Arama
Edward Said oryantalizme dair ne söyledi?
Edward Said, oryantalizme yaptığı eleştirilerle tanınan bir bilim insanı, teorisyen ve aktivist. Filistin asıllı Edward Said, İngilizce dışında başka bir dilin konuşulmasının yasak olduğu okullarda eğitim aldı. Bu eğitimler sırasında ona "Avrupalı olmayan öteki" olduğu da öğretildi. Yaşamı, onun oryantalizme karşı bakış açısını şekillendirdi ve zamanla "Batı'ya Batı'yı gösteren bir ayna" oldu. Hem oryantalizme yönelik eleştirileri hem de Filistin için gösterdiği mücadele nedeniyle Bernard Lewis'in de içinde olduğu bir kitle tarafından uzun yıllar hedef gösterildi. Peki, Edward Said kimdir?
🔸 Bu eserin özellikle Ortadoğu toplumlarını inceleme konusu olarak alan akademik disiplinler üzerindeki etkisi çok büyük olmuş, bu etki, Ortadoğu ile sınırlı kalmayarak diğer Batı dışı toplumların kültürünü ve tarihini konu edinen alanlara da yayılmıştır.
🔸 Eserin yayımlanmasından sonraki yaklaşık yirmi beş yıllık zaman diliminde çeşitli akademik disiplinlerdeki bu muazzam etkisi sarsıcı eleştirilere tâbi tuttuğu oryantalistlerin ciddi tepkisiyle karşılaşmıştır.
🔸 En bilineni bu "rafine kültür"ün güçlü temsilcisi Bernard Lewis'ten gelmiştir. Lewis âdeta Said karşıtı bir kampın oluşumuna ön ayak olmuş, bu kamp ciddi sağlık problemleriyle uğraştığı bir dönemde Said'le uğraşmaya devam etmiş, akademik hayattan dışlanması ve etkisinin sınırlanması, hatta silinmesi için her türlü girişimi yapmaktan geri kalmamıştır.
🔸 Lewis âdeta Said karşıtı bir kampın oluşumuna ön ayak olmuş, bu kamp ciddi sağlık problemleriyle uğraştığı bir dönemde Said'le uğraşmaya devam etmiş, akademik hayattan dışlanması ve etkisinin sınırlanması, hatta silinmesi için her türlü girişimi yapmaktan geri kalmamıştır.
"Sık sık vurguladığım üzere biz kurbanların kurbanlarıyız. İsrail, İkinci Dünya Savaşı'nın ve Holokost'un akabinde kuruldu."
🔸 Said'in Orientalism çalışması Batı eleştirisi veya Doğu / İslâm savunması olarak da algılanmış ve yaygınlaştırılmıştır. Bu kanaatin oluşmasında yazarın Filistinli oluşunun ve Filistin meselesine olan ilgisini ısrarla sürdürmesinin etkili olduğu muhakkaktır.
🔸 Said'in bu şekilde algılanmasında, Batı'nın -Avrupalı önde gelen oryantalistlerin de itiraf etme cesareti gösterdikleri- tek ciddi ve gerçek alternatifinin İslâm olduğu gerçeğinin de önemli bir payı vardır. Eserin İslâmcı dalganın yükselişte olduğu bir döneme rastlaması ve İslâm dünyasının entelektüelleri tarafından hararetle sahiplenilmesi bu imajı beslemiştir.