Medeniyetin dayandığı temel unsur: Ahlak
Medeniyet, şahsiyet sahibi toplumlar ve erdemli şehirlerle inşa edilir. İslam, toplumsal düzeni sağlayan, uygarlığın oluşmasındaki temel taşları oluşturan unsurları içinde toplar. Ahlakı yalnızca gündelik manada değil tarihi mirasın idraki şeklinde de anlamak ve öğrenmek gerekir. Tarihi mirası koruyarak geliştirilen toplumsal ahlak, maddi ve manevi temeli güçlü medeniyete götürür.
Giriş Tarihi: 21.11.2022
15:03
Güncelleme Tarihi: 21.11.2022
21:53
🔷Ahlakın temel unsurunun hikmetten geldiğini anlatan Karlığa, adaletin önemine de dikkat çekti.
"Ahlak konusunu İslam düşünürleri ele alırken ahlakın tehzibi, güzelleştirilmesi, iyileştirilmesi konusu üzerinde çok dururlar. Farabi ve İbn-i Sina ahlakı şöyle ifade eder 'Erdemlilikle yetersizliğin bir orta noktasıdır'. Orta nokta adalettir. Adalet hukuki manada değil, ahlaki manadaki adalettir. Bu da dengeyi ve orta noktayı ifade eder. Orta yolu bulmak ise hikmetle sağlanır. Ahlakın gelişmesindeki en önemli kriterlerden biri hikmettir. Ahlak öyle bir altın orta noktadır ki, bunu bize sağlayacak olan anahtar kavram hikmettir. Hikmetin de medeniyet gibi tek bir tarifi yoktur. Felsefi tarifi ile geleneksel hikmet anlayışı farklıdır. Medeniyetlerin anahtar sözcüğü hikmettir. Hikmet akıl ile akıl üstünün birleştirilmesidir, vahiyle aklın birleştirilmesidir. Medeniyet konseptinde ana hareket noktamız hikmet olmalıdır. Hikmet adaletin en üstün seviyesidir "
Bir medeniyet hangi temellere sahip olmalı?
🔷Karlığa, yeni erdemli bir dünyayı Farabi'nin sözleri ışığında düşünmemiz gerektiğini ifade etti:
"Türk insanının en çok ihtiyaç duyduğu şey tarihi mirası yeniden yorumlamak. Geçmişimizi bilerek bugünü anlatmak zorundayız, onu bir kenara bırakarak değil ilham alarak. Bugün dünyanın en çok ihtiyaç duyduğu konseptlerden biri de erdemli şehir konseptidir. Biz bu özelliğimizi kaybettik. Farabi diyor ki erdemli şehir insanların rahatça nefes aldıkları, gezdikleri ve birbirleriyle rahatça iletişim kurabildikleri şehirlerdir. Erdemli şehir aynı zamanda erdemli insanı yetiştirir. Şehrin havası sizi etkiler. Faziletli şehir faziletli insan yetiştirir. "
Cemil Meriç'in Medeniyet Perspektifi
🔷Kenan Gürsoy, 19. yüzyılda kendi medeniyet idrakimizi hatırlayamamanın da ahlaki bir temeli olduğunu anlattı:
"Kültürümüzün 17. ve 18. yüzyıldaki duraksamamızı izah edebilmemiz için oradaki ahlakı anlamak gerekir. Bu ahlak gündelik hayattaki ahlak değil, evrensel bilginin ne kadar önemli olduğunu idrak ettirecek etik bilinçtir. Bir şahsiyet olmak ne demekse medeniyet oluşturmak da o demektir. Kendi bilinciniz olmazsa şahsiyet olamazsınız. Kendi bilinciniz olmazsa ahlakınız olamaz. Değerleriniz ve yönelişiniz olmazsa kendi şahsiyetiniz olmayacaktır."
İslam medeniyetinin kurucu metinleri