Arama
Hayatımızı şekillendiren güç: Niyet etmek
İnsan zihni canlıdır ve olumlu düşünceler üzerine kuruludur. Zihnimizi ve yüreğimizi, hayal ettiğimiz gerçekliğe hazırlamadan önce nasıl cümle kurduğumuza ve bunu nasıl talep ettiğimize bakmalıyız. Mesela eksiklik belirten "istemek" fiili yerine "niyet etmek" ifadesini hayatımızın merkezine koymalı ve yolumuzu ona göre şekillendirmeliyiz. Peki bunu nasıl yapacağız, hangi adımları izleyeceğiz?
🔹 Niyet, Arapça kökenli bir kelimedir. Sözlükte "Bir şeyi yapmayı önceden kurma, zihinde tasarlama, yapmayı aklına koyma, yapmaya karar verme" manasına gelir.
🔹 Evet, zihinde tasarlama ve aklına koyma. Tam da bu yüzden istemek yerine niyet etmek ifadesinin kullanılmasının daha doğru olacağını vurguluyoruz.
🔹 İslam'da niyet, Allah'ın (CC) rızasını kazanma arzusuyla ve O'nun (CC) hükmüne uymayı içeren temel irade kaynağı olarak karşımıza çıkar. Bu tarafıyla niyet, ibadetlerin ve amellerin merkezinde bulunuyor.
🔹 Kısacası bütün amellerimizin temelinde "niyet" olmalıdır. Niyet devreye girmediği her iş muallakta kalır. Niyet edilmeden tutulan oruç, camide imama uyulmadan kılınan namaz şüpheye düşer.
🔹 Halis niyete dayanmayan ameller zamanla hastalıklı bir hal alır. Bu konuyla alakalı pek çok hadis bulunur.
➡ Niyet, namazın şartlarından biridir. Niyet, kalbe ait bir iş olup, kişinin bir şeye karar vermesi, hangi işi ne maksatla yaptığını bilmesi demektir. Namazda muteber olan, kalpteki niyettir. Niyetin dil ile söylenmesi müstehap olmakla birlikte söylenmediğinde de namaz geçerli olur.
(Merğinânî, el-Hidâye, 1/46)
➡ Allah-u Teâlâ sizin suret ve mallarınıza değil, niyet ve amellerinize bakar.
(Müslim, Birr, 33)
➡ Amellerin direği niyettir. Amel, hayır olması için halis niyete muhtaçtır.
(Müslim, İmare, 45)
🔹 Niyetlerimiz amellerimizin kabulünde oldukça etkilidir aynı zamanda samimiyetimizin bir yansımasıdır. Kulluğun sırrı olan bu eylem ile alakalı Kur'an-ı Kerim'de ayetler bulunmaktadır.
🔹 De ki: "Herkes bulunduğu hal ve niyetine göre iş yapar. Bu durumda kimin en doğru yolda olduğunu Rabbiniz daha iyi bilir."
(İsra Suresi, 84)
İSRA SURESİ 84. AYET TEFSİRİ
🔹 "Mizaç ve karakter" diye çevirdiğimiz şakile kelimesi "tabiat, âdet, din, ahlâk, niyet, seciye" gibi mânalara gelir. Buna göre âyet önemli bir psikolojik gerçeğe işaret etmektedir. Zira insan davranışlarının temeli, onun ruhsal yapısındaki psikolojik eğilimlerdir. Bu eğilimlerin oluşmasında insanın yaratılıştan sahip olduğu karakter yapısının yanında geniş anlamıyla eğitim öğretimin de tesiri vardır.
🔹 "Onların fısıldaşmalarının birçoğunda hayır yoktur. Ancak bir sadaka verilmesini yahut bir iyilik yapılmasını ya da insanların arasının düzeltilmesini isteyenler müstesnadır. Kim Allah'ın rızasını elde etmek için bunu yaparsa biz ona ileride büyük bir karşılık vereceğiz."
(Nisa Suresi, 114)
NİSÂ SURESİ 114. AYET TEFSİRİ
🔹 Geleneğimizde mevcut olan, yerleşim yerinin büyükleri, ileri gelenleri tarafından Allah rızâsı için yerine getirilen, en önemli müeyyidesini toplumun tepkisinde bulan bu sosyal müessese tarihe karışmış; nemelâzımcılık, başına buyrukluk, aşırı bencillik ve sorumsuz bireysel özgürlük anlayışı bu güzel âdeti büyük ölçüde elimizden alıp götürmüştür. Öz değerlerine bağlı eğitimcilerin, kaybolmaya yüz tutmuş değerlerimizi yeni nesillere kazandırmak için gayret etmeleri zaruret haline gelmiştir.