürer. Her yaşta görülebilir fakat en sık 20'li yaşların başında başlar. Her 100 kişiden 1-2'sinde görülür. Tüm dünyada benzer sıklıkta görülmektedir. Kadın erkek arasında görülme sıklığı açısından fark yoktur. Çocuklarda ve 65 yaş üstünde nadiren yeni teşhis edilmiş mani görülür.
Depresif nöbetler genellikle sinsi başlar ve manik nöbetlere göre daha uzun sürelidir, yaşlı hastalar dışında genellikle bir yılı geçmez. Depresif dönemdeki belirtiler şunlardır:
Dikkatin azalması ve dikkatini toplayamama, anlama, kavrama, hatırlama güçlükleri,benlik saygısında düşüş ve öz güven azalması, suçluluk ve değersizlik düşünceleri, geleceğe ilişkin karamsarlık ve güvensizlik, kendine zarar verme ve intihar düşünceleri ve girişimleri, bedensel halsizlik, uyku bozuklukları (uykuya dalamama, erken uyanma, sık sık uyanma.
Akrabalarının hiçbirinde bipolar bozukluk olmayanlarda hastalık görülme olasılığı %1-2 iken, birinci derece bir akrabasında (anne-baba veya kardeşlerinde) bipolar bozukluk varsa görülme olasılığı %7-8'dir. Tek yumurta ikizinde bipolar bozukluk varsa diğer ikizde hastalık görülme olasılığı %45-60'dır, yani sadece kalıtım tüm hastalığı açıklayamamaktadır.
Obsesif-kompulsif bozukluk, obsesyon adı da verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır. Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), sürekli tekrar edilen ve belli başlı kalıp davranışları içeren bu rahatsızlık halk arasında takıntılı olma olarak da isimlendirilir.
Bu ruhsal hastalıkla insanlar takıntılarının mantıksız olduğunun farkına varabilir ve bu takıntıları önemsememeye hatta bırakmaya çalışabilir. Fakat bu durum sadece sıkıntı ve kaygıların artmasını sağalar. Rahatsız edici düşünceleri önemsememeye ya da bu düşüncelerden kurtulmaya çalışırken yeni düşünceler ve zorlamalar daha öncekileri takip eder böylece içinden çıkılmaz bir döngüye girilir.
Düzen ve simetri takıntıları: Bu kişiler, kendilerini ve çevrelerini korumak adına sıklıkla çevrelerine müdahale eder, endişeleri ile harmanlanmış hayaller üretebilirler. Örneğin kendisine çok saçma gelmesine rağmen, her şey yerli yerinde olmazsa annelerinin kaza geçireceğine inanabilirler. Yüzlerinin bir tarafı yaralansa diğer taraf yaralanmadığı sürece kendilerini rahat hissedemeyebilirler.
Kirlenme takıntıları: En sık görülen takıntılardandır. Çevreleri tarafından aşırı titiz olarak tanımlanan bu kişiler, kirlendiklerinde duyacakları rahatsızlığı göze alamazlar. Kirlilikle ile ilgili kaygıları çok fazla zamanlarını alır. Diğer insanları aşırı pis bulabilirler, bu nedenle eve misafir çağırmak veya misafirliğe gitmek istemeyebilir, aile ilişkilerinde sıkıntı yaşayabilirler.
Karar verme takıntıları: Elinde olmadan kendine zarar vereceğinden veya başkalarının kendisine zarar vereceğinden, utanılacak bir şey yapmaktan, yanlış, uygunsuz şeyler söylemekten korkabilirler.