Huveyni'nin ardından

Mısır'ın ünlü selefi ulemasından biri olan Ebu İshak Huveyni hicri 17 Ramazan 1446 / miladi tarihle 17 Mart 2025 tarihinde Hakk'ın rahmetine kavuşmuştur. Son yıllarını tedavi için gittiği Katar'da geçirdi. Katar da kendisini iyi bir şekilde karşılamış ve ağırlamıştır. Hadis isnadı üzerinde çalışmalarıyla bilinmektedir. Amman'da iken hadis sahasının ilgililerinden Nasirüddin Elbani'ye giderek burada onun ilim halkalarına katılmış, dahil olmuştur. Muhammed Hassan ile birlikte mutedil selefiler kümesine girmektedir. Siyaseten Nur Partisi ile yıldızları pek barışmamıştır. Ya da bu gruba mesafeli davranmıştır. Yine "Camiye ekolü" arasına giren Muhammed Said Raslan gibi ölçüsüzlerden de ayrılmıştır. Siyasi mesleği itidal üzerine kuruludur. Zıt cephedeki Muhammed Said Raslan'ın iki özelliği bulunuyordu. Camiye akımı mensubu olarak rejime sıkı sıkıya bağlılık ve İhvan karşıtlığı. Bu iki noktada itidali muhafaza edememiştir. Bu ölçüsüz düşmanlık onu uç noktalara götürmüştür. Bu uğurda Hasan el Benna ve Seyyid Kutup gibilerini de nahak yere İngiliz ajanlığıyla suçluyordu. Pervasızlığı ilminin önüne geçmiştir. Muhammed Hassan ile birlikte Huveyni ise mutedil tutumlarıyla Sisi rejiminin baskılarına maruz kaldılar. Muhammed Hassan dostu Huveyni'nin vefatını haber alınca derhal konuşmasını yarıda keserek teessürlerini ve taziyelerini bildirmiştir. Siyaseten itidal mesleğini benimsiyorlardı. Zaten ikamette Birleşik Arap Emirlikleri yerine Katar'da karar kılması bu özelliğine tanıklık etmektedir. Said Havva, Mustafa Sıbai gibi yüksek şekerden muzdarip olan kimi alimler gibi o da yüksek şekerden muzdaripti. Hakşinas bir özelliği vardı. Hakkın hatırını üstün tutmuştur. Hadislerle oynanılmasını veya onların modernizme kurban edilmesine gönlü razı olmamıştır.

Mesela ümmetin hekimlerinden veya hikmet ehlinden biri olarak bilinen Muhammed Gazali hakkında hadis alanında bir reddiyesi var. İsmi: Taliatu Semtü'l Leali fi'r Reddi ala'ş Şeyh Muhammed el Gazali. Bunun yanında kaleminden çıkmış hadis alanında onlarca kitabı bulunuyor. Gazali ise hem hikmet sahibi hem de pervasızdı. Hazır cevaptı. Bu pervasızlığı onu bazı vartalar düşürmüştür. Hadisleri ve hadislere bağlı gelenekleri inkara veya hafife almaya sevk etmiştir. Bizde veya geleneğe bağlı kesimlerde selefiler hadis karşıtları olarak bilinir. Halbuki gerçek bunun zıddıdır. İstisnası varsa da genel olarak selefiler hadis müdafiidir. Bu yönüyle her zümrenin modernistlerinden ayrılırlar. Muhammed Gazali'nin bu eğilimi onu bazı hadisleri modernizme kurban etmeye götürmüştür. Huveyni'nin Mısırlı Muhammed Gazali'nin hadis alanında yetersiz olduğunu ortaya koyan bu çalışması akisler meydana getirmiştir. Gazali kimi hadisleri modernizm çerçevesinde tevil çabası içine girmiştir. Merhum Gazali 'Fıkıhçılara ve Hadisçilere Göre Nebevi Sünnet' kitabında bilinenlere ters düşen bir tutum sergilemiştir. Kitabının başına zayıf hadise dayandığına inandığı için besmele koymamıştır. 'Besmele ile başlamayan her iş yarımdır veya ebterdir' ifadesini hadisten saymamıştır. Halbuki İslam'ın anahtar kavram ve ifadelerinden birisi Velit Canbulat'ın babasının katili yakalandığında kendisini tutamayarak söylediği gibi Allahu Ekber'dir. Diğeri de bismillahirrahmanirrahimdir.

Selefilik hakkında genel anlamda çekincelerim olsa da -yöntemleri bir yana- yine de acizane görüşüme göre kimi selefiler dinde salabetlerinden dolayı tebcili hak etmektedir. Ebu İshak el Huveyni bunlardan birisidir. Salahaddin el Müneccid ile Ebu İshak Huveyni salihlerin rüyalarına giren ender kimseler arasındadır. Tasavvuf ehlinden Şeyh Şaravi de salah ehli insanların rüyalarını süslemektedir.

Ezherli Gazali ile Selefi Huveyni hadis konusunda ters düşseler de sonunda birbirlerinin yerine ikame edilebilecek hakperest insanlardır. Her cephede ehli insaf ve doğru insanlara ihtiyacımız vardır.

Mekanları cennet olsun...

Mustafa Özcan

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.