Arama
Teknoloji bağımlığı nedir? Çağın vebası teknoloji bağımlığı hakkında bilinmesi gerekenler
Son yıllarda baş döndürücü hızla artan internet ve bilgisayar kullanımı, internet bağımlılığı denilen bozukluklara yol açmaya başladı. Türkiye'de gençlerin yüzde 20'si teknoloji bağımlılığı riski altında. Peki, teknoloji bağımlığı nedir? Kimler risk altında? Teknoloji bağımlılığının nedenleri nelerdir? Bağımlılığı nasıl kontrol altına alabiliriz?
Teknolojinin insan hayatına getirdiği sayısız faydalar var. Ancak kişinin teknoloji kullanımı üzerinde kontrolünün kaybolması ve teknolojiyi ölçüsüz ve sınırsız kullanması çok ciddi zararlara sebep olabilir. İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum olarak tanımlanır.
Birçok kişi için bağımlılık kavramı klasik anlamda alkol, esrar, kokain, eroin gibi kimyasal madde kullanımını içerse aslında bağımlılığı neyin oluşturduğu konusunda gerçekte net bir açıklama yapmak zordur. Özellikle son zamanlarda kumar, para harcama, alışveriş yapma, yemek yeme, egzersiz, televizyon izleme, bilgisayar oyunları oynama gibi çok çeşitli davranışların da bağımlılık yaratabileceği görülür. Kimyasal olmayan bağımlılıkların bağımlılık yaratıp yaratmadığını belirlemenin yolu uyuşturucu bağımlılığı için saptanmış olan klinik ölçütlerle karşılaştırmaktır.
Bilgisayarın çocukları gerçek oyun kültüründen alıkoyarak kendileri için henüz çok erken olan bir dönemde kaldırabileceklerinin üzerinde miktarda uyarana maruz bırakabileceği tehlikesi söz konu. Bu teknolojilerle sağlanan sanal dünyanın gerçeği yansıtmaktan uzak olması, çocuğu gerçeklerden izole bir yaşama doğru çekmesi, farkındalığını ve yaratıcılığını azaltması gibi diğer tehlikeleri de barındırıyor
Çocuk ve ergenleri bu teknolojilerle buluşturma zamanı, süresi ve biçimi konusunda farklı görüşler bulunuyor. Bilimsel araştırma bulguları, kullanım biçimine göre bu teknolojilerin tehdit ya da fırsata dönüşebildiğini gösteriyor. Öte yandan güncel bilimsel yaklaşımlar, güvenli internet uygulamalarını tamamen toplumun iyiliğine ya da tamamen özgürlük karşıtı olarak kabul eden iki uç görüşün gölgesinde sürmektedir.
Amerikan Pediatri Akademisi, iki yaşın altındaki çocukların kesinlikle televizyon izlememesi gerektiğini belirtmektedir. Bugün ise teknolojik tehditler arasında uzunca bir süre ilk sırada yer alan televizyonun yanına bilgisayarlar ve mobil araçlar da katıldı. Artık kişisel dijital yardımcısını, akıllı telefon veya tablet bilgisayarını iki yaşındaki çocuğunun elinden alamayan ebeveynlerle de karşılaşmaktayız. Oysa dijital ortamlarla meşgul iken edilgen ya da hareketsiz biçimde geçirilen zamanların bilişsel, fiziksel ve psikososyal gelişime olumsuz etkide bulunması kaçınılmazdır. Çünkü küçük çocuklar, iletişim kurup sosyal ilişkiler kurma yolunda yetişkinleri ve çevrede gördükleri uygun davranışları taklit ederler. Yine dijital ortamlardan uzakta iken fiziksel gelişimlerine önemli katkılar sağlayan çok sayıda oyun seçeneği bulunmaktadır. Bilgisayar başında geçirilen zamanın çocukların mutlaka yaşamaları gereken bu gelişimsel deneyimlerin önüne geçmemesi gerekir.