Arama
İbnül Baytar'ın sağlıklı yaşam için kullandığı bitkiler
Hastalık, insanın her zaman maruz kaldığı bir durum olduğundan bundan kurtulmak için sürekli tedavi yolları araştırıldı. İslam dininin tebliğinden sonra Peygamber Efendimizin işaret ve teşvikleriyle dini ilimlerin yanında tıp bilimi de gelişti, birçok alim yetişti. Bu alimlerden biri olan İbnü'l-Baytar, günümüzde hala varlığını sürdüren en büyük ilaç kullanım ansiklopedisi olan "Bitkisel İlaç ve Gıdalar Sözlüğü"nü yazdı. Endülüs'te yetişen en büyük botanik bilimci İbn Baytar'ın bu eserinde yer alan, sağlıklı yaşam için kullandığı bitkileri sizler için derledik.
İbnü'l-Baytâr, Dioskorides, Calinus ve Hipokrat gibi antik tıpçıların yanında İbni Sina ve Gafiki gibi İslam alimlerinin eserlerinden okumlar yapmış ve bazılarına şerh yazmıştı. Bir ilacı farklı bir ilaçla kıyaslama yoluna giderek ve ilaçların kimyasal özelliklerini inceleyerek tetkik eden İbnü'l-Baytâr, deneylerde doğrulamadığı doğrulanmış bilgilerden ayrı bir tasnife tabi tutarak kendisinden sonraki botanik ve tıp ilmine büyük katkı sağladı.
Hala varlığını sürdüren en büyük ilaç kullanım ansiklopedisi "Bitkisel İlaç ve Gıdalar Sözlüğü" Müslüman alim İbnü'l Baytâr tarafından 13. yüzyılda yazıldı. İsveçli bilim insanı Carl Linnaeus kendi sitemini kurmadan yüzyıllar önce, İbnü'l Baytâr'ın bitkileri sınıflandırdığı bir sistemi vardı. İşte büyük botanik aliminin eserinde yer alan bitkiler...
Bir tohum olan hubbe, haşhaş tohumuna benzer. Tûderî olarak da adlandırılır. Eğer sütle ve şekerle içseler gövdeyi iyi eder. Sevdâvî kişilere fayda sağlar.
*tûderî: karahasan otu tohumu
Türkçede kar çiçeği olarak adlandırılan harbak-ı esved bitkisini ekin vaktinde toplanması daha iyidir. Ak harbak içseler mideyi temizler. Fakat fazlası zararlıdır. Daha iyisi beş miskâlin yüz dirhem yağmur suyundan üç gün ıslatılıp daha sonra süzülerek içilmesidir.
*Harbak: Çöpleme denen bitki
*miskal: Ölçü birimi
Mersin yağı olan dühnü'l-âs cerahate ve yanığa, başta olan çıbanlara, beneklere fayda eder. Bu yağ için mersin tazeyken yaprağı sıkılır. Ardından zeytinyağı katıp pişirilmelidir ki suyu gidip yağı kalsın ve o yağ kullanılsın.
Bir başka yöntem olarak da mersin yaprağına zeyt katılır. Sonra ıslatılıp güneşte bekletilir. Ardından çıkan yağ kullanılır.
*Zeyt: yağ, zeytinyağı
Türkçe Isfahânî sürme de denilen ismid, Peygamberimizin kullandığı ve tavsiye ettiği bir cins sürmedir. Yumuşak dövülüp çıbanlara sürüldüğünde iyi gelir. Gözde olan çıbanlara dahi iyi gelir. Aynı zamanda burun kanını da dindirir. Bu sürme gözleri gayet kuvvetlendirip ağrıları giderir. Yaşaran gözlere sürme gibi çekilirse gözyaşın giderip ve yeni cerahatlere sürüldüğünde ise bitirir.