Arama
Koruma altına alınmış asırlık lezzet
Kültürümüzün en eski yemeklerinden biri olan keşkek, yüzyıllardan beri aynı malzemeler ve aynı metotla pişiriliyor. 28 Kasım 2011 tarihinde UNESCO koruması altına alınan, bir tören geleneğine erişmiş ve dayanışmanın sembolü olan keşkek nedir, sizler için derledik.
Keşkek geleneği, toplumsal katılımın yüksek olduğu törenlerde ortak işgücü ve paylaşıma dayalı olarak gerçekleştirilen dayanışmacı bir sosyal eylemdir. Keşkek pişirilmeden önce buğday ve etin uzun süre boyunca dövülmesi ve pişirilme sırasında ise yemeğin ortak bir ritimle karıştırılması geleneğin sembolik yönlerini oluşturur.
Tören Keşkeği Geleneği, törene ilişkin kural ve ritüellerin geleneğe uygun ve düzenli olarak işletildiği Yozgat, Çorum, Çankırı, Amasya, Sinop, Adana, Erzincan, Tokat, Tekirdağ, Aydın, Muş, Muğla, Uşak, Sivas, Kırşehir, İzmir, Uşak, Antalya, Afyonkarahisar, Kastamonu gibi illerde görülmekle birlikte Türkiye genelinde yaygın olarak uygulanıyor.
Özel gün ve törenlerle simgeleşen tören keşkeği geleneğindeki önemli unsurlardan biri olan keşkeğin yapım ve tüketim süreci kolektif bir nitelik taşır. Özellikle köylerde, keşkeğin malzemeleri ve yapımı imece usulüyle sağlanır. Keşkeğin ana malzemelerinden olan buğday ve et, aileye özel bir kutlama söz konusu olduğunda hane tarafından temin edilir, gerekli işgücü ise köy halkının katkılarıyla olur. Kutlamalar, şölenler gibi topluluğun ortak törenlerinde, temel malzemeler ve işgücü, köylülerden güçleri oranında yapılır.
Tören keşkeği sünnet ve evlenme düğünleri, Ramazan ve Kurban bayramları, Muharrem ayı, hayırlar, Hac ziyareti yemeği, toplu yağmur duaları ve mevlüt gibi vesilelerle veya mevsimlik bir kutlama töreni olan Hıdırellez gibi özel günlerde pişirilerek dağıtılır. Keşkek töreninin bir parçasını oluşturan keşkek yemeği evlerde veya lokantalarda törensel boyutunun dışında, bir öğün yemeği olarak da görülebilmektedir.
Karşılıklı diyalogun ve toplumsal ilişkilerin geliştirilmesine olanak tanıyan keşkek törenine davetli ya da davetsiz her yaştan, cinsiyetten, etnik gruptan ve kültürden kişiler ayırt edilmeksizin katılabilir.
Keşkek yapımı için gereken ağaç kepçe, tokmak, sok, çomça, şişek gibi araç gerecin üretimi tören keşkeği geleneğinin devamlılığına paralel olarak sürdürülmesi topluluğun yaratıcı niteliklerinin görünmesine ve gelişmesine olanak sağlamaktadır. Özel bir işçilikle yapılan taş dibek topluluğun ortak malıdır ve topluluktaki herkes, özel bir önem atfedilen dibeğin temiz tutulmasından sorumludur.
Törende kullanılan ve her yıl kalaycılık mesleğini icra edenler tarafından özenle kalaylanan büyük bakır kazanlar, sağlam ve kaliteli bir işçilik sayesinde uzun ömürlü olup topluluğun ortak kullanımı için muhafaza edilirler. Dayanıklı ve kokusuz ağaçlardan el işçiliğiyle imal edilen büyük ağaç kepçeler, tüm sadeliğine karşın törensel keşkek yemeğinin önemli gereçlerindendir.
Malzemeler
1 orta boy kase keşkeklik buğday
1 çay bardağı sıvı yağ
1 yemek kaşığı tereyağı
300 gr. kuşbaşı et
1 adet kuru soğan
1 kaşık toz biber
1 kaşık kimyon
Hazırlanışı:
Düdüklü tenceremizde buğdayı haşlıyoruz. Üç kase su döküyoruz. Sonra eti ve doğranmış kuru soğanı ekliyoruz. Tuz ve kırmızı biberini ilave edip 45 dakika kaynatıyoruz. Soğuyunca ağzını açıyoruz ve pilavımızı tencereye boşaltıyoruz. Üzerine bir kaşık kimyonu serpiyoruz. Tereyağı ve sıvı yağı ısıtıyoruz ve kimyonlu pilavımızın üzerine boşaltıyoruz. Sıcak sıcak servis ediyoruz.