Arama
Afrika'yı kana bulayan "Avrupa'nın sabıka dosyası"
Avrupalı devletler arasında sömürgecilikte başı çeken Fransa, İngiltere, Portekiz, Belçika, Almanya gibi ülkeler, yüzyıllar boyunca Asya'dan Afrika'ya kadar bütün kıtaları ele geçirdi. Bununla yetinmediler, insanlık dışı ve pek çok kanlı süreçleri de beraberlerinde getirdiler. İşte, sömürge düzeninin devamı niteliğinde olan CFA frangı da denilen sömürge frangının Afrika ülkelerinde tedavülden kalkmaya başlandığı bugünlerde Afrika'yı kana bulayan Avrupa'nın sabıka dosyasından bazıları...
O dönem adı Dahomey Krallığı olan Benin, köle ticaretinin önemli noktalarından biriydi. Fransa 1861 ve 1868 yıllarında Benin'le ticaret konusunda anlaşma yaptı. Bununla yetinmeyen Fransızlar 1882 yılında Benin'i tamamen işgal etmek istediler. Kral, silahlanarak bu işgale direnmek istediyse de bu direniş kanlı bir şekilde bastırıldı. 1904 yılında ülke tamamen Fransızlar tarafından işgal edildi. Benin bağımsızlığını ancak 1960'ta ilan edebildi.
Avrupalı devletler birbirlerinden sömürge devleti satın alıyordu. Mesela Gabon 1839'da Portekizliler tarafından Fransızlara satıldı. Fransa, kurduğu "köle ticaret merkezi" ile insan alım-satım işlerini buradan sürdürmeye başladı. Bununla birlikte kereste ve fildişi ticaretine de önem verdi. 1960'a kadar resmî sömürge olarak kalan Gabon bu tarihte bağımsızlığını ilan etti.
11'inci yüzyılda İslam'ı kabul eden Çad, 16'ncı yüzyılda bölgenin en zengin ülkelerinden biriydi. Fransız sömürüsü altına giren Çad'ın âlimleri 1917'de dinî hayatın nasıl yaşanacağı üzerine bir sempozyum düzenlediler. Bu sempozyum Fransız askerleri tarafından basıldı ve 400 âlim oracıkta katledildi.
1960'ta bağımsızlığını ilan eden Orta Afrika Cumhuriyeti bu tarihten sonra Fransız destekli dört darbe girişimine sahne oldu. 2012'den beri ülkede var olan iç savaşta oranı yüzde 10 olan Müslümanlar, Fransızların desteklediği Anti Balaka örgütü tarafından palalarla doğranarak katlediliyordu.
Dünyanın birçok yerinde sömürge faaliyetlerini sürdüren Hollanda deniz ticareti noktasındaki en önemli faaliyetini Cape Town'da gerçekleştirdi. Hollandalılar 1652'de Ümit Burnu'na gelerek işgalin ilk adımını gerçekleştirdiler ve vatandaşlarını buraya yerleştirmeye başladılar. İşgal bölgelerinde 20 bini aşkın Hotanto yerlisi köle olarak çalıştırılırken 30 bine yakın da siyahi köle vardı. Cape Town daha sonra sömürgeyi İngiltere'ye bıraktı.
Lacivert dergi