Arama
Sait Faik ve arkadaşları okuldan niçin sürgün edildi?
Bu, bir sürgün hikayesi aslında. 1925 yılında İstanbul Erkek Lisesi onuncu sınıf öğrencilerinden birinin Arapça hocasının minderine iğne koymasıyla başlıyor. "Alt tarafı öğretmene yapılan bir şaka." diyebilirsiniz. Ancak mesele basını günlerce meşgul eden bir olaya dönüşüyor, Sait Faik ve arkadaşlarının sürgün edilmesine yol açıyor. Liseli bir grup genç hayatlarının en büyük utançlarıyla yüzleşiyor. İlk hikayelerini bu sürgünle yazacak olan Sait Faik, süreçte yaşadıklarıyla edebiyat dünyasının en ilginç okul anısını da sizinle paylaşıyor.
Sürgün edilen kafile arasında yer alan Sait Faik'in bu olayda parmağı var mı yok mu, henüz bilmiyoruz. Ancak Sait Faik'in, "yaramaz, haşarı, arkadaşlarıyla devamlı çatışan ve kavgacı" bir çocukluk geçirdiği göz önüne alındığında hadisenin elebaşısı olma ihtimali yüksek gibi görülüyor. Üstelik annesi Makbule Hanım kendisiyle yapılan bir röportajda, Sait Faik'in yaramazlığını şöyle anlatmaktadır:
"Oğlumuz garip bir ruhlu çocuktu. Yaramazlığından ötürü ondan yaka silkiyorduk."
Sait Faik'i çocukluğundan beri tanıyan ve bir ara öğretmeni de olan Hakkı Süha Gezgin ise, aksine onun "sınıfta sakin ve dalgın, bahçede yalnız" dolaştığını söylüyor. Şu hale göre Sait Faik büyüdükçe haylazlıklarından vazgeçmişe benziyor. Öