Arama
İslam dünyasının yetiştirdiği büyük alim; Abdullatif el-Bağdadi kimdir?
Abdullatif el-Bağdadi, İslam dünyasında yetişen en önemli filozof, edip, dilbilimci, muhaddis, tarihçi ve tabipti. Şeker hastalığının teşhisini Batılı bilim adamlarından 6 asır önce keşfetti. 160'dan fazla eser kaleme aldı. Anadolu toprakları dahil olmak üzere ilmini artırmak için uzun seyahatler yaptı. Kudüs fatihi Selahaddin Eyyubi ile tanışmak için Filistin'e gitti. Burada hastalanan Selahaddin Eyyubi'yi tedavi etti. Peki, Abdullatif el-Bağdadi'nin ilim dünyasına katkıları nelerdi? Bağdadi'ye göre Selahaddin Eyyubi'nin başarısının sırrı neydi? Abdullatif el-Bağdadi'nin hayatı hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.
📌Abdullatif el-Bağdadi, dünyada Çin ve Grek hekimlerinin bildiği şeker hastalığının karaciğerle ilgisi olduğunu ilk defa tespit eden tabiptir. Fi'd-diyabitis adlı eseri, dünya tıp tarihinde önemli bir çalışmadır.
📌Bağdadi, bu hastalığın belirtilerini arasında çok idrara çıkmak, çok aşırı susamak, bu da çok su içmek ve ardından da idrara çıkmak, içilen suyun vücuda bir fayda sağlamadan çok hızlı bir şekilde böbrekten geçmesi ve dışarı atılması, ardından vücutta bir kuruluğun görülmesinin yer aldığını belirtir.
📌Bağdadi, bu hastalığın asıl sebebinin karaciğerin aslî fonksiyonunu yerine getirememesinden kaynaklandığını belirtir. Batı'da bu hastalık tam olarak 19. yüzyılda tanınsa da bundan asırlar önce önemli İslam hekim Bağdadi hastalığın bugün bilindiği teşhisleri ortaya koydu.
📌Çok sayıda eser kaleme alsa da bunların çoğu Moğol istilası sırasında kayboldu ve sadece isimleri kaldı.
📌Abdullatif el-Bağdâdî ilmî anlayışını ortaya koyarken ve kendisinden sonra gelecek nesillere öğütlerde bulunur:
İlmi ilk etapta kitaplardan almadan önce hüsn-ü zan ile yaklaşıp da her bilginin doğru olduğuna aldanma. Acele etmeden elde ettiğin bilgilerini önce kendin kontrol et, sonra ilim adamlarına danış, ilim adamlarının kapılarını anlamakta ter dökmeyen ve yorulmayan kişi yeterli bilgi sahibi olamamış kimsedir. Öğrenmenin sıkıntılarını çekmeyen kimse bilginin verdiği zevki tadamaz.
Abdullatif el-Bağdadi
Bir hakkın alınmasında suskun kaldığın takdirde, bir gün bu haksızlık ve zulmün sana dönebileceğini unutma. Konuşurken gereksiz yere gülüp durma. Gereksiz konuşma, kısa konuş ki oturduğun mecliste bu etkin ve kısa konuşmanın ardından daha güçlü bir sözün gelebileceğini hissettir. İlim adamları asla ölmez onlar yaptıkları ve yazdıklarıyla, geriye bıraktıkları eserleriyle ebediyyen yaşayan kimselerdir. Gerçek ilim adamı ilim binasına tuğlalarını yerleştirmesini bilen kişidir. İlim adamı okuduğu kitâbı iyice kavramalı ve bu kitâbın bir gün tamamen kaybolup gideceğini düşünerek ona göre içeriğini adeta ezberlemelidir. Bir eseri okurken ikinci bir esere hemen atlamamalı. Bir eseri iyice tetkik edip bitirdikten sonra bir başkasına geçmelidir. Bir ilim ile uğraşırken bir başka ilme dalmamalı. Bir alanda yeterli bilgiye sahip olduktan sonra bir başka alana kaymalı.
Abdullatif el-Bağdadi
Her gece yatağına yattığın zaman kendini hesaba çekmeli, gün boyunca yaptığın iyilikler için Allah'a şükretmeli, yaptığın kötülükler için O'ndan af dilemeli ve onları bir daha yapmamaya karar vermelisin. Sonra da ertesi gün yapabileceğin iyilikleri düşünmeli ve bu konuda sana yardım etmesi için O'na dua etmelisin.
Abdullatif el-Bağdadi