Ortak değerlerimiz "deprem"
"Yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi ve bunun sonucunda oluşan yer sarsıntısı" anlamına gelen deprem, coğrafi konumu nedeniyle Türk tarihinin bir gerçeğidir. Türk lehçelerinde birçok farklı ifade ile karşılık bulan bu afet, "yer silkelenmesi ve yer titremesi" gibi anlamlarla nitelendirilir. İşte, lehçelerdeki deprem afetinin karşılıklıkları...
Giriş Tarihi: 06.02.2023
16:52
Güncelleme Tarihi: 06.02.2023
17:26
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Deprem- Yer qimirlash
◾ Güneydoğu grubunun Uygur Türkçesinden sonraki temsilcisi, Özbek Türkçesidir. Bu lehçede "deprem" kelimesini, yer sarsıntısı, yer kımırdanması anlamına gelen "yer qimirlash" ifadesi karşılamaktadır.
KIRGIZ TÜRKÇESİ
Deprem- Cer titiröö
◾ Kuzeybatı grubunun yuvarlaşma özelliği ile bilinen Kırgız Türkçesinde "deprem " kelimesi, "cer titiröö" yani yer titremesi anlamına gelmektedir.
◾ Kırgız Türkçesinde yer kelimesinin başındaki /y/ harfinde, y değişmesi meydana gelmiştir. İkinci kelime olan "titiröö " ifadesi ise Kırgız Türkçesinin şekil özelliklerinden dolayı değişime (yuvarlaklaşmaya) uğramıştır.
Ortak değerlerimiz "sevgi"
KAZAK TÜRKÇESİ
Deprem- Jer silkinüv
◾ Kuzeybatı grubunun /j/ harfini yaygın olarak kullanmasıyla bilinen Kazak Türkçesinde "deprem " kelimesini "jer silkinüv" yani "yer silkelenmesi" ifadesi karşılar. Yer kelimesinin başında /y/ harfi, y değişimine uğramıştır.
BAŞKURT TÜRKÇESİ
Deprem- Yir titrav
◾ Kuzeybatı grubu, diğer Türk dilleri grubuna göre daha çok lehçe barındırır. Bu lehçelerden biri de Tatar Türkçesinin kardeşi olan Başkurt Türkçesidir.
◾ Başkurt Türkçesinde "deprem" kelimesini, "yir titrev" yani yer titremesi ifadesi karşılamaktadır.
Ortak değerlerimiz "baba"
KAZAN TATAR TÜRKÇESİ
Deprem- Cir selkenüv
◾ Kuzeybatı grubu temsilcisi olan Tatar Türkçesinde "deprem " sözcüğüne karşılık olarak "cir selkenüv" yani yer silkelenmesi, yer sarsıntısı ifadesi kullanılmaktadır.
◾ Cir kelimesinin ilk harfi y değişimine, ikinci harfi ise e değişimine uğramıştır.