Sağlıklı bir yaşam için bilinmesi gereken terimler
Sağlık, insan yaşamının sürdürülmesinde, yaşam kalitesinin yükseltilmesinde ve korunmasında özel bir öneme sahiptir. Sağlığın korunması, kişinin öncelikle kendi yaşamına sahip çıkması, sağlık bilincini geliştirmesi ile mümkündür. Maksimum bir sağlık için yaşamın her döneminde yeterli ve dengeli beslenme temel unsurdur. Sizler için, sağlıklı bir yaşama kapı aralarken bilmeniz gereken belli başlı terimler hakkında bilgiler derledik.
Giriş Tarihi: 31.03.2020
09:15
Güncelleme Tarihi: 21.05.2020
01:04
Bu gruplarda yer alan besinler
Bitkilerin her türlü yenebilen kısmı sebze ve meyve grubu altında toplanır.
İçerdiği önemli besinler :
Mineraller ve vitaminler bakımından zengindirler. Folik asit, A vitaminin ön öğesi olan beta-karoten, E, C, B2 vitamini, kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, posa ve diğer antioksidan özelliğe sahip bileşiklerden zengindirler.
Başlıca görevleri:
Büyüme ve gelişmeye yardım ederler. Hücre yenilenmesini ve doku onarımını sağlarlar. Deri ve göz sağlığı için temel ögeler içerirler. Diş ve diş eti sağlığını korurlar. Kan yapımında görev alan ögelerden zengindirler. Hastalıklara karşı direncin oluşumunda etkindirler. Doygunluk hissi sağlarlar. Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık ve kronik hastalıkların (kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, bazı kanser türleri) oluşma riskini azaltırlar.
Çeşitli renk ve türlerde sebze tüketin. Farklı sebzeler, farklı besin ögeleri içerdikleri için gün içerisinde tüketilen sebzelerin çeşitlendirilmesi gerekir. Bir gün içerisinde, koyu sarı sebzeler (havuç, patates), koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, marul, kıvırcık, pazı, semizotu, brokoli vb), nişastalı sebzeler (patates, bezelye) ve diğer sebzeler (domates, soğan, taze fasulye) dengeli bir şekilde tüketilmelidir.
Meyveler de, içerdikleri besin öğeleri ve miktarı bakımından farklıdır. Bu nedenle tüketimlerinde çeşitlilik sağlanmalıdır. Genellikle, turunçgil grubu ve çilekler vitamin C, kiraz, kara üzüm, kara dut diğer antioksidanlardan zengin iken; muz, elma gibi meyveler potasyumdan zengindirler.
Tüm sebze ve meyveler besin değeri içeriği ve ekonomik olması açısından mevsiminde, bol ve ucuz bulunduğu dönemlerde en az 5 porsiyon meyve ve sebze tüketilmesi önerilmektedir.
Örneğin;
1 porsiyon meyve = 1 orta boy elma veya 1 orta boy portakal veya 1 büyük boy mandalina.
1 porsiyon sebze = 4-5 yemek kaşığı sebze yemeği veya 1 kase salata.
Basit anlatımıyla boş kalori, besin değeri çok az ya da hiç olmayan yiyecek ve içeceklerden aldığımız kalorilerdir. Bu besinler kalori almamıza neden olurken protein, sağlıklı yağlar, lif, vitaminler, mineraller ve diğer antioksidan maddeler açısından son derece yetersizdir ve bu nedenle sağladıkları kaloriler boş kalori olarak tanımlanır.
Beta-karoten, yağda çözünebilen bir çeşit karotenoiddir ve aynı zamanda provitamin A olarak da bilinir. Turuncu ve sarı renkli sebze/meyvelerde bol miktarda bulunan bu madde bazı tahıl ve yağlarda da rastlanılmaktadır.