İmmün plazma yöntemi nedir? Koronavirüse karşı immün plazma yöntemi nasıl kullanılacak?
Binlerce kişiye bulaşan koronavirüse karşı aşı ve geliştirme çalışmaları yapılıyor. Türkiye'de Kovid-19 için aşı ve tedavi çalışmalarına başladı. Bu çalışmalardan biri de immün plazma yöntemi. Dünyada ilk defa Çin'de uygulanan bu tedavi yönteminden yüzde 80 başarı elde edildi. İmmün plazma özellikle yoğun bakımdaki risk oranı yüksek hastalarda etkili oluyor. Peki, immün plazma yöntemi nedir? İmmün plazma hastalara nasıl uygulanır? Hangi hastanelerde immün plazma tedavi çalışmaları yapılıyor? Koronavirüse karşı kullanılan immün plazma yöntemi hakkında merak edilenler...
Giriş Tarihi: 07.04.2020
15:08
Güncelleme Tarihi: 07.04.2020
15:54
İmmün plazma yöntemi ile tedavi nasıl yapılacak?
Koronavirsü hastalığını geçirmiş, taburcu olmuş veya elinde hastalığa dair tanısı olan kişilerden onayları istenecek. Daha sonra gönüllü olarak alınan plazmalar, bir toplama havuzunda biriktirilecek. Bir kişi haftada en fazla iki kez olmak üzere uzun süre verici olabilir. Hastanın son testinin negatif olması ve taburcusunun ardından 14 gün geçtikten sonra, kan ve boğaz sürüntü testi yaparak vücutta virüs kalıp kalmadığı kontrol edilecek. HIV ya da Hepatit gibi kan vermesine engel başka bir hastalığı yoksa ve 18-65 yaş aralığındaysa bu kişilerden yaklaşık 45 dakika süren bir yöntemle plazmalar toplanacak ve yoğun bakımlardaki hastalara gönderilecek. Bir hastadan yaklaşık 50 dakikada 800-900 cc plazma toplanabiliyor. Toplanan plazmayı ilk olarak 400 cc yükleme dozu veriliyor. Bundan sonra da hastaya haftalık 200 cc doz veriliyor.
Kan bağışındaki kriterler neler?
Sağlık Bakanlığı Kovid-19 immün plazma tedarikinde bazı kriterler belirledi. Bunlara göre; Kovid-19 virüs enfeksiyonuna yakalanmış ve sonrasında iyileşen bireylerin bağışçı olabilmeleri için, bu kişilerin enfeksiyonu geçirmiş olduğuna dair laboratuvar test sonucu gerekli olacak. Bağıştan 14 gün öncesinde bu kişilerin klinik semptomları tamamıyla ortadan kalkmış olması gerekiyor. Bir ya da daha fazla kez olmak kaydıyla nazofarengeal sürüntü örneği ile yapılan test sonucunun ya da kan numunesinden çalışılan moleküler test sonucunun "negatif" olması diğer şartlardan biri.
Kovid-19'a karşı uygulanan plazma tedarikinde belirlenen diğer kriterler ise şöyle: İyileşmiş bireylerin, mevcut yasal mevzuata uygun olarak kan bağışçısı olabilmesi için gerekli sorgulamanın yapılacak. Plazma bağışı yapması uygun olarak değerlendirilen bağışçılardan alınacak serum örneklerine ulusal mevzuata uygun olarak mikrobiyolojik tarama testlerinin çalışılması sağlanacak. Plazma bileşeninin aferez yöntemi ile toplanacak. Aferez yöntemiyle bağışçılardan en az 48 saat ara vermek kaydıyla haftada en çok 2 kez bağış kabul edileecek Bileşenin izlenebilirliği amacıyla immün plazma için Kızılay'dan ISBT 128 kodu alınacak.
Kızılayın kan bağışı merkezlerinde yapılan bu işlem, kan bağışçısının aferez cihazına bağlanarak, kan bileşeni elde edilmesini sağlayan bir kan bağışı türüdür. Cihaz, bağışçının kanını küçük miktarlarda alarak ihtiyaç olan bileşeni ayırır ve kanın ilgili bileşeninin dışında kalan tarafını bağışçıya geri verir. İşlem 45 ila 60 dakika sürer.
Türkiye'de uygulanan hastaneler
Virüse karşı plazma tedavisi dünyada Çin'in ardından ilk kez Malatya İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi'nde başladı. Tedavi amacıyla iyileşen hastalardan alınan plazma, yoğun bakımda ciddi durumdaki dördüncü evre Covid-19 hastalarına uygulandı. 56 yaşında erkek hastaya uygulanan immün plazmanın donörü ise 56 yaşındaydı. Plazma bağışı Türk Kızılayın İstanbul'daki Kartal, Zeynep Kamil, Çapa ve Başakşehir olmak üzere 4 merkezinden alınabilecek. Ankara, İzmir ve diğer bölgelerdeki detaylı adresler de vatandaşlara ulaştırılacak.
Sultan Abdülhamid'in 126 yıl önce kurduğu
enstitünün koronavirüs ile mücadelesi
Aferez merkezi bulunan kamu, özel ve vakıf üniversite hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri ile kamu yararı gözeten vakıf hastanelerinin Kovid-19 enfeksiyonu geçirmiş olan bağışçıdan tanımlanan kriterler çerçevesinde ve bu hastanelerin transfüzyon merkezleri sorumluluğunda immün plazma elde edilmesine yönelik faaliyetlerin yürütebilecek.