Arama
Tarih boyunca İstanbul’un su ihtiyacı nasıl karşılandı?
Günümüzde evlerimizden akan ve kesildiği anda hepimizi paniğe sürükleyen sular, tarih boyunca farklı kanallar vasıtasıyla temin edildi. Bizans döneminden itibaren İstanbul'da üzerinden su kanalı geçen ve bir çeşit köprüyü andıran kemerler yapıldı. Bu kemerler vasıtasıyla İstanbul'un su ihtiyacı da karşılanmış oldu. Peki, Bizans'tan Osmanlı'ya hangi su kemerleri inşa edildi? İstanbul'un en eski su kemeri hangisiydi?
Aynı döneme ait bir başka su kemeri Mahmutbey-Atışalanı arasında Uzuncaova deresi üzerindeki Mâzul Kemer'dir.
📌Halkalı sularını şehre taşıyan Mahmutbey ile Atışalanı arasında geçişi sağlar.
📌IV. yüzyıla tarihlenen bu kemer belki de Valens zamanında inşa edilmiştir. V. Konstantinos devrinde 741-775 yıllarında tamir edilmiş olup Fâtih Sultan Mehmed zamanında yapılan tâdilâtlardan sonra Türk devrinde de kullanılmıştır.
📌Kalker taşı bloklarından iki sıra kemerli olarak inşa edilen Mâzul Kemer 110 m. boyundadır.
Nasıl gidilir?
📌Bizans döneminde Mazul ve Valens kemerleri kullanılarak yeni bir su yolu inşa edilmişti. Ayrıca Belgrat Ormanlarından Sultanahmet'e kadar 4. Su Yolu da meydana getirildi.
📌Roma ve Doğu Roma İmparatorları, kuraklık ve harp ihtimallerini düşünerek, şehir içinde üstü açık (Çukurbostan) ve kapalı sarnıçlar da yaptırmışlardı.
📌Roma İmparatorları zamanında yaptırılan su tesisleri Bizans İmparatorları tarafından bir dereceye kadar tamir edilmişse de, Bizans'ın son devirlerinde kullanılmaz bir şekilde, tamamıyla yok olmak durumuna gelmiştir.
Bu tesislerden halen ayakta olan Mazul ve Bozdoğan Kemerleri Osmanlılar tarafından çok iyi bir şekilde tamir edilerek, yıkılmaktan kurtarılmıştır.
📌İstanbul'un fethedilmesiyle yeni bir çağ açan Türkler, o günün şartlarına göre, şaheser bir su medeniyeti oluşturmuşlardı. Fetih'den sonra şehir nüfusu daha da artmış, mevcut su tesisleri yetersiz hale geldi.
📌Fatih Sultan Mehmet Han, önceden Valens tarafından yaptırılan Marmara Bölgesi'ndeki su tesislerini ıslah ettirmişti. Fatih ve Turunçlu Su Yolları bu suretle meydana geldi.
📌Çok sayıda eserle başkentin yeniden inşasını gerçekleştirecek olan Fatih Sultan Mehmet, su temini için eski su yollarının onarılması, genişletilmesi ve yeni su yollarının yapılması çalışmalarını da derhâl başlatmıştı.1453'ten itibaren yaptırılan ya da onarılıp kullanılan su yolları şunlardır:
1- Beylik Su Yolları (Ma'azulkemer'den geçen suyolu, aslında Fatih Su Yolu'dur.)
2- Fatih Su Yolları.
3- Cebeciköy'den Bozdoğan Kemeri'nin altındaki çeşmeye kadar olan eski Roma su yolunun tamiri ve ilâvelerle ihyâsı ile Kırkçeşme Su Yolu.
4- Turuçluk Su Yolları. 5- Şadırvan Su Yolları.