Arama

Hakikatlerin eşiğinden kelimeler

"İnsanlığa bir nasihat" olarak kaleme alınan Atabetü'l-Hakayık, Türk - İslam edebiyatının en önemli ikinci eseri kabul edilir. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen sözlüğün müellifi ise doğuştan âmâ olan Edip Ahmet Yükneki'dir. Dört tane nüshası olan bu yapıt üzerinde birçok çalışma yapılarak günümüze ulaşmasını sağlanmıştır. Sizler için edebiyatımızın mihenk taşı Atabetü'l-Hakayık'ta geçen kelimeleri derledik.

  • 48
  • 100

Evrümek: Evirip çevirmek, döndürmek anlamlarına gelir.

Kim ol mālsız erse ol erni körüp
Yüz evrüp keçerler yumup közlerin

Kim ki mâlsız ise ol kimseyi görüp
Yüz çevirip geçerler, gözlerini yumarlar.

Atabetü'l Hakayık

  • 49
  • 100

Orun: Mahal, makâm, yer anlamlarına gelir.

Aya renc ḳatıġsız sürūr umġuçı
Bu acun ḳaçan ol umunçḳa orun

Ey, rencsiz, mihnetsiz, sürûr uman
Bu dünyâ o umuda (ümîde) nasıl makâm olur?

Atabetü'l Hakayık

  • 50
  • 100

Örüñ: Parlak, lâmi; seçme anlamlarına gelir.

Resūller örüñ yüz ol ol yüzze kün
Ya anlar ḳızıl miñ bu iñe miñe

Resûller parlak yüzdür, o (Hazret-i Nebî) o yüz üstünde gündür.
Yâhûd onlar kızıl ben, bu (Cenâb-ı Peygamber) çeneye bendir ha.

Atabetü'l Hakayık

  • 51
  • 100

Öz: Nefis, zât, kendi gibi anlamları vardır.

Maña bolsa fażlıñ ḳutuldı özüm
Eger bolsa adliñ ḳatıġlıḳ maña

Bana fazlın olursa nefsim kurtuldu
Eğer adlin olursa katık (dürüştî)dır bana.

Atabetü'l Hakayık

  • 52
  • 100

Öze: Özge, başka anlamına gelir.

Asel ḳayda bütse bile arısı
Arı zehri tatar aseltin öze

Bal nerede ise arısı da bile "beraber"di
Arı baldan başka zehir [de] tattırır.

Atabetü'l Hakayık

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN