İbn-i Sina ve kemik kırıkları için önerileri
İbn-i Sina, modern tıbbın kurallarını belirleyen bir İslam alimiydi. Ortaya koyduğu eserlerle Doğu'da "İbn-i Sina", Batı'da "Avicenna" olarak nam salmıştı. Neredeyse tamamı Arapça 276 esere imza atmış, birçok farklı alanda kaleme aldığı bu eserler, yüzyıllar sonra dahi birincil kaynak olarak okutulmuştu. Peki İbn-i Sina kemikler ve eklemlerdeki kırık çıkıklar için ne önerdi? Kemiklerle ilgili hangi tedavi yöntemi günümüzdeki yaklaşımın öncüsü oldu?
Giriş Tarihi: 03.10.2019
09:45
Güncelleme Tarihi: 14.03.2020
12:54
BEŞ CİLTTEN OLUŞAN ÖLÜMSÜZ ESER
Kanun beş kitaptan oluşmaktaydı. Bunlardan birincisi genel tıp prensipleri, ikincisi ilaç bilimi, üçüncüsü vücudun belli bölgelerinde oluşan hastalıklar, dördüncüsü ateşlenmeler ile kemik ve eklemlerdeki kırık-çıkıklar gibi vücudun belli bir bölümüne özgü olmayan hastalıklar ile ilgiliydi.
Son kitap ise ilaç bileşiklerine ilişkin formüller ihtiva ediyordu.
KEMİK KIRIKLARINA NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ?
Kırıklar hakkında dördüncü kitap, iki risaleden oluşuyordu. Bunlardan birincisi "Genel Olarak Kırıklar", ikincisi ise "Münferit Olarak Kemiklerdeki Kırık Türleri" adını taşıyordu.
"Genel Olarak Kırıklar" bölümünde, kırıkların sebepleri, türleri, biçimleri, tedavi yöntemleri ve bedendeki diğer etkileri açıklanırken, kırıklardan genel olarak bahsedilmekteydi.
KEMİKLERDEKİ KIRIKLARIN ÖZELLİKLERİNE BAKILMALI
"Münferit Olarak Kemiklerdeki Kırık Türleri" başlıklı bölümde ise her kemikteki kırığın kendine özgü özelliklerine bakılmaktadır.
İbn Sînâ bu tür bir açıklama yaklaşımı kullanmak suretiyle modern tıp kitaplarının formatına son derece yaklaşır.
GÜNÜMÜZDEKİ YAKLAŞIMLARIN ÖNCÜSÜ OLDU
İbn Sînâ, kırıklarda splint uygulamasının hemen yapılmaması gerektiğine dikkat çekiyor, kırılan kemiğin uçlarının hizalanıp sabitlenmesi anlamına gelen bu işlemin beşinci günden sonraya bırakılmasını tavsiye ediyordu.
Günümüzde Gecikmeli Splint Teorisi olarak bilinen bu yaklaşımın öncüsü olarak Prof. George Perkins kabul edilir.
BİN YIL ÖNCEDEN BUGÜNLERE IŞIK TUTTU
İbn Sînâ, bugün "Bennet Kırığı" (1882) olarak bilinen kemik kırığından, bundan tam bin yıl önce bahsediyordu.
Hastalıkları sınıflandırması, hastalıkların ve salgınların sebep ve belirtilerini ele alması, tedavi uygulamalarıyla hastalığın seyrini takip etmesi, zengin muhtevası ve kullanılan açıklama yöntemleriyle Kanun , hem Müslüman hem de Avrupa ülkelerinde en yaygın kullanılan tıp ders kitabı haline geldi.