İsra Suresinde müfessirleri aciz ve çaresiz bırakan ayetler var. Bunlardan birisi de gayet kısa bir ayettir. 'Eksere nefiran' ayetidir. Elbette Kur'an'da her boyutta ve herkesi mebhut yani şaşkın ve çaresiz bırakan ayetler kümesi vardır. Bunlardan birisi de ikinci böbürlenme ve yükseliş döneminde Yahudileri anlatan ve tasvir eden bir ayettir. Bahse konu ayet 'eksere nefiran' ayetidir. Burada nefer ile aynı kökten gelen 'nefira' ifadesi müfessirleri şaşırtmıştır. Alışılmadık bir kalıptır. Aynı kökten 'İstinfar' mobilize etmek anlamına geliyor. Nefira ise mobilize ve seferber edilen kitlelere işaret etmektedir. Lakin bu günümüzde sosyal veya siyasi olarak nasıl ifade edilebilirdi? Günümüz diline nasıl uyarlanabilirdi? Bu ayet müfessirler gibi beni de hayrete düşürmüş ve çok meşgul etmiştir. Günümüze iz düşen ve saklı yerini ve anlamını buluncaya kadar epey zorlandık. Tam tamına günümüze akseden bir anlam bulmakta zorluk çektik. Sonrasında Kur'an-ı Kerim'in bu ayetle birlikte günümüzdeki bir tabloya parmak bastığını fark ettik. Eksere nefira ifadesi tam da günümüz Yahudisini anlatıyor. İkinci Yükselme veya Böbürlenme dönemindeki Yahudi alemini işliyor. Daha önceki devir ve dönemlerde yaşayan Yahudi topluluklara intibak etmiyor. Ayetin işaret ettiği 'örgütlü Yahudi' günümüzün gerçeklerinden birisidir.

Eksere nefira ayeti örgütlü Yahudiye parmak basmaktadır. Bu kavramın paralelindeki kavramlardan birisi de beynelmilel Yahudi ifadesidir. Bunu ilk kullananlardan birisi de yazar ve sanayici Henry Ford olmuştur. Yahudiler arasında dayanışma iklimini ortaya koymaktadır. Elbette Yahudiler arasında çekişme de çoktur. Kur'an zeminine göre her iki duruma da parmak basar. 'Besuhum beynehum şedit' gibi ayetlerle bu boyuta da parmak basar. Aralarında çekişme şiddetlidir. Bugün yeryüzündeki en örgütlü topluluk Yahudilerdir. ABD'de yaşayan Yahudi toplumunun yarısı Yahudileri temsil eden bir kuruma veya kuruluşa veya örgüte üyedir. Aralarında cibilli bir asabiyet söz konusudur. Örgütlü Yahudi örgütlü güç anlamına gelmektedir. Bununla birlikte İsrail içindeki siyasi dalgalanmalar diaspora Yahudilerini de etkilemekte ve milli birlik ve dayanışmalarını sarsmaktadır. Bugün İsrail toplumu dincilerle laikler arasında büyük bir savrulma ve sarsıntı geçirmektedir. Bunun ilerisi bölünme ve dağılma halidir. İlk defa laik kesimler Netanyahu liderliğinde bir araya gelen dinci ve sağcı iktidara karşı gösteriler düzenlememektedir. Bu İsrail'in ikilemine işaret etmektedir. İsrail kendini güvende hissettiği an içeriden çökmektedir. Yunus Suresi'nin 24'üncü ayetinde dile getirildiği gibi insanoğlu tabiatı denetim altına aldığını düşündüğü anda tepetaklak olmakta ve durum tersine dönmektedir. İsrail için de öyledir. Arap Baharını müştereken bastırdılar kurulu Arap rejimlerini kendilerine yar ve ram ettiler. Bununla birlikte siyasi anlamda bir kısırlık dönemi geçiriyorlar. Bir taraftan diaspora diğer taraftan Batı ile aradaki mesafe açılıyor. Haçlı kontluklarının kurulmasından sonra bu kontluklara destek veren Batı'daki siyasi yapının değişmesi gibi İsrail'i kuran babalara destek veren Batı'daki yapı da değişmektedir. Bu da İsrail'in dayanaklarını ortadan kaldırmakta ve gelecekteki varlığını kuşkulu hale getirmektedir.

İsrail Suresi olarak da bilinen İsra Suresi gelecekten haber veren mucizelerle doludur. Bunlardan birisi de 104'üncü ayette geçen 'ci'na biküm lefifa' ayetidir. Hahamların dahi bu ayet karşısında dilleri tutulmuş ve şaşkınlıklarını gizleyememişlerdir. Kadim müfessirler bu ayetin hitap ettiği zamanı kavrayamamışlardır. Kıyamet sürecine hamletmişlerdir. Zira onların döneminde İsrail devleti olmadığı gibi kurulması da mutasavver değildir. O zeminde bu ayeti anlamak pek kolay olmasa gerek. Bu nedenle de kıyamet veya mahşer günü Yahudilerin topluluklar halinde mahşer meydana geleceklerine hamledilmiştir. Halbuki ayet İsrail'in kuruluş günlerine işaret etmektedir. 102 ülkeden gruplar halinde İsrail'i akın etmişlerdir. Bu da Kur'an'daki ilgili ayete yansımıştır.

Kur'an'da ahkam yönüyle muhkem ayetler olduğu gibi bir de geleceğe ve gaybi varlıklara bakan, işaret eden gizemli müteşabih ayetler vardır. Müteşabih ayetler sırlarının açığa çıkmasıyla birlikte muhkem hale gelmektedir. Müteşabih Kur'an ayetleri kendisini anlaşılacağı dönemlere saklıyor. Ondan önce nikabını açmıyor.

Bu anlamda müteşabih ayetler zamana adanmış şifreli ayetlerdir. Şifrelerinin açığa çıkmasıyla birlikte bu ayetler de muhkem hale gelmektedirler. Bu anlamda İsra Suresinde 'cina bikum lefifa/Sizleri gruplar halinde getirdik' ayeti ile 'Eksere nefira/örgütlü Yahudi' ifadesi müteşabih iken günümüzdeki yansımaları ışığında muhkem hale gelmiştir. Muhtemel manaları bir kalıpta taayyün etmiştir. Bu da Kur'an'da müteşabih mucizesini bize haber vermektedir.

İsra Suresi'nin 104'üncü ayetinin diaspora Yahudilerinin gruplar halinde İsrail'e gelmesine işaret ettiğini söyleyenlerden birisi de merhum Mısırlı Doktor Mustafa Mahmut olmuştur. Mısır asıllı ve Türkiye'nin konuklarından Dr. Atiyye Adlan 'Şaravi ve Cüceler' adlı makalesinde Kur'an'a hizmet yolunda Şaravi ile Mustafa Mahmut'un katkılarını nazara vermiştir. Ateizm dalgalarıyla boğuşmuşlar ve Kur'an'a dayanarak sahiplerini mat etmişlerdir. Ateizm dalgalarına karşı Mısır'ın iki siperi Şeyh Şaravi ile Mustafa Mahmut olmuştur. Yenik düşen ateistler mezardaki Şaravi ile güreşe doymuyorlar. Sırtları yere geldiği halde yenme umuduyla yeniden hamle yapıyorlar. Lakin mezardaki diriler canlı ölülerin hakkından gelmektedir. Gerçekler yalnız olsa da galiptir. Batılın kuru gürültüsü hakkın yalın halini ve sessizliğini yenemez.

Gerçek karşısında hiçbir tedbirin ehemmiyeti yoktur.

Mustafa Özcan