En eski çağlardan beri insanların hayatında bayramların önemli bir yeri olduğu görülmektedir. Bilinen bütün topluluklarda, bayrama benzeyen tören ve kutlamaların oluşu bayramların insanın bir ihtiyacı ve gereği olduğunu göstermektedir.

Bayramlar ruh ve zihin sağlığımıza önemli faydalar sağlar. Monoton, hareketsiz geçen günleri renklendirirler. Toplumu huzura, neşe ve sevince boğarlar. Fertlerin kendilerine ve çevrelerine olan güvenlerini artırırlar.

Bayramların Değişen Fonksiyonu

Günümüzde bayramların yerini kısmen şenlik ve festivaller alsa ve bayramlar artık tatile gitme fırsatı olarak görülse de yine önemlerini büyük ölçüde sürdürmektedirler. Ayrılıkların ve farklılıkların şer güçlerce tahrik edilip çatışmaya dönüştürülmek istendiği şu günlerde bütün milletimizi birleştiren bayramların önemi daha iyi anlaşılmaktadır.

Bayramların İnsana ve Topluma Katkıları

Bayramlarda insanlar birbiri ile kaynaşır, dostluklar güçlenir. Sosyal dayanışma ve yardımlaşmaya önem verilen bu günlerde, barışı sağlamak ve düşmanlıkları gidermek için elverişli bir ortam teşekkül eder. Küskünlükleri ve dargınlıkları gidermek amacıyla herkes seferber olur. Kin, nefret ve intikam gibi yıpratıcı duygular törpülenir. Toplumu barış ve kardeşlik havası sarar.

Bayramlarda insan ilişkilerinin sıcaklığı daha yakından hissedilir. Bütün aile fertleri, aile büyüğünün etrafında kenetlenir. Kişiler, geniş bir ailenin bireyi olduğunu daha derinden hissederler. Böylelikle kendilerine ve topluma güvenleri artar, zorluklara karşı direnç kazanırlar.

Bayramlar sevinç, neşe, mutluluk ve huzur günleridir. Ailemize ve çevremize güler yüzle davranıp iyi temennilerimizi bildirerek bayramlaşmak bu günlerin gereğidir.

Bayramlar sevmek ve sevindirmek için fırsattır. Her bayramda başta anne ve babalarımız olmak üzere aile büyüklerimizi, dostlarımızı, komşu ve akrabalarımızı, iş arkadaşlarımızı ziyaret etmeliyiz. Onların hal ve hatırını sorup gönüllerini hoş tutarak muhabbet ve sohbet etmeliyiz.

Yine bayramlarda kimsesizleri, yoksul ve yetimleri hasta ve yaşlıları unutmamalıyız. Onların yalnız olmadıklarını göstermeli, ziyaretlerine gitmeliyiz.

Bayramların bir hususiyeti de bu dünyadan göçmüş akraba ve yakınlarımızın mezarlarına gitmektir. Böylelikle bizlerde emeği ve hakkı olan ölülerimize vefa duygusu taşımız oluruz. Aynı zamanda da bu dünyada fani olduğumuzu, bizim de gideceğimiz yerin onların yanı olduğunu hatırlarız. Hırs, tamah, kıskançlık, çekememezlik, düşmanlık gibi yıpratıcı duygularımız erozyona uğrar. Daha sevecen, anlayışlı ve merhametli hale geliriz.

Bayramlarda bütün toplum, mecburi bazı nöbetçiler hariç tatil yapar. Bu da günlük meşguliyetlerin sıkıcı ve tekdüze koşuşturmasından kısa da olsa bir uzaklaşma ve kendini yenileme anlamına gelir.

Bayramlar yalnız olmadığımızı, bizi düşünen ve seven kişilerin bulunduğunu gösterir. Dostlarımızla ve sevdiklerimizle birlikte olmak bize huzur ve mutluluk verecektir.

Bayramların çocuklar için apayrı önemi vardır. Bu günlerde herkes en temiz ve yeni elbiselerini giyerken, çocukları bir başka sevinç dalgası saracaktır. Geniş aile fertlerinin güler yüzle bir araya gelmeleri, dostluk gösterilerinde bulunmaları ve çocuklara verilen hediye ve harçlıklar bayramı daha bir anlamlı kılar. Çocukluğumun en hoş hatıralarının yer aldığı bayramlarda, yeni giysilerimizle erkenden kalkardık ve büyüklerimizin ellerini öperdik.

Bütün okuyucularımızın ve milletimizin Ramazan Bayramı mübarek olsun. Hayırlar ve bereket getirsin inşallah.

Prof. Dr. Sefa Saygılı