Türk havacılık tarihinde Vecihi Hürkuş ilkleri
Cumhuriyet döneminde zor şartlara ve çeşitli engellere rağmen imzasını attığı "Vecihi" serisi uçaklarla ve okulunda yetiştirdiği öğrencilerle tanınan Hürkuş, yaşadığı dönemde, "Ona kapıyı ver, üstüne çıkar, onu da uçurur." cümlesiyle tarif edildi. Sizler için Türk havacılığında önemli bir isim olan Vecihi Hürkuş'un ilklerini derledik.
Giriş Tarihi: 16.07.2019
09:33
Güncelleme Tarihi: 16.07.2022
15:40
İstiklal Savaşı'nda uçak kanatlarının tamiratı için jelatin ile emait imal etti.
🔹 İlkokulu Bebek'te bitirdikten daha sonra Üsküdar'da Füyuzati Osmaniye Rüştiye ile Paşakapısı İdadisi'nde okuyan, sanata olan ilgisinden dolayı Tophane Sanat Okulu'nu tercih ederek buradan mezun olan Hürkuş, Balkan Savaşı'na eniştesi Kurmay Albay Kemal Bey'in yanında gönüllü katılarak, Edirne'ye giren kuvvetler içinde yer aldı.
* emait : Kanatları bezden yapılmış olan eski uçakların bezlerinin değiştirilmesinde ve çeşitli bakımlarında kullanılan bir malzeme.
İstiklal Savaşı'nın ilk keşif uçuşunu yaptı.
🔹 Savaşın sonunda İstanbul Ordu Kumandanlığı tarafından Beykoz Serviburun'daki esir kampına kumandan olan ve her zaman "tayyareci" olmak isteyen Vecihi, yaşı nedeniyle ilk önce gittiği Tayyare Makinist Mektebi'nden küçük zabit (gedikli) olarak mezun oldu.
İstiklal Savaşı'nda ilk hava zaferini kazandı.
🔹 Birinci Dünya Savaşı'nda Bağdat Cephesi'ne makinist olarak gönderilen Vecihi Hürkuş, 2 Şubat 1916'da geçirdiği uçak kazasında yaralandığı için İstanbul'a gönderildi.
🔹 İyileştikten sonra gökyüzündeki hayali için hayatında çok önemli bir adım atan Hürkuş, Yeşilköy'deki Tayyare Mektebi'ne girerek ilk uçuşunu icra etti.
🔹 Tahsilinin sonunda pilot diplomasını alan Hürkuş, 1917'nin sonbaharında Kafkas Cephesi'nde Rus uçağı düşürdü. Böylece Kafkas Cephesi'nde uçak düşüren ilk tayyareci oldu.
İstiklal Savaşı'nın son uçuşunda (Seydiköy/Gaziemir) hava alanına ilk girdi ve tek başına işgal etti.
🔹 "Vecihi Havada" kitabını 1942'da yayınlayan Hürkuş, 1947'de Kanatlılar Birliği'ni kurdu. Türk Hava Kurumu'ndan "Magister" tipi bir öğrenim uçağı temin eden Hürkuş, kızı Gönül ile "Kanatlılar" adlı bir dergi çıkarttı.
🔹 1951'de beş arkadaşıyla birlikte havadan zirai ilaçlama yapmak üzere "Türk Kanadı" şirketini kuran Hürkuş, Sait Bayav ve Muammer Öniz ile İngiltere'den "Auster MK-V" tipi üç uçak aldı.
İstiklal Savaşı'nda, her sınıf muharipler arasında Mustafa Kemal Atatürk'ün teklifleriyle üç defa TBMM takdirnamesi verilen tek kişi olarak kırmızı şeritli İstiklal Madalyası kazandı.
🔹 Hürkuş, bir yıl sonra bir firmanın mama reklamını yapmak için gittiği İngiltere'de "Percival Proctor V" tipi dört kişilik hafif turist tipi tayyareye sahip oldu.
🔹 Bu tayyare ile değişik firmaların reklamını yapan Hürkuş, bebek maması ile puro sabunu gibi malzemeleri kâğıt paraşütlerle uçaktan dağıtarak, farklı bir reklam faaliyetlerinde bulundu.
🔹 Hürkuş Hava Yolları'nı 29 Kasım 1954'te kurarak, Türk Hava Yolları'nın seferden kaldırdığı uçaklardan sekiz tayyareyi banka kredisiyle satın aldı.