Ortak değerlerimiz "vatan"
Vatan, bir milletin köklerini saldığı ve varlığını duyurduğu topraklardır. İsmini aldığı, üne kavuştuğu, savaştığı ve var olmasının yeterli olduğu kutsiyetidir. Hayati öneme sahip olan bu ifade, Türk lehçelerinde türlü deyişleri ile karşılık bulmuştur. Özbek, Kazak, Saha ve diğer Türk lehçelerinde yüreği titreden bir kelimedir. İşte, Türk lehçelerinde "vatan" sözcüğünün karşılıkları...
Giriş Tarihi: 01.02.2023
16:44
Güncelleme Tarihi: 29.10.2024
09:31
KARAY TÜRKÇESİ
Vatan- Yer sub
◾ Başta Kırım olmak üzere Litvanya, Rusya, Polonya ve Fransa'da yaşayan Karay Türklerinin kullandıkları "vatan " kelimesinin karşılığı "yer sub" dır.
KAZAK TÜRKÇESİ
Vatan- Otan
◾ Kuzeybatı grubunun Türkiye'de de bilinen en yaygın lehçesi olan Kazak Türkçesinde "vatan " kelimesi "otan " olarak karşılık bulmaktadır.
➡ Gılımnın nur sevlesi tüspegen son, Könili bizdin jurttın qara jatır. (İlmin nurdan ışığı düşmediği için, Bizim yurdun gönlü kararıyor.)
ESKİ TÜRKÇEDEN ANADOLU AĞIZLARINA GEÇEN KELİMELER
KAZAN TATAR TÜRKÇESİ
Vatan- Tugan il
◾ Rusya sınırları içinde yaşamlarını sürdüren bir diğer Türk topluluğu, Kazan Tatarlarıdır.
◾ Kazan Tatar Türkçesinde "vatan " kelimesini temsil eden kelime "tugan il"dir.
◾ Kazan Tatar edebiyatının önemli temsilcilerinden biri olan Abdullah Tukay'ın "Ana Dil" şiiri bu sözcüğe verilebilecek en güzel örnektir.
➡ Çiklevek vattım teş belen/ Kükrektege köç belen/ Köndez ütkerem eş belen/ Sagnam irte/ Kiç belen (Fındık kırdım dişle/ Göğüsteki güçle/ Gündüz geçiririm işle/ Özlerim sabah akşam)
Kazan Tatar cırı - Şarkısı
TATARLARIN MEHMET AKİF'İ: ABDULLAH TUKAY
KIRIM TATAR TÜRKÇESİ
Vatan- Curt
◾ Tatarların Ukrayna sınırları içinde vatan kurmuş olan önemli temsilcisi Kırım Türkleridir.
◾ Kırım Türkçesinde "vatan " kelimesi karşımıza "curt " sözcüğü ile çıkar.
➡ Ul curt kuvnagı, kız el kuvnagı. (Oğlan yurdun kıvancı, kız elin kıvancı.)
Kırım Tatar Türkçesi atasözü
TARİHİN İZİNDE: KIRIM YAPILARI
NOGAY TÜRKÇESİ
Vatan- El
◾ Nogayların büyük bir kısmı, Kafkasya topraklarında yaşamaktadır. Nogay Türkçesinde "vatan " kelimesinin karşılığı olarak "el " sözcüğü kullanılır. Bu bakımdan Eski Türkçe ile yakınlığı söz konusudur.
➡ Erden ozuv bar, elden ozuv yok. (Erden vazgeçilir, elden (vatandan) vazgeçilmez.)
➡ Tuvgan elding eri-cennet-, suvı-serbet. (Vatanımın (doğduğum yer) yeri cennet, suyu şerbet.)
Nogay Türkçesi atasözleri