Arama
Ortak değerlerimiz "dağ"
Geçmişten günümüze dağ, Türkler için kutsal kabul edilmiştir. Destanlara, efsanelere ve şarkılara konu olmuştur. Türklerin bulunduğu tüm coğrafyalarda dağlar, en güzel atıfların sahibidir. Zirveler, yücelik ve görkem bu kelime ile ifade edilmiş ve atasözler miras olarak genç nesillere armağan kalmıştır. İşte, Türk lehçelerinde zerafetin ve ulviliğin simgesi olan dağ sözcüğünün karşılıkları...
AHISKA TÜRKÇESİ
Dağ- Meşe
🔸 Kafkaslarda yaşayan ve sürgünlere maruz kalan Ahıska Türklerinin en yüksek dağ olarak, Mesheti Sıradağlarını kabul ederler.
🔸 Ahıska Türkçesinde "dağ" kelimesi, "meşe" sözcüğü ile karşılık bulur.
➡ Avi meşeye küsmiş meşenin haberi yoh
(Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış.)
Ahıska Türkçesi atasözü
UYGUR TÜRKÇESİ
Dağ- Tag
🔸 Yüzyıllardır Çin zulmüne uğrayan Uygurlar, yapılan baskılara rağmen öz Türkçeden vazgeçmemiş ve dillerini korumuşlardır. Bu anlamda da Uygur Türkçesinde "dağ" kelimesini karşılayan "tag" sözcüğü bulunur.
➡ Tagdek altun bir yahşilikka erzimes.
(Dağ gibi altın bir iyiliği karşılamaz.)
➡ Hurunga etizniñ kiri taġ körüner.
(Tembele tarlanın kenarı dağ görünür.)
Uygur Türkçesi atasözü
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Dağ- Tağ
🔸 Dağlar, türlü destanlara ve cırlara (şarkılara) konu olmuş ve dillerden düşmemiş, en önemli kültür hazinesi olmuşlardır.
🔸 Güneydoğu grubunun Uygur Türkçesinden sonra ikinci temsilcisi olan Özbek Türkçesinde "dağ" kelimesi yuvarlaklaşmaya uğramış ve "tag" olmuştur.
➡ Bülbülga bağ yaxşi kaklikka - tağ.
(Bülbüle bağ güzeldir, kekliğe dağ.)
Özbek Türkçesi atasözü
BAŞKURT TÜRKÇESİ
Dağ- Tag
🔸 Tataristan Cumhuriyeti'ne komşu olan Başkurdistan Cumhuriyeti'nin zirvesi, "Yamantau" yani Yaman Dağ olarak gösterilir.
🔸 Başkurt Türkçesinde "dağ" kelimesinin karşılığı olarak "tag" sözcüğü kabul edilir.
➡ Tag taga kafişmaz, kişi kişigga kafişir.
(Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.)
Başkurt Türkçesi atasözü
KARAÇAY- MALKAR TÜRKÇESİ
Dağ- Tav
🔸 Karaçay- Malkar Türkleri, Kafkasya'da yaşarlar. Kuzeyde Stavropol bölgesi, doğuda Kuzey Osetya Özerk Cumhuriyeti, güneyde Gürcistan, batıda Karaçay-Çerkez Özerk Cumhuriyeti ile sınırları vardır.
🔸 Büyük Kafkas dağ silsilesinin en yüksek zirvelerini oluşturan Elbruz Dağı, kutsal kabul edilir.
🔸 Karaçay- Malkar Türkçesinde "dağ" kelimesini "tav" kelimesi karşılamaktadır. İlk harfi Eski Türkçedeki haliyle kalırken, son harfi değişimine uğramıştır.
➡ Tav tavga tübemeydi, adam adamga tübeydi.
(Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.)
➡ Tav ne miyik bolsa da avuştabılır
(Dağ ne kadar yüksek olsa da geçit bulunur)
➡ Ayrıdan avma, mathavdan kalma
(İki dağ arasındaki geçitten geçme, övgüden geri kalma)
➡ Tav başında tav bolmaz
(Dağ başında dağ olmaz)
➡ Açuv ne ullu bolsa da tavnu buzmaz
(Öfke/hiddet ne kadar büyük olsa da dağı yıkamaz)
➡ Tavlunu canı tavda
(Dağlının canı dağda)
Karaçay- Malkar Türkçesi atasözü
Hayalet Kent: Gamsutl