Arama
Şehir ve medeniyet
Şehir, ruhu olan organik bir yapıdır. Medeniyet mirasının en temel göstergesidir. İçinde yaşayan insanların yön vermesiyle gelişir ve değişir. Kadim kültür mirasının en çok yansıdığı mekanlar olarak şehirler tarihsel belleğimizi yansıtır. Günümüzdeki şehircilik anlayışı geleneksel zihniyete ne kadar uyuyor? İdeal şehir, nasıl oluşur? Bu soruların cevaplarına bakalım…
🔶 Farabi'nin ideolojisindeki büyük erdemli şehir, dünyanın mamur yapılabilir tüm bölgelerinde, orta erdemli şehir, dünyadaki tek bir milletin bir araya gelmesiyle, küçük erdemli şehir ise herhangi bir milletin yerleştiği bölgede tek bir şehir meydana getirmesi ile oluşur.
🔶 Erdemli şehir, mutluluğa ulaşma konusunda halkın birbirleriyle yardımlaştığı şehirdir.
🔶Mimar Turgut Cansever, şehri "ahlakın, sanatın, felsefenin ve dinî düşüncenin geliştiği" ve "insanın bu dünyadaki vazifesini, en üst düzeyde varlığının anlamını tamamladığı" bir mekân olarak tanımlamaktadır.
🔶Cansever'e göre şehir, insanın hayatını düzenlemek amacıyla inşa ettiği en önemli mekândır ve yaşamın bütününü "çerçeveleyen bir yapı" dır. İnsanın ürettiği nesne, onun düşünce ve inanç kabullerinin yansımasıyla şekillenmektedir. Diğer bir deyişle biçim ile inanç arasında kesinlikle ayrılmayan bir bağ ve bütünlük bulunmaktadır.
🔶Cansever, şehri insanlık tarihinin en müstesna olayı olarak değerlendirmektedir. Platon'un "İnsanın en büyük hikmeti, şehir kurma hikmetidir" sözünden hareketle kente bakışını şekillendirir.
🔶 Cansever'e göre şehrin inşası, bir neslin inşasıdır. Bunu "Şehri imar ederken nesli ihya etmeyi ihmal ederseniz, ihmal ettiğiniz nesil imar ettiğiniz şehri tahrip eder" sözleriyle ifade eder. Bilge mimarın şehirleri şiir niteliğindedir.
🔶Şehrin medeniyet ile ilişkisi daha çok insanların yaşayışı ve duyguları ile olur. Buluşulan özel alanlar, ortak yaşanmışlıklar, hatıralar ve izler kültürel bir arka plan oluşturur.
🔶 Her mekan, farklı öyküler anlatır. Bu yönüyle şehirdeki yerler, birer gündelik hayat meskeni olmanın dışında tarih, kültür, kimlik ve hafıza gibi kavramlarla yakından ilişkilidir.
🔶Mekan, toplumsal deneyimler için ortak bir birliktelik sunar.
🔶 Kişilerin yaşadıkları mekana karşı duyduğu aidiyet, şehir bilincini oluşturur.
🔶 Kentlerin kültürel kimliklerini oluşturan en önemli unsurlar mimarı yapılardır. Camiler, bedestenler, külliyeleri kapalı çarşılar… Bütün bunlar sivil mimarlık örnekleridir. Bu yapılar şehre karakter ve ruh kazandıran yapılardır. Bu yapılar yaşanılan hayatın kültürünü, tarihini temsil eder.