Arama

Hakikatlerin eşiğinden kelimeler

"İnsanlığa bir nasihat" olarak kaleme alınan Atabetü'l-Hakayık, Türk - İslam edebiyatının en önemli ikinci eseri kabul edilir. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen sözlüğün müellifi ise doğuştan âmâ olan Edip Ahmet Yükneki'dir. Dört tane nüshası olan bu yapıt üzerinde birçok çalışma yapılarak günümüze ulaşmasını sağlanmıştır. Sizler için edebiyatımızın mihenk taşı Atabetü'l-Hakayık'ta geçen kelimeleri derledik.

  • 23
  • 100

Anunmaḳ: Hazırlanmak anlamına gelir.

Sücük tattıñ erse acıḳḳa anun
Birin kelse rāḥat kelür renc onun

Tatlı tattın ise acıya hâzırlan
Bir kere râhat gelirse on meşakkat gelir

Atabetü'l Hakayık

  • 24
  • 100

Ayalmas: "Ayamak"tan muhâfaza etmek, sıyânet etmek, sakınmak, korumak anlamlarına gelir.

Sanıp sözlegen ir sözi söz saġı
Öküş yañşaġan til ay almas yaġı

Hesâb edip söyleyen erin sözü, sözün sağı (sağlamı)dır
Çok yanşaklık eden dil düşmânlığı gözetmez.

Atabetü'l Hakayık

  • 25
  • 100

Aytmak: Eytmek, söylemek, demek anlamlarına gelir.

Öküş az tip aymas bedizler tiñiz
Bulut hediye ḳılsa uşaḳ ḳaṭreni

Deniz tuhfeleri çok, az deyip demez
Bulut hediye kılsa ufak katreyi

Atabetü'l Hakayık

  • 26
  • 100

Aymaḳ: Etmek, eylemek, işlemek anlamlarına gelir.

Biliktin ayur men sözümge ula
Bilikligke yā dost özüñni ula

Bilgiden (ma'lûmâttan) söylüyorum, sözümü dinle (kulak isal et)
Ya dost ma'lûmâta nefsini îsâl et.

Atabetü'l Hakayık

  • 27
  • 100

Ayıp: nâsib, lâyık, şâyân anlamlarına gelir.

Tabīatta yegi at ayıp sözi
Aḫılıḳ irür bil buḫūl körksüzi

Tabî'atta en iyi ad (nâm)ın münâsib sözü
Sahâvettir bilesin; buhl [de] çirkindir.

Atabetü'l Hakayık

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN