KURBAN BAYRAMI VE MANASI
🔸 Kurban Bayramı'nın Arapçadaki karşılığı "el-ıyd el-edha"dır. "Avde" masdarından türeyen ıyd kelimesi adet haline gelmek, yeniden dönüp gelmek, tekrar dönmek manasına gelmektedir. "Edha" ise kurbanlık anlamına gelen dahiyye kelimesinden türemiştir.
🔸 Müslümanlar için Allah tarafından sevinç ve mutluluk kaynağı olarak vazedilmiş iki bayramdan ikincisi olan Kurban Bayramı, Hicri takvime göre yılın en son ayı olan Zilhicce ayının onuncu günü başlar ve dört gün boyunca devam eder.
🔸 Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı gibi hicri ikinci yılda Müslümanlara teşri edilmiştir. Yani Medine'ye hicret edildikten iki yıl sonrası itibariyle Müslümanlar Kurban Bayramı'nı kutlamaya başladılar. Dolayısıyla bu gelenek oldukça köklü bir hal almıştır.
AREFE GÜNÜ ORUCU
🔸 Bayram başlamadan bir gün önceki günü ifade eden Arefe günü de İslam'da oldukça müstesna bir yere sahip olup özellikle bu günde tutulan oruç, çok faziletli ve kıymetlidir.
🔸 Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan Arefe ile alakalı olarak Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Arefe günü tutulan orucun geçmiş ve gelecek birer yıllık günahları bağışlayacağı Allah'tan umulur." (Müslim, Sıyâm, 196-197)
AREFE GÜNÜ ORUÇ TUTULUR MU? AREFE GÜNÜ ORUÇ TUTMANIN SEVABI VE FAZİLETİ 🔸 Arefe gününden sonra başlayan Kurban Bayramı süresince ise oruç tutmak Hanefîlere göre tahrîmen mekruh, Şâfiî ve Hanbelîlere göre haram, Mâlikîlere göre ise dördüncü gününde mekruhtur.
TEŞRİK TEKBİRİ NE ANLAMA GELİR?
🔸 Arefe günü sabah namazından bayramın dördüncü günü ikindi vaktine kadar toplam yirmi üç kez farz namazlardan sonra teşrik tekbiri getirilir.
Tekbir getirme işlemi her farz namazın ardından üç kez sesli bir şekilde "Allāhüekber Allāhüekber lâ ilâhe illallāhü vallāhü ekber Allāhüekber ve lillâhi'l-hamd" ibaresini söyleyerek yapılır.
🔸 Farz namazlardan sonra teşrik tekbiri getirilmesi Hanefîlere göre vâcip, Hanbelî ve Şâfiîlere göre sünnet, Mâlikîlere göre ise menduptur. Ülkemizin çoğunluğu Hanefi mezhebine tabi olduğu için teşrik tekbiri getirmek oldukça zaruridir.
🔸 Teşrik tekbirlerinden dolayı Arefe ve bayramın dört gününe aynı zamanda "teşrik günleri" adı verilmektedir.
BAYRAM NAMAZI NEDİR?
🔸 Bayramın birinci günü, seher vaktinden sonra kerahet vaktinin çıkmasıyla birlikte bayram namazı kılınır. Tıpkı Cuma namazı gibi Müslümanları bir araya topladığından dolayı dini ve sosyal açıdan son derece önemlidir.
🔸 Resulullah (sav) bayram namazı ile alakalı olarak şöyle buyurmuştur: "Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmaktır" (x)(Buhârî, "ʿÎdeyn", 3; Müslim, "Eḍâḥî", 7)
BAYRAM NAMAZININ KILINIŞI... BAYRAM NAMAZINDA OKUNAN DUALAR NELER? 🔸 Bayram namazı, fecr vaktinden sonra kerahat vaktinin bitmesinden zeval vaktinin girmesine kadar kılınabilir. Farklı sebeplerden dolayı ilk gün bayram namazı kılınamazsa bayramın ikinci veya üçüncü günü de kılınabilir. Namaz bittikten sonra ise hutbe okunur.
🔸 Bayram namazı toplu bir ibadet olduğu için münferit değil, cami veya musallalarda cemaat halinde kılınır.
🔸 Resulullah (sav) bayram namazına gider gelirken farklı yollar kullanmayı ve yürüyerek gidip gelmeyi tercih ederdi. Namazdan sonra ise kurban kesilip eti pişirilmeden önce başka bir şey yemezdi.
NEDEN KURBAN KESİLİR?
