Arama
Sağlık Arası I Kızamık vakaları yeni bir salgın riski oluşturur mu?
Bir RNA virüsü olan kızamık vakaları, son günlerde hem ülkemizde hem de dünyada artış gösterdi. Döküntü, ateş ve lenf bezlerinin büyümesi gibi belirtiler gösteren kızamık, çocukluk çağı hastalığı olarak bilinse de yetişkinlere de bulaşabiliyor. "Kızamığın salgına dönüşme riski var mı? Kızamıktan nasıl korunur? Yeni doğan bebeklere kızamık aşısı yapılır mı? Çocukken aşı olmak ileriki yaşlarda kişiyi tamamen korur mu?" gibi pek çok soruyu Prof. Dr. İlyas Dökmetaş'a sorduk.
▪ Burcu Sandıkçı: Nasıl korunacağız kızamıktan?
▪ Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
▪ Kızamık, bir RNA virüsü. Dış ortama duyarlı bir virüs bu. Covid dönemindeki maske, mesafe, temizlik dediğimiz kurallar burada da geçerli. Maskeyi takabilmiş olsak, ellerimizi iyi yıkayabilsek, mesafeyi koruyabilsek bu virüsün bulaşma ihtimali çok düşük. Ama bunlara uymazsak bulaşıcılığı en yüksek hastalıklardan bir tanesi.
▪ R kat sayısı 16. Yani bu veremden de covidden de daha bulaşıcı bir hastalık.
https://www.instagram.com/p/Ct9RX4pOvMp/
▪ Burcu Sandıkçı: Bu döküntülerden önce kızamığı teşhis etme ihtimalimiz var mı?
▪ Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
▪ Döküntü olmadan bir şey söylemek zor. Döküntüler, en önemli ipucunu veriyor. Daha çok yüz bölgesinden başlıyor, gövdeye, sonrasında kol ve bacaklarımıza doğru yayılır. Değişik karakterde olabiliyor. Bazen birbirine yapışık döküntüler bazen de tek tek döküntülerle karşımıza gelebiliyor. Sadece bu döküntü ciltte değil, ağız içerisinde yanak mukozası içerisinde beyaz tuz tanesi gibi bir tablo oluşturabilir. Bununla biz tanıyı koyabiliriz.
▪ Hastanın ateşinin olması, burun akıntısının olması, halsizliğinin olmasının yanında yakın çevresinde hastalık söz konusuysa bu kızamık ihtimaline karşı hemen uygun bir odaya almak isteriz. Diğer insanlarla ilişkisini kesmesini, bariyer önlemlerinin alınmasını öneririz. Ön bulgularla kızamık ön tanısı koyabiliriz. Daha sonra kan tetkikleriyle kızamık antijenlerinin antikorlarının araştırılması, virüsün tanımlanması gibi yöntemlerle kesin tanıyı koyarız.
▪ Burcu Sandıkçı: Çocukken ya da gençken kızamık geçiren biri ileriki yaşlarda herhangi bir sağlık problemiyle karşılaşabilir mi?
▪ Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
▪ Kızamık hastalığı geçirince hastalıkla beraber bazı komplikasyonlar, yani istemediğimiz tablolar ortaya çıkabiliyor. Ciddi olarak hastalığı geçiren kişilerde de ölümler oluyor. Kızamık virüsü akciğerleri, kalbi ve beyni etkiliyor. Buralarda yapmış olduğu hasarlar sonucu ölümlere sebep oluyor.
▪ Örneğin çocukluk çağında kızamığı geçirdi, ölüm olmadı ve hastalığı atlattı. Bu kişinin vücudunda antikor oluşur, ileri dönemde herhangi bir şey olmaz. Ama o kızamıkla beraber bazen, belirli dönem sonra bazı hastalıklar ortaya çıkabiliyor. Başlangıç döneminde ciddi komplikasyon, iletişim bozuklukları, ellerde ayaklarda tutmama gibi bulgular ortaya çıkabilir. Bunlar kızamığın ileri döneminde ortaya çıkabilecek komplikasyonlardır. Fakat olgularımızın %99'undan yani neredeyse tamamından aşıyla korunabiliyoruz.
▪ Hastalığı geçirmemek, korunmak temel amaç olmalı. Hastalığı geçireyim, geçirdiğim için ben de antikor oluşsun koruyuculuk ömür boyu kalsın gibi düşünce doğru değil.
▪ Kızamık tanısı konulduktan sonra kişi, tek kişilik odaya alınmalı, o odaya girenler maskelerini takmalı, koruyucu önlemlerini almalı, eldivenlerini giymeli, tek kullanımlık malzemeler kullanmalı.
▪ Bulaştırıcılık, döküntüler olmadan 3-4 gün kadar önce başlıyor. Bu döküntülerden 4-5 gün sonrasına kadar da sürebiliyor.
▪ Burcu Sandıkçı: Aşının koruyuculuğundan bahsedebilir misiniz? Çocukken aşı olmak ileriki yaşlarda kişiyi tamamen korur mu?
▪ Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
▪ Uygun aralıklarla aşılarımızı olduysak korunma oranımız çok yüksek. Ama hiçbir aşı %100 tüm zamanlarda korumaz. Daha sonraki dönemlerde farklı şekillerde de olsa hastalık tekrarlayabilir ama kızamık geçirenlerin %99'u bir defa daha kızamık geçirmez. Koruyuculuk olmuş olur. Aşılananlar, uygun aşılamalar yapılmışsa %99 korunur.