Arama
Orhan Veli’nin en çok sevilen 30 şiiri
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın deyimiyle şiirimize tatlı anlaşmazlığı ve lezzeti getiren, Türk şiirinin en özgün ve yenilikçi şairlerinden olan Orhan Veli, eserlerinde hicivsel bir üslupla mizah ögelerinden yararlandı. Ağır sanat ifadeleri, kalıplaşmış benzetmeler yerine, daha basit ve yalın olan halk dilini kullanmayı benimsedi. Özellikle İstanbul'a olan hayranlığını dile getiren Orhan Veli'den 30 şiiri derledik.
"Şimdi kılıksızım, fakat
borçlarımı ödedikten sonra
ihtimal bir kat da yeni esvabım olacak
ve ihtimal sen
yine beni sevmeyeceksin.
bununla beraber pazar akşamları
sizin mahalleden geçerken,
süslenmiş olarak,
zannediyor musun ki ben de sana
şimdiki kadar kıymet vereceğim?"
◾ Genç yaşına karşın, şiire ilişkin görüşlerini cesaretle savunan Orhan Veli, polemikler de yaşadı.
◾ Ahmet Haşim'in "Göllerde bu dem bir kamış olsam" mısrasını hicvetmek için "Rakı şişesinde balık olsam" dizesini yazdı.
"Akşamüstüne doğru, kış vakti;
Bir hasta odasının penceresinde;
Yalnız bende değil yalnızlık hali;
Deniz de karanlık, gökyüzü de;
Bir acaip, kuşların hali."
◾ Orhan Veli'nin, Nazım Hikmet için de "Görmüyor musun, Her yanda hürriyet; /Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol; /Git gidebildiğin yere..." dizelerini yazdığı ifade edilirken, diğer yazarlarla birlikte 1950 yılında cezaevinde açlık grevi yapan Nazım Hikmet'e destek oldu.
"Biliyorum, kolay değil yaşamak;
Ama işte
Bir ölünün hala yatağı sıcak,
Birinin saati işliyor kolunda.
Yaşamak kolay değil ya kardeşler,
Ölmek de değil;
Kolay değil bu dünyadan ayrılmak."
◾ Orhan Veli, babasını da "İstanbul'da, Boğaziçi'nde/Bir fakir Orhan Veli'yim/Veli'nin oğluyum/Tarifsiz kederler içindeyim" dizeleri nedeniyle kızdırdı. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi babası Mehmet Veli Kanık'ın "Oğlum, madem böyle şeyler yazıyorsun, bari benim ismimi karıştırma" ifadelerini kullandığı söylenir. Bestekar da olan babası oğlunun şiirlerini besteledi.
"Bilmem ki nasıl anlatsam;
Nasıl, nasıl, size derdimi!
Bir dert ki yürekler acısı,
Bir dert ki düşman başına.
Gönül yarası desem…
Değil!
Ekmek parası desem…
Değil!
Bir dert ki…
Dayanılır şey değil."
◾ "Ölüme Yakın" başlıklı şiirinde, "Ölünce kirlerimizden temizlenir / Ölünce biz de iyi adam oluruz / Şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış / Hepsini unuturuz" diyen Orhan Veli, 1950 yılının Kasım ayında 1 haftalığına gittiği Ankara'da bir gece, belediyenin kablo döşetmek için açtırdığı bir çukura düşerek başından yaralandı.
"Yazık oldu Süleyman Efendiye"
Mısra-i meşhurunun mübdii…
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
Hususi hayatımı,
Anlatayım:
Evvela adamım, yani
Sirk hayvanı falan değilim.
Burnum var, kulağım var,
Pek biçimli olmamakla beraber.
Bir evde otururum,
Bir işte çalışırım.
Ne başımda bulut gezdiririm,
Ne sırtımda mühr-ü nübüvvet.
Ne İngiliz kralı kadar
Mütevaziyim,
Ne de Celâl Bayar'ın
Sabık ahır usağı gibi aristokrat.
Ispanağı çok severim
Puf böreğine hele
Biterim
Malda mülkte gözüm yoktur.
Vallahi yoktur.
Oktay Rıfat'la Melih Cevdet'tir
En yakın arkadaşlarım.
Bir de sevgilim vardır pek muteber;
İsmini söyleyemem
Edebiyat tarihçisi bulsun.
Ehemmiyetsiz şeylerle de uğraşırım,
Meşgul olmadığım ehemmiyetsiz
Sadece üdeba arasındadır.
Ne bileyim,
Belki daha bin bir huyum vardır.
Amma ne lüzum var hepsini sıralamaya?
Onlar da bunlara benzer."
◾ İstanbul'a döndükten sonra bir arkadaşının evinde otururken birden fenalaşan Orhan Veli, kaldırıldığı Cerrahpaşa Hastanesi'nde 14 Kasım Salı günü vefat etti. Şairin alkol zehirlenmesinden ya da suikasta kurban gitmiş olabileceğinden de söz edilmesine rağmen beyin kanamasından öldüğü tespit edildi. Cenazesi, Rumelihisarı Aşiyan Mezarlığı'nda tasarımını Abidin Dino'nun yaptığı toprağa verildi.