Arama
Afrika'yı kana bulayan "Avrupa'nın sabıka dosyası"
Avrupalı devletler arasında sömürgecilikte başı çeken Fransa, İngiltere, Portekiz, Belçika, Almanya gibi ülkeler, yüzyıllar boyunca Asya'dan Afrika'ya kadar bütün kıtaları ele geçirdi. Bununla yetinmediler, insanlık dışı ve pek çok kanlı süreçleri de beraberlerinde getirdiler. İşte, sömürge düzeninin devamı niteliğinde olan CFA frangı da denilen sömürge frangının Afrika ülkelerinde tedavülden kalkmaya başlandığı bugünlerde Afrika'yı kana bulayan Avrupa'nın sabıka dosyasından bazıları...
Fransa'nın zulüm tarihinde merkezde duran Cezayir'i işgali 1830'a dayanıyor. 130 yıla yakın bütün kaynaklarıyla sömürülen Cezayir ve Cezayir halkı Abdülkadir el-Cezayirî'nin sömürgeliğe başkaldırısıyla harekete geçti. Henüz işgalin ilk yıllarında gerçekleşen bu direniş neticesinde Fransa 400 bin askerle ülkeyi kan gölüne çevirdi. Yüz binlerce Fransız'ı Cezayir'e yerleştirerek bölgenin demografik yapısını değiştirdi. Asıl kanlı zamanlar ise II. Dünya Savaşı sonrası Cezayir halkının bağımsızlık istemesi sonucu yaşandı. Halkın üstüne makineli tüfekle ateş açan Fransızlar 15 gün içinde 45 bin Cezayirli sivili katletti. "Setif ve Gualma Soykırımı" olarak tarihe geçen bu olay en kanlı zulümlerden biri oldu. Bu katliam bağımsızlık isyanlarının şiddetlenmesine yol açtı. 1954'te resmen başlayan Cezayir Bağımsızlık Savaşı 1962 yılına gelindiğinde yapılan referandumda yüzde 99,72'lik sonuçla kabul edildi. Bu 8 yıllık dönem bir buçuk milyon Cezayirlinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı.
O dönem adı Dahomey Krallığı olan Benin, köle ticaretinin önemli noktalarından biriydi. Fransa 1861 ve 1868 yıllarında Benin'le ticaret konusunda anlaşma yaptı. Bununla yetinmeyen Fransızlar 1882 yılında Benin'i tamamen işgal etmek istediler. Kral, silahlanarak bu işgale direnmek istediyse de bu direniş kanlı bir şekilde bastırıldı. 1904 yılında ülke tamamen Fransızlar tarafından işgal edildi. Benin bağımsızlığını ancak 1960'ta ilan edebildi.
Avrupalı devletler birbirlerinden sömürge devleti satın alıyordu. Mesela Gabon 1839'da Portekizliler tarafından Fransızlara satıldı. Fransa, kurduğu "köle ticaret merkezi" ile insan alım-satım işlerini buradan sürdürmeye başladı. Bununla birlikte kereste ve fildişi ticaretine de önem verdi. 1960'a kadar resmî sömürge olarak kalan Gabon bu tarihte bağımsızlığını ilan etti.
11'inci yüzyılda İslam'ı kabul eden Çad, 16'ncı yüzyılda bölgenin en zengin ülkelerinden biriydi. Fransız sömürüsü altına giren Çad'ın âlimleri 1917'de dinî hayatın nasıl yaşanacağı üzerine bir sempozyum düzenlediler. Bu sempozyum Fransız askerleri tarafından basıldı ve 400 âlim oracıkta katledildi.
1960'ta bağımsızlığını ilan eden Orta Afrika Cumhuriyeti bu tarihten sonra Fransız destekli dört darbe girişimine sahne oldu. 2012'den beri ülkede var olan iç savaşta oranı yüzde 10 olan Müslümanlar, Fransızların desteklediği Anti Balaka örgütü tarafından palalarla doğranarak katlediliyordu.