🔸 Kurban kesme geleneği, Hz. İbrahim'in Cenab-ı Hakk yolunda oğlunu kurban etmeye niyetlenmesi sonucunda Allah'ın muhlis itaatlerini ödüllendirmek amacıyla Cebrail vasıtasıyla gökten indirdiği bir koç ve bu koçun Hz. İbrahim'in oğlunun yerine kesilmesi olayına dayanmaktadır.
ALLAH’A TESLİMİYETİN ZİRVESİ: HZ. İSMAİL 🔸 Hz. İbrahim'in oğlu İsmail veya İshak'tan hangisini kurban ettiği, gökten tam olarak hangi hayvanın gönderildiği hususunda birtakım farklı rivayetler bulunsa da önemli olan ayrıntılar değil kıssanın temelinde yatan hikmettir.
🔸 Hz. İbrahim ve oğlunun kurban emrini aldıktan sonraki kayıtsız ve şartsız itaatleri ile Allah'a karşı duymuş oldukları derin takva Kur'an-ı Kerim'de Saffat suresi 102. ayet-i kerimede şu şekilde anlatılmıştır:
"Çocuk, babasıyla beraber iş güç tutacak yaşa gelince babası ona, "Yavrucuğum" dedi, "Rüyamda seni kurban ettiğimi gördüm; düşün bakalım sen bu işe ne diyeceksin?" Dedi ki: "Babacığım! Sana buyurulanı yap; inşaallah beni sabredenlerden biri olarak bulacaksın."
(x) Saffat suresi 102. ayetin tefsiri 📕 ve meali 🔊
🔸 Güç yetirebilenlerin kurban kesmesi vaciptir. Bayramda hayır sahipleri tarafından diğer günlerde et almaya muktedir olamayan kimselere, kurban payları dağıtılır. Bu sayede toplumda birlik, beraberlik ve dayanışma duygusu pekişmiş olur.
TOPLUMSAL OLARAK BAYRAM
🔸 Yılın belli günlerine farklı bir önem atfedip mukaddes, mübarek sayma ve kutlama günü ilan edilmesi, İslam öncesi cahiliye devrine kadar dayanır. Nitekim Resulullah (sav) Medine'ye hicret ettiği zaman, bu bölgede Nevruz ve Mihricân bayramları kutlanıyordu.
🔸 İslam dışı bir gelenek olan bu iki bayramın kaldırılarak yerine iki İslami bayramın yürürlüğe konulması hakkında ise Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Allah sizin için o iki günü daha hayırlı iki günle, Ramazan ve Kurban bayramlarıyla değiştirmiştir" (x) (Müsned, III, 103, 235, 250; Ebû Dâvûd, "Ṣalât", 239; Nesâî, "Ṣalâtü'l-ʿîdeyn", 1)
Takva ve teslimiyet…
— Fikriyat (@fikriyatcom) July 20, 2021
Bu 2 kavramın kurban ibadetinin özünü oluşturduğunu kaçımız biliyoruz?
Mübarek bayram gününde, bizi Allah Teâlâ'ya daha da yakınlaştıran kavramları, önemli hadiseler üzerinden sizlere anlatmaya çalışacağız.
Hayırlı Bayramlar...
#KurbanBayramı pic.twitter.com/AoAkV8ot8r
KURBAN BAYRAMI'NDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER
🔸 Bayramlar toplumda kavuşma, sevinç ve kutlama vesilesidir.
🔸 Müslümanlar özellikle bayram günlerinde akraba ve dostlarını ziyaret ederek ünsiyetlerini pekiştirir, İslami sınırlar dâhilinde, bu kutlu geleneği vesile kılarak neşe içinde ve kutlama edasında geçirirler.
🔸 Bayramlara önceden hazırlanılması, bu günlerde temiz ve güzel elbiselerin giyilmesi, gusledilmesi, dişlerin fırçalanması, güzel kokular sürülmesi, güler yüzlü olunması, namazdan önce ramazan bayramında hurma vb. tatlı bir şey yenilmesi, kurban bayramında ise ilk olarak kurban etinden yenilmesi, namaza mümkünse yürüyerek gidilmesi ve dönüşte başka bir yolun kullanılması, çokça sadaka dağıtılması, fitrenin namazdan önce verilmesi, namaza giderken tekbir getirilmesi menduptur. (DİA, Bayram maddesi)
Fikriyat ailesi olarak tüm İslam âleminin Kurban Bayramı'nı tebrik eder nice bayramları sevdikleriniz ve ailenizle geçirmenizi temenni ederiz…
FİKRİYAT
SÜMEYYE ALI JABER