Arama
Hakikatlerin eşiğinden kelimeler
"İnsanlığa bir nasihat" olarak kaleme alınan Atabetü'l-Hakayık, Türk - İslam edebiyatının en önemli ikinci eseri kabul edilir. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen sözlüğün müellifi ise doğuştan âmâ olan Edip Ahmet Yükneki'dir. Dört tane nüshası olan bu yapıt üzerinde birçok çalışma yapılarak günümüze ulaşmasını sağlanmıştır. Sizler için edebiyatımızın mihenk taşı Atabetü'l-Hakayık'ta geçen kelimeleri derledik.
Urmaḳ: Vurmak; mürâca'at etmek, teveccüh eylemek anlamlarına gelir.
Bodun māllıḳ ilge urup yüzlerin
Tözü ḳul ḳılurlar āzād özlerin
Halk mâllı ile (kimseye) yüzlerini urup teveccüh ediyor
Tamâmı (hepsi) kul ederler âzâd nefislerini...
Atabetü'l Hakayık
Evrümek: Evirip çevirmek, döndürmek anlamlarına gelir.
Kim ol mālsız erse ol erni körüp
Yüz evrüp keçerler yumup közlerin
Kim ki mâlsız ise ol kimseyi görüp
Yüz çevirip geçerler, gözlerini yumarlar.
Atabetü'l Hakayık
Orun: Mahal, makâm, yer anlamlarına gelir.
Aya renc ḳatıġsız sürūr umġuçı
Bu acun ḳaçan ol umunçḳa orun
Ey, rencsiz, mihnetsiz, sürûr uman
Bu dünyâ o umuda (ümîde) nasıl makâm olur?
Atabetü'l Hakayık
Örüñ: Parlak, lâmi; seçme anlamlarına gelir.
Resūller örüñ yüz ol ol yüzze kün
Ya anlar ḳızıl miñ bu iñe miñe
Resûller parlak yüzdür, o (Hazret-i Nebî) o yüz üstünde gündür.
Yâhûd onlar kızıl ben, bu (Cenâb-ı Peygamber) çeneye bendir ha.
Atabetü'l Hakayık
