Arama
Türkiye’nin tsunami tarihi ve bölgelere göre tsunami riski
İzmir'in Seferihisar ilçesinde meydana gelen 6,6 şiddetindeki depremin etkisiyle deniz seviyesi yükseldi; bazı cadde ve sokaklar su altında kaldı. Suyun yaklaşık 1 metre yüksekliğe ulaşması tsunami paniğine yol açtı. Uzmanlar, sismik açıdan oldukça etkin bir bölge olan Ege bölgesinde yaşanan depremlerde tsunaminin görülebileceğine dikkat çekiyorlar. Peki, geçmişte hangi depremlerde tsunami yaşandı? Türkiye'nin diğer denizlerinde tsunami görülme ihtimali nedir?
Son 4100 yıl boyunca, Marmara Denizi'nde 300'den fazla yıkıcı deprem meydana geldi. Bunlardan 40'ı tsunamiye yol açtı.
Yaklaşık 8 büyüklüğündeki 1509 İstanbul depremi, Bolu'dan Edirne'ye kadar hissedilmiş ve hasara yol açmıştı. 6 metreyi geçen dalgaların Yenikapı'da surları aştığı tarihsel belgelerden anlaşılır.
Deniz seviyesi önce alçalmış, daha sonra kuvvetli dalgalar İstanbul kıyılarını vurmuştu. Tsunami dalgasının yaklaşık 6 metre olduğu gözlenmişti.
18 Eylül 1963 tarihli Doğu Marmara depremi sonrasında Mudanya kıyılarında tsunami izleri görülmüştü.
O dönemde Marmara denizi için deprem ve heyelan kaynaklı tsunamileri inceleyen bir çalışma gerçekleştirilmiş; tsunami oluşmasına yol açabilecek 49 ayrı senaryo incelenmişti.
Modelleme çalışmaları sonucunda İstanbul kıyılarında olası en büyük dalga yüksekliği 5,56 metre, en yüksek dalganın ulaşacağı kıyı bandının İstanbul'un doğu kıyılarında 10 kilometre uzunluktaki kıyı çizgisi olduğu belirlenmişti.
Sadece fay hareketine bağlı modelleme çalışmalarında ise İstanbul kıyılarında oluşması olası en büyük dalga yüksekliğinin 4,7 metre olacağı belirlenmişti.
En yüksek dalganın ulaşacağı kıyı bandının İstanbul'un doğu kıyılarında 10 kilometre kadar uzunlukta olduğu; tsunaminin kıyılara erişme zamanının 8 dakika ve kıyılarda ilerleme mesafesinin 50 metreden az olduğu hesaplanmıştı.
Tarihsel araştırmalar su baskınının kıyıdan içeriye 1 kilometrelik bir alana kadar etkili olduğunu gösterir.
1939 Erzincan depreminde Fatsa, Ünye ve Giresun'da 20-100 metre seviyelerinde deniz çekilmeleri gözlemlenmiş, depremin tetiklemiş olduğu heyelan sonrasında oluşan tsunami dalgaları Karadeniz'in kuzey kıyılarında Rusya'ya ait ölçüm cihazları tarafından kaydedilmiştir.
1968 Bartın depreminde ise tsunami, 15 dakika arayla 100 metre ve 60 metrelik su baskınına neden olmuş; yerel tsunami yüksekliği 3 metre olarak belirlenmiştir.