Arama
Tarih boyunca İstanbul’un su ihtiyacı nasıl karşılandı?
Günümüzde evlerimizden akan ve kesildiği anda hepimizi paniğe sürükleyen sular, tarih boyunca farklı kanallar vasıtasıyla temin edildi. Bizans döneminden itibaren İstanbul'da üzerinden su kanalı geçen ve bir çeşit köprüyü andıran kemerler yapıldı. Bu kemerler vasıtasıyla İstanbul'un su ihtiyacı da karşılanmış oldu. Peki, Bizans'tan Osmanlı'ya hangi su kemerleri inşa edildi? İstanbul'un en eski su kemeri hangisiydi?
📌İstanbul'da bazı bölgelerde su problemleri gelecek yıllarda çözüme kavuşmaya başladı. İstanbul'un Beyoğlu Bölgesi'nin su problemi ilk defa 1732'de yapılmış olan Taksim Suyu Tesisleri'yle çözüme kavuştu.
📌Bahçeköy civarında derlenen ve günlük verimi 800 metreküp olan su, 20 km'lik bir isale hattıyla Taksim'deki 2.700 metreküp bir depoya ve oradaki maksem vasıtasıyla 64 çeşme ve sebil ile 3 şadırvana ulaşmaktadır.
📌1732'de 1. Mahmut tarafından yaptırılan Bahçeköy Sultan Mahmut Kemeri ile Topuzlu Bent, Valide Benti ve 2. Mahmut Benti bu tesislerdendir.
📌Böylece bentlerin inşasıyla Taksim Sularının günlük verimi 3.000 metreküpe yükselmiştir.
📌İkinci Abdülhamid döneminde de İstanbul'un su sorununa türlü şekillerde çözüm aranmıştır. Halkın su ihtiyacını karşılamak için kaynak suları, küçük isale hatlarıyla çeşmelere verilmiştir. Bunların en önemlisi 1904'de Sultan 2. Abdülhamit tarafından yaptırılan ve günlük verimi 1.200 metreküp olan Hamidiye Suyu'dur.
Bu suyun kaynağı nereydi?
Kemerburgaz'daki membalardan alınan bu su Beyoğlu civarındaki kışlalara, saraylara ve 50 kadar çeşmeye veriliyordu. Emirgan'a isale edilen Kanlıkavak ve Sarıyer Suları da böyle kaynak sularıdır. Asya Yakası'ndaki kaynak suları ise Kayışdağı, Atikvalide, Küçükçamlıca Alemdağ (Taşdelen) sularıyla, Beykoz'daki Çeşmeler, Karakulak ve İshakağa sularıdır.
📌Hızla gelişen ve nüfusu artan İstanbul'un hem yetersiz kalan su ihtiyacını karşılamak, hem de yeni yapılan modern binalara basınçlı su vermek gayesiyle Sultan Abdülaziz tarafından 1868 yılında Fransız şirketine imtiyaz verilerek "Dersaadet Anonim Su Şirketi" (Terkos Şirketi) kuruldu.
📌Böylece, bu şirketin menba, dere ve yeraltı sularını toplayıp, isale etmesi ve Terkos Gölü'nden alınacak suyun arıtılarak şehre ulaştırılması ve dağıtılması kabul edildi.
📌Yıllar sonra ise Anadolu Yakası'nın su ihtiyacını karşılamak üzere Üsküdar-Kadıköy Su Şirketi 1893'de Elmalı Deresi üzerinde 1. Elmalı Barajı'nı inşa etmiş, Anadoluhisarı'ndan Bostancı'ya kadar olan sahada su şebekesi döşemişti.
📌Daha sonra Elmalı Barajı'ndaki suyu arıtacak bir tasfiye tesisi, terfi merkezi, Bağlarbaşı'na kadar isale hattı ve Bağlarbaşı Su Deposu da şirket tarafından inşa edilmişti. Ardından gelen süreçte Ömerli ve Elmalı Barajları da inşa edildi.
📌Zaman geçtikçe İstanbul'un altyapısı geliştirilememiş ve yapılan gecekondu tarzı mahalleler, hizmetin götürülmesini daha da zorlaştırmıştı. Daha geniş hizmet verecek kurumlara ihtiyaç duyuldu. bu ihtiyaç neticesinde 1981 yılında kurulan yeni idarenin ismi İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi İSKİ'ydi. Bizans'tan Osmanlı'ya ardından Cumhuriyet'e uzanan İstanbul'un su hikayesi işte böyleydi...