Arama
Selçuklu mutfağından gelen lezzetler 📌
Kültürler sürekli etkileşim halinde olduklarına göre, toplam kültürün bir parçası olan yemek kültürü de çevre kültürlerin tesirinden uzak kalamaz. Türk ve Osmanlı mutfak kültürünün temelini oluşturan Selçuklu mutfağının çeşitliliği de, geniş bir etnik ve kültürel yelpazenin bulunduğu coğrafyadan beslenmiş olmasından ileri gelir. Selçukluların mutfak kültürleriyle ilgili geniş bilgileri, Divanü Lugati't-Türk, Kutadgu Bilig gibi eserlerde bulabiliriz. Anadolu'da yerleşik insanların kültürleriyle bütünleşmiş Selçuklu mutfağından gelen lezzetleri derledik.
Tandır ekmeği Orta Doğu ve Asya'da sıklıkla yenen, ince ve oldukça gevrek bir çeşit ekmektir. Yerde açılan ve etrafı çamurla sıvanmış bir çukurun içinde pişirilir. Yufka gibi, oklava ile bir buçuk santim kalınlığında açılır. Üzerine un, susam ve su serpilir.
Malzemeler: 5 kg un, 1 paket kuru maya, 1 yemek kaşığı tuz, 1 yemek kaşığı şeker, yeteri kadar ılık su.
Yapılışı: Mayayı ılık suda eritin. Ardından una ekleyin. Tuz şekeri de ekleyip yoğurun ve hamuru dinlendirin. Sonra tandırı yakıp, odun köz halindeyken hamurdan isteğe göre parça parça yumaklayın. Daha sonra ekmeği oklava yardımıyla açın ve tandırın duvarına yapıştırın. Kızarınca ekmeğin alt kısmından tutup çekin.
Tirit et suyuna, kızartılmış veya bayat ekmek konularak yapılan yemektir. Tirit kelimesi Farsça bir kelimedir. Yörelere göre çok farklı et çeşitleri konulabilir. Kaz, ördek, tavuk, inek, koyun eti ile yapılan çeşitleri de vardır. Papara ve Orta Asya'da yapılan Beşbarmak yemeği ile benzerlik gösterir.
Malzemeler: 2 bardak yeşil mercimek, 8 dilim bayat ekmek, yeterince su, 1 bardak toz şeker ve tarçın.
Yapılışı: Mercimekleri bol suyla 25 dakika haşlayıp koyu rengini atması için süzün. Süzdüğünüz mercimekleri tekrar üzerini geçecek kadar suyla kaynamaya bırakın. Bayat ekmekleri dilimleyip kaselere koyun. Üzerlerine haşladığınız mercimekleri ve toz şekeri paylaştırın. Tarçın döküp servis edin.
Malzemeler: 1 kilo kuzu kuşbaşı 1 kilo şalgam, 2 adet kuru soğan, 1 su bardağı pirinç, 4 bardak su, 2 kaşık sade yağ, karabiber, tarçın, kaya tuzu.
Yapılışı: Kuzu etini sade yağda kısık ateşte kavurmaya başlayın. Kuzu etine iri kıydığınız soğanları ilave edin. Bu arada şalgamları soyup iyice yıkayın ve kuşbaşı büyüklüğünde doğrayıp kavrulan ete ilave edin. Hepsini 5 dakika kavurun. Üzerine su ilave edip kaynamaya bırakın. Kaynamaya başlayınca altını kısın ve yarım saat pişirin. Pirinci ilave edip pirinç pişene kadar pişirmeye devam edin. Pirinçler piştiğinde altını kapatın ve servis edin.
Malzemeler: Beyşehir Gölü balığı, soğan, 3 yemek kaşığı sirke, 1 yemek kaşığı sade yağ, kaya tuzu.
Yapılışı: Balıkları ayıklayıp parçalara bölün. Hazırladığınız balıkları tepsiye koyun. Tuzu, sirkeyi, yağı ve iri doğranmış soğanı ilave edin. Tüm malzemeyi harmanlayıp fırında 30 dakika pişirip servis edin.
Selçuklu mutfağına özgü ve unutulan tatlılardan "kenevir helvası" soğuk kış gecelerinin vazgeçilmezi ve eğlence kültürünün önemli unsuruydu. Kenevir, fındık, ceviz, badem, pekmez ve leblebi karışımından oluşan helva, "eğlencelik" olarak da adlandırılır.
Malzemeler: 250 gr kenevir tohumu, 2 Su bardağı üzüm pekmezi, 100 gr ceviz, 100 gr badem, 100 gr fındık, 100 gr sarı leblebi.
Yapılışı: 2 bardak pekmez kısık ateşte ağır ağır kaynatılır. 250 gr kenevir tohumu, teflon bir tavada kokusu çıkana kadar kavrulur. Ceviz, badem ve fındık iri iri dövülüp; kenevir tohumlarının üzerine eklenir. Bütün malzemeler kavrulduktan sonra, üzerine kaynar pekmez dökülür. Diğer tarafta 100 gr sarı leblebi, un kıvamına gelene kadar dövülür ve bir tepsinin tabanını kaplayacak şekilde serpilir. Pekmezli karışım, leblebi tozu serpilen tepsiye dökülür ve soğutulup servis yapılır.