Arama
İmam Gazzali'nin Kimya-yı Saadet kitabından öğütler
Hüccetü'l-İslam İmam-ı Gazali'nin kaleme aldığı Kimya-yı Saadet, en önemli yapıtlarından biri olan İhyâu Ulûmi'd-Dîn'in özeti mahiyetindedir. İnsanın mutluluğa ermesinin yollarını anlatan bu kitap asırlar boyunca Müslüman toplumlarda başucu eseri oldu. İman, amel ve ahlaktan bahsedilen Kimya-yı Saadet'ten öğütleri sizler için derledik.
🔸 Oruçta iki hususiyet vardır ve bu hususiyetler sebebiyle bu nisbete uygundur. Biri, orucun hakikati, yememektir. Bu sebâtına ait bir şeydir. İnsanlar bunu görmez. Böylece riya da buna yanaşmaz. Diğeri, Allahü Teâlâ'nın düşmanı şeytandır.
🔸 Şeytanın askeri, arzu ve isteklerdir. Oruç onun askerini kırar. Çünkü orucun hakikati arzular terktir.
🔸 Hacdan alınacak ibretler öyledir: Bu yolculuğu, bir bakımdan ahiret yolculuğuna benzetmişlerdir. Çünkü bu yolculuktan maksat hâne, yâni Kâbe'dir. Ahiret yolculuğundan maksat ise Kâbe'nin sahibidir. O hâlde, bu yolculuğun hazırlık ve hâllerinden, o yolculuğun hâllerini akla getirmelidir.
🔸 Çoluk çocuğuna ve dostlarına Allah'a ısmarladık dediği zaman, bunun son nefesteki ayrılığa benzediğini düşünmelidir. Önce kalbi bütün bağlantılardan kurtarıp evden çıktığı gibi, ömrünün sonunda da böyle olacağı, yolculuk kolay gelse de, kalbin her şeyden ayrılacağını bilmelidir.
🔸 Yolda yemek için her türlü yiyecek aldığı gibi ve sahrada eziyet çekmemek için her ihtiyat gözettiği gibi, kıyamet sahrasının daha uzun ve tehlikeli olduğunu aklına getirmelidir.
🔸 Muhakkak bilmek lâzım ki, Kur'ân-ı Kerim'den maksat, onu okumak değil, ona uyarak iş yapmaktır. Okumak ise akılda tutmak içindir. Akılda tutmak da yapmak içindir.
🔸 Emirlerine uymadan Kur'ân-ı Kerim okuyan, efendisinden mektup alp, mektupta yapması gereken işler bildirilen bir kölenin, bir yere oturup, mektubu yüksek sesle okuması, sözleri gayet düzgün ağzından çıkarması ve fakat emirlerden hiçbirini yapmaması gibidir. Şüphesiz azarlanmaya ve cezaya müstahak olur.
🔸 Her bedenin, her şeklin kendine benzeyen bir rûhu olduğu gibi; Kur'ân-ı Kerim harflerinin mânâsı ruh gibi, harfler ise şekil ve suret gibidir. Şeklin, sûretin şerefi rûh sebebiyledir. Harflerin şerefli olmasının sebebi de, mânâların rûhu, hakikati sebebiyledir.
Kur'ân-ı Kerim'in mânâsını üç kimse anlayamaz:
🔸 Birincisi; önceden Kur'ân-ı Kerim'in zâhiri tefsirini okumayan ve Arapça dilini bilmeyen kimse.
🔸 İkincisi; büyük bir günah ilemeye devam edip, itikatta bid'ate düşüp, bid'at ve günah zulmeti sebebiyle kalbi kararan kimse.
🔸 Üçüncüsü, kelâm ilminde inanılması icap eden bir şey okumuş olup, zahirine, görünüşüne saplanıp kalmış, buna uygun olmayan bir şey kalbine gelince ondan nefret eden kimsedir. O kimsenin bu zahiri görünüş manasından kurtulması imkansızdır.