Arama

Hakikatlerin eşiğinden kelimeler

"İnsanlığa bir nasihat" olarak kaleme alınan Atabetü'l-Hakayık, Türk - İslam edebiyatının en önemli ikinci eseri kabul edilir. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen sözlüğün müellifi ise doğuştan âmâ olan Edip Ahmet Yükneki'dir. Dört tane nüshası olan bu yapıt üzerinde birçok çalışma yapılarak günümüze ulaşmasını sağlanmıştır. Sizler için edebiyatımızın mihenk taşı Atabetü'l-Hakayık'ta geçen kelimeleri derledik.

  • 30
  • 100

Edgü: Eyü, iyi anlamına gelir.

Tirildi ölem söz ölemey bolup
Acunda at edgü ḳotup bardı körü

Fânî (ölümlü) söz dirildi, ölmez (lâyemût) oldu
Dünyâda iyi ad bırakıp gitti gör.

Atabetü'l Hakayık

  • 31
  • 100

Ertem: Fazîlet anlamına gelir.

Aya şāhım aretemlerin sanaġın
Sanur mu ediz ḳum uşaḳ taş seni

Ey şâhım fazîletlerinin sayısı
Yüce kum, ufak taş sayı ile sayılır mı?

Atabetü'l Hakayık

  • 32
  • 100

Erk: Hâkim anlamına gelir.

Yıġıp köñli toymaz közi suḳ baḫīl
Ḳul ol mālġa mālı añar erklig ol

Yığmakla açgözlü bahîlin gönlü doymaz
O mâla kuldur, mâlı ona efendidir.

Atabetü'l Hakayık

  • 33
  • 100

Erklik: Dost, ihtiyâç anlamarına gelir.

Taturmas aşında tuz dostına
Ölür ḳalur āḫir yeyür düşmanı

Aşında dostuna tuz tattırmaz
Ölür, kalır âhir düşmânı yer

Atabetü'l Hakayık

  • 34
  • 100

Eren: erd-i kâmil; ermiş anlamlarına gelir

Süñekke yilik tek erenke bilik
Eren körki aḳl ol süñekniñ bilik

Kemiğe ilik ne ise erene (insâna) da bilgi [odur]
Erin güzelliği akıldır, kemiğinki ilikdir.

Atabetü'l Hakayık

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN