Geçmiş zaman rüzgarını günümüze taşıyan nostaljik aletler

Daktilonun tarihçesi 📌Bir klavye aracılığıyla harekete getirilen harfleri mürekkepli bir sistem yardımıyla kağıda basarak yazı yazan makine anlamındaki daktilo, ilk kez 1829′da Teroitli William Austin Burt tarafından icat edildi ve patenti alındı. 📌Tipograf adı verilen Austin'in makinesi elden daha yavaş yazıyordu. 1801 yılında ise İtalya'da Pellegrino Turri tarafından bir daktilo yapıldı. Pellegrino, gözleri görmeyen sevgilisi Kontes Caroline Fantoni da Fivizzano için bu makineyi yaptı. 📌İlk pratik daktilo ise 1868'de ise Sholes tarafından yapıldı. 10 yıl sonra Remington, yaptığı daktiloyu bir dikiş makinesinin üzerine yerleştirdi. Şaryo, dikiş makinesinin pedalına benzeyen bir pedalla döndürülüyordu. Makine ise silik ve büyük harf yazabiliyordu. Bu mahsurlarının yanında büyük ve pahalı olması piyasaya sürülmesine engel oldu. 📌Sholes'in yaptığı pratik makineyi inceleyen Thomas Edison, elektrikle çalışabileceğini söyleyerek üzerinde çalışmaya başladı. Edison, çubuğun elektromıknatısla hareket ettiği elektrikli daktilo makinesi yaparak 1872'de patentini aldı. 📌Remington, Royal Smith gibi Amerikan firmaları yanında İtalyan Underwood-Olivetti, Alman Olympia, Adler ve Triumph ve İsveç Facit firmaları da daktiloların yapımında görülen çeşitli kusurları yavaş yavaş düzelterek bugün kullanılan daktilolara benzeyen makineler yaptılar. 📌Çeşitli deneme ve üzerinde yapılan çalışmalardan sonra 1930 yılında seri halde elektrikli makinelerin satışına başlandı. Piyasada tutulması, seri iş yapması bunun üzerinde firmaların çalışmasını sağladı. 📌Daktilo 1800'lü yılların başlarında icat edildi ve yüzyılın sonlarına doğru seri üretimine geçildi. Osmanlı topraklarına girişi ise 20. yüzyılın başlarına denk gelir. Girit mübadillerinden Tütüncüzade Fazıl Bey, 1900'lü yılların başında Girit'te yaşarken Amerika'daki firmaya mektup yazarak sipariş ettiği ilk Osmanlıca klavyeli daktilo, Mersin'deki evlerinde özenle muhafaza ediliyor. Daktilo çeşitleri 🔸 Mekanik daktilo Elektriksiz, mekanik olarak çalışan daktilo türüdür. Parmakla kuvvetle tuşa vurulunca, kaldıraç tertibatıyla tuşun bağlı olduğu harf kalkar ve şeride vurur. Şerit de sarılı olan kâğıt üzerinde o harfin izini bırakır. Harfler vuruldukça şaryo otomatik olarak ilerler. Yazının düzgün çıkması; şeride, vuruşun kuvvetine ve tuşlara iyi basılıp basılmamasına bağlıdır. 🔸 Elektrikli daktilo İşleme prensibi mekanik ile aynıdır. Tuşa basıldığında harfin şeride, dolayısıyla kağıda vurma işlemi elektrikli olarak gerçekleştirilir. Ancak sdnr 1961'de Selectric ismini verdiği modelle harflerin çubukları yerine, harflerin bulunduğu yazı topunu getirdi. Seçilen harfe göre bu yazı topu dönerek, kâğıt tarafına ilgili harfi getirebilmektedir. Yazı topunun değiştirilmesiyle, değişik türde harfleri kullanmak mümkündür. Elektrikli daktiloların (yazıcıların); kaset şeritli ve silicili, çubuklu elektrikli daktilo, küreli elektrikli daktilo, papatya tipi elektrikli daktilo gibi çeşitleri de vardır. 🔸 Elektronik Daktilo Sistem olarak mekanik ve elektrikli mekanik daktilolardan değişik olarak harfler kollar veya yazı topu üzerinde değil papatya şeklindeki disk üzerine dizilmiştir mekanik ve mekanik elektrikli makinelere nazaran çok sessiz ve daha fonksiyoneldir ve günümüzde kullanılan daktilo tipidir. Hafızalı modelleri de vardır. 🔍 Osmanlı'da yapılan ilk telgraf haberleşmesi Daktilonun günümüzdeki kullanımı 📌Kullanırken elektriğe ihtiyaç duyulmadığı için günümüzde Latin Amerika, Hindistan ve Afrika'da yaygın olarak mekanik daktilolar hâlen kullanılmaktadır. Nisan 2011'de Hindistan Mumbai'de kurulu son daktilo üreticisi olan 'Godrej and Boyce'un kapandığı, böylelikle dünyada son daktiloların da üretildiği yolundaki haberler derhal yalanlanmıştır. Dünyada hâlen daktilo üreten fabrikalar faaliyetlerini sürdürmektedirler. 📌Günümüzde çoğunlukla dekor olarak kullanılan ve mekanları süsleyen bir alete dönüşmüştür. Gramofonun tarihçesi 🎵İnsanlığın tarihi ile birlikte var olan müzik, onunla birlikte gelişim göstermiştir. Fonograf kelimesi Yunanca ses anlamına gelen 'phone' kelimesi ile yazmak manasına gelen 'graphe' kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. Bir nevi ses-yazar diye basitçe de açıklamak mümkündür fonografı. Bu makine ile ses ve müzik kayıtı veya dinleme olanakları bulunmaktadır. 🎵Fonografı ilk olarak ünlü mucid Thomas Edison tam anlamıyla yanlışlıkla icad etmişti. 1877 yılında mors alfabesi ile telgraf mesajlarını tekrar eden bir cihaz yapmaya uğraşırken fonograf icad ettiğinin farkında değildi. Temel amacı bu aleti yapmak olmadığı için fonografa duyduğu ilgi ancak 1888 yılında canlanabildi. Bunda Chichister Bell ve Charles Summer Tainter'ın 1886 yılında fonografı geliştirerek gramofon adlı bir cihaz bulmaları önemli bir rol oynamıştı. Edison, ilk geliştrdiği fonograf üzerinde çalışıp daha gelişkin bir cihaz bulduğu yılda, Emile Berliner adlı Alman asıllı Amerikalı bir mucit de gramofonu icat etmişti. 🎵Gramofonun ilk patenti , 8 Kasım 1887 tarihinde Alman bilim adamı Emile Berliner tarafından alındı. 🔍 Posta güvercinleri yollarını nasıl buluyorlardı? 🎵Gramofon Osmanlı coğrafyasına 1800'li yılların sonunda girdi. İlk fonografın 1896 yılında Osmanlı'ya geldiğini öne süren Hacı Şeyhoğlu Ahmet Kemal, beş kişinin bir araya gelip de 100 para verdiğinde fonografçının aleti çalıştırdığı ve dinlettiğini söyler. 🎵Kısa sürede Osmanlı coğrafyasına yayılan ve daha da önemlisi sevilen gramofona bir de Osmanlıca isim bulunmuştu; sada-nüvis. Tıpkı Yunanca'da olduğu gibi Osmanlılar da tam anlamıyla ses-yazar adını kullanmayı tercih etmişlerdi.Yıllar içerisinde Anadolu coğrafyasında gramofon sadece müzik dinlemek için kullanılan bir alet olmaktan çıkıp, orta oyunları, komediler ve hatta 1970'li yıllarda spor plakları yapılmaya başlanmıştı. Gramofon nasıl çalışır? 🎵Gramofon bir yuvarlak ince taş plak ile, fonograf ise bir silindir ile çalışır. Gramofon iki bölümden ibarettir: Plâk ve makine. 🎵Plâk, gomalaka ve mumlu maddelerle (son yıllarda plâstik maddelerle) yapılan bir disktir. İki yüzünde helezon şeklinde oyuklar vardır. Bu oyuklar, girintili çıkıntılıdır, özel olarak yapılmış olan gramafon iğnesi, bu oyuklar arasında dolaşırken, meydana gelen titreşimler, plâğa alınan sesin tekrar duyulmasını sağlar. 🎵Makine, plâğın devamlı olarak ve aynı hızda dönmesini sağlayan bir motor ile, sesi yansıtan bir bölümden ibarettir. Motor, zemberek ya da elektrikle çalıştırılabilir. Her iki şekilde de dakikada ortalama olarak 78 devir yapılır. Elektrikle çalışan gramofonlara pikap adı verilir. 🎵İğne, plâk üzerinde dolandıkça, oyukların girinti ve çıkıntısına göre meydana gelen titreşimler, iğnenin bağlı bulunduğu diyagrama yansır, ses titreşimleri, diyagram ve ses kutusu yardımı ile büyütülerek aksettirilmiş olur. 🔸 Günümüzdeki kullanımı Televizyonun yaygınlaştığı yıllara kadar günlük hayatın çok önemli bir parçası olan gramofon ve teknolojinin gelişmesi ile yerini alan pikaplar günümüzde ise daha ziyade nostaljik birer parça olarak yine birçok insanın evini süslemektedir. Pikapın tarihçesi 📀Pikap, plaklar üzerine kaydedilmiş ses sinyallerini okumaya yarayan kaynak cihazdır. Elektrikle çalışan gramofonlara pikap adı verilir. Dış Dizaynı da belli oranda gramofondan daha farklıdır. Şasi, kol, tabla, motor ve iğne, iğne ana parçalarıdır. Plak üzerine üretim aşamasında aktarılmış olan, göz ile görülemeyecek kadar ufak girinti çıkıntılar okunarak ses sinyali üretilmektedir. 📀Çeşitli devirlerde üretilmiş plakları okuyabilen farklı pikaplar üretilebildiği gibi genel olarak tüm formatları destekleyen okuyucular da bulunmaktadır. Günümüzde özellikle 45 ve 33 1/3 turluk plaklar daha yaygın olsa da, 78 devirlik plakları da okuyabilen pikaplar bulunmaktadır. 🔍 Radyolar hayatımızın neresinde? Pikap çeşitleri 📀Genel olarak iki tipi bulunmaktadır: 1.Pikap tablasının motor tarafından direkt olarak döndürüldüğü tipler. Günümüzdeki kullanımı 📀Teknolojinin gelişimi plak endüstrisinin öleceğini düşündürse de bu durum tam tersi gelişmiştir. Yıllardır modern zamana tutunan ve kendisine geniş bir yer edinen plaklar, bilhassa günümüzde yoğun bir ilgiyle karşı karşıya. Çünkü en yüksek müzik kalitesini alabileceğimiz bir formattır pikap. 📀Günümüzde pikap üreticileri teknolojik faaliyetlere önem vererek bugünün kullanıcılarının isteklerine hitap eden yeni özelliklerle donanmış teknolojileri arttırmaktadır. Kısacası, modern plakçalarlar, günümüzün hızlı ilerleyen yeniliklerine ayak uydurarak, geçmiş yüzlerce yıl boyunca mükemmelleşmiş ve kanıtlanmış işlevselliği kullanarak müzik dünyasında öne çıkan noktasını koruyor. Radyonun tarihçesi 📼İtalyan kâşif Guglielmo Marconi radyonun babası olarak kabul edilir. İngiliz bilim adamı James Maxwell 1865 yılında elektronik olarak üretilen radyo dalgalarının yayılma teorisini kurmuş ve Alman fizikçisi Heinrich Hertz, 1888 yılında Maxwell'İn teorisini pratik olarak gerçekleştirerek bu konuda öncülük etmişlerdir. 📼Marconi ile birlikte 1898 yılında ilk radyo resmen doğmuş oldu. İlk kullanımı gemiden sahile haberleşme içindi. 1923 yılında yüksek frekans radyo dalgalarının iyonosfere çarparak dünyaya döndüğü ispatlanınca radyo, deniz aşırı haberleşme de dâhil olmak üzere hızla yaygınlaştı. 🎬Marconi bir gemide geliştirdiği radyo ile kıyıda bulunan hizmetçisine kablosuz telgraf aracılığıyla 3 tane S harfi yolladı. Mignani'nin asistanı da sinyali aldığı zaman ateş edecekti. Marconi 3 S'i yollama komutunu verdiğinde yeryüzünde ilk defa radyo dalgaları yayıldı, 3 S uzayda dolaştı, dolaştı ve alıcıya ulaştı. Alıcıya ulaştığını gören hizmetçi Mignani tetiği çekti. Deney başarılıydı. Böylelikle ilk radyo da pratik olarak çalışmış oldu. 🔍 Eskinin hiç eskimeyen adı: Radyo Ülkemizdeki ilk radyo yayınları 📼Türkiye'de radyo yayınlarının tarihi 1927 yılına kadar dayanır. 1927 yılında Türkiye Telefon Telsiz Anonim Şirketi (TTTAŞ) tarafından yapılan denemeler Türkiye'de gerçekleştirilen ilk radyo iletişimi olarak kabul edilir. TTTAŞ'nin yaptığı bu deneme yayınları henüz kimsede radyo alıcısı olmadığından her akşam postane binasının kapısının üzerine yerleştirilen hoparlör aracılığı ile halka duyurulur. 📼Kâr amacı güden bir şirket olarak devlet desteği ile kurulmuş olan TTTAŞ yaklaşık on yıllık bir sürede radyo yayıncılığına önemli bir ivme kazandıramaz. Bir bakıma, Türkiye'ye radyonun gelişi, 1927 yılı göz önüne alındığında hiç de geç sayılamaz. Fakat daha sonra yaşanan duraksama dönemi, radyonun Türkiye'deki gelişimini yavaşlatan bir süreç olarak göze çarpmaktadır. 1936 yılında ise radyo yayını yapma izni bir devlet kurumu olan Posta Telgraf Telefon İşletmesine (PTT) devredilir. 📼Bu gelişme radyo yayınlarının doğrudan devlet kontrolü altına geçmesi açısından, Türk yayıncılık tarihinde önem taşır. Çünkü 1936 yılına kadar Türkiye'deki radyo yayınlarını gerçekleştiren TTTAŞ, bir devlet teşekkülü değil, özel sermaye ortaklığıyla kurulmuştu. 1940 yılında ise Türkiye'deki radyo yayınları izni T.C. Başbakanlığına bağlı olan Matbuat Umum Müdürlüğüne devredildi. 📼1946 yılına kadar süren bu dönem, radyo yayınlarının 1946 yılında Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğünce yapılmaya başlamasına dek sürdü. 60'lı yıllarda, Ankara, Adana, Antalya ve Gaziantep illerine kurulan vericilerle yayın bölgesi daha da genişletildi. 1961 yılında ülkemizde iki milyona yakın radyo alıcısı varken, bu rakam 1980 yılında dört buçuk milyona ulaştı. 1964 yılında yayın yetkisi, TRT yani Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'na aktarıldı ve TRT, tarafsız radyo yayınları yapmakla görevlendirildi. Günümüzdeki kullanımı 📼İnsanların başına geçerek sevinçli huzurlu anlar yaşadığı eski radyolar günümüzde farklı teknolojik aletlerin yaygınlaşması ile birlikte arka plana atıldı. Artık onları daha çok antikacı dükkanlarının vitrinlerini süslerken görebiliyoruz. Kullanımı devam etse de çoğunlukla maziye karışan bu güzel aletten hafızlarımızda kalan bir manzara var: Radyonun çevresinde toplanıp küçük bir kutudan yayılan ses ile türlü duyguları aynı anda yaşayan insanların tatlı huzuru... 🔍 Kaybolan bir program geleneği: Radyo tiyatroları Kum saatleri içinde kum olan, altı üstü geniş, beli ince, bir sıvının ya da çok ince taneli bir katının bir delikten geçerken daima aynı zamana ihtiyaç göstereceği ilkesine dayanarak çalışan zaman ölçme aracıdır. 📌Akış hızının sabit olmayıp, işlemin toplam süresinin sabit oluşu bu saatlerin dezavantajıdır. Saatlerde kumun yanında, zaman zaman pudra haline getirilmiş yumurta kabuğu, cıva ya da ince toz siyah mermer de kullanılmıştır. 🔍 Geçmişten günümüze saat çeşitleri Kum saatinin kısa tarihçesi 📌Kum saati, Avrupa'da ilk kez 8. yüzyılda bir papazın buluşuyla kullanılmaya başlanmıştır. Camcılık becerisi geliştikçe, kumun doldurulduğu ağız da eritilerek kapatılmış ve nemlenerek akışın zorlaşmaması sağlanmıştır. Kum saatinin kullanım alanları 📌Soğuk iklimlerde su saatine göre daha yaygın kullanımı olduğu halde, kum saati gün boyunca zaman ölçümü için çok uygun bir gereç değildi. Bunun için, ya çok büyük yapılması ya da başında her an birinin beklemesi gerekiyordu. Bazı kum saatlerinde bulunan kadrandaki gösterge, saatin her baş aşağı edilişinde bir saat ileri alınıyordu. Yine de, kum saati uzun bir dönem boyunca küçük zaman aralıklarının ölçülmesinde başarıyla kullanılmıştır. Günümüzdeki kullanımı 📌16. yüzyıldan günümüze bu saatler sürekli zamanı ölçme değil belirli bir sürenin başlangıcını ve bitişini göstermek işlevindedir. Kiliselerde dua süresi, gemilerde tayfaların nöbet süresi ya da gemilerin hızlarının belirlenmesi amacıyla da kullanılmıştır. Ve günümüzde oyunlarda kullanım alanını sürdürmektedir. 🔍 İslam uygarlığında Müslüman alimlerin icat ettiği saatler

Geçmiş zaman rüzgarını günümüze taşıyan nostaljik aletler

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Rahman’ın has kulları

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Osmanlı'nın Balkanlar'daki 5 eseri

Hz. Hafsa'nın (ranha) hiç kapanmayan penceresi

İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan

Avrupa'nın acımasız yüzü

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

Hayatı ve fikirleriyle Yazıcızadeler

Arama

Geçmiş zaman rüzgarını günümüze taşıyan nostaljik aletler