Arama
İmam Gazzali'nin Kimya-yı Saadet kitabından öğütler
Hüccetü'l-İslam İmam-ı Gazali'nin kaleme aldığı Kimya-yı Saadet, en önemli yapıtlarından biri olan İhyâu Ulûmi'd-Dîn'in özeti mahiyetindedir. İnsanın mutluluğa ermesinin yollarını anlatan bu kitap asırlar boyunca Müslüman toplumlarda başucu eseri oldu. İman, amel ve ahlaktan bahsedilen Kimya-yı Saadet'ten öğütleri sizler için derledik.
🔸 Allah sevgisinin kalbinde galib olduğu bir ârif ile bu sevginin kendisinde bu kadar galib olmadığı ârif arasındaki fark, lezzet bakımından olup görme bakımından değildir. Çünkü ikisi de görür. Görmenin tohumu marifettir.
🔸 Her ikisinin tohumu da aynıdır. Bu iki ârif görmeleri aynı olan iki kimseye benzer, ikisi de bir güzel görseler, birisi bu güzele âk olsa, diğeri olmasa, şüphesiz âk olanın görmeden alaca lezzet daha fazladır.
🔸 Bunlardan birinin ak daha kuvvetli olursa, lezzeti de o kadar çok olur.
🔸 Bütün Müslümanlarda şefaat ümidi vardır. Şefaat ümidi akıllıların kalbinden korkuyu kaldırmaz. Korku ile ucb ise bir arada duramaz. Her şeyin en doğrusunu Allahü Teâlâ bilir.
🔸 Bil ki, geçmiş peygamberlerin kitaplarında, insana hitap eden şu söz meşhurdur: "Ey insan! Rabbini tanımak için kendini tanı". Hadislerde ve eserlerde (selef-i sâlihinin sözlerinde) geldi ki:
"Kendini bilen, Rabbin bilir".
🔸 Bu söz şuna işarettir ki, insanın kendisi bir aynadır, ona bakan, Hakk'ı görür!
📌 İslam âlimlerinin yol göstericisi olarak gösterilen İmam-ı Gazali'nin asıl adı, Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed, künyesi Ebu Hamid, unvanı ise Huccet-ül-İslam ve Zeyneddin'dir. Âlimlerin sohbetlerinden uzak durmayan, elinden geldiği kadar yardım ve iyilik eden babasının vefatından sonra Gazali ve kardeşi, medresede ilim öğrenerek İslam dünyasına ışık tuttu.
📌 İslam mütefekkiri Gazzali'nin, üstün zekası ve çalışkanlığını gören hocası, onunla özel ilgilenerek, usul-i hadis, usul-i fıkıh, kelam, mantık, İslam hukuku ve münazara alanlarında ilim öğretti. Nişabur'da tahsilini tamamladıktan sonra büyük bir ilim ve edebiyat hamisi olan Selçuklu Devleti'nin veziri Nizamülmülk'ün daveti üzerine Bağdat'a gitti. Gazzali, dönemin alimlerince ilminin derinliği ve meseleleri izah etmekteki üstün kabiliyeti neticesinde iltifata değer bulundu.
📌 Henüz 34 yaşında olan Gazali'nin İslam'a yaptığı büyük hizmetleri gören Nizamülmülk, onu nizamiye müderrisi olarak tayin etti. Eğitim müderrisliğinde etkin vazife üstlenen Gazali, 300 öğrenciye bütün ilimleri incelikle öğretti. Yetiştirdiği öğrenciler arasında Ebu Mansur Muhammed, Muhammed bin Es'ad et-Tusi, Ebü'l-Hasan el-Belensi, Ebu Abdullah Cümert el-Hüseyni gibi isimler yer aldı.
📌 Yaşadığı dönemde çeşitli fırkalarla girdiği ilmi tartışmaları, en zor ve ince mevzularda nazik ve nezih bir uslup kullanarak, yüksek ilmi, hitabet, izah etme kabiliyeti ve zekasıyla dikkat çekti. Birbirinden kıymetli kitapları İslam dünyasına kazandıran Gazali, ilim ehli, devlet adamları ve halk tarafından da büyük bir hürmet gördü. İslam aleminin ışığı olarak nitelenen İmam-ı Gazali, nizamiye müderrisliğinde bulunduğu yıllarda, "Kitabü'l-Basit fil-Füru", "Kitab-ül-Vesit, El-Veciz", "Meahiz-ül-Hilaf" isimli kitapları yazdı.
📌 Gazzali, Avrupalı filozofların, "dünyanın tepsi gibi düz olduğunu" iddia ettikleri dönemde ilim ve felsefelerinin yanlış olduğunu ispat ederek, dünyanın yuvarlak olduğunu, karaciğerde kanın zehir ve mikroplardan temizlenip tazelendiğini, safra ve lenfle zararlı madde eriyiklerinin kandan ayrıldığını ve böylece dalağın, böbreklerin ve safra kesesinin rollerini, kanın madde miktarlarındaki oranın değişmesi sonucunda vücut sıhhatinin bozulacağı gibi tıp alanında pek çok konuyu delilleriyle ortaya koydu.
📌 Nizamiye Medresesi'nde ders verdikten sonra doğduğu yer olan Tus'a döndü. Ömrünün son yıllarını burada geçirmeyi tercih etti. Gazzali, evinin yakınına bir medrese ve tekke de yaptırdı. İslam mütefekkiri İmam-ı Gazzali, 19 Aralık 1111'de vefat etti. 457 kitap yazdığı söylense de günümüze sadece 75 eseri ulaştı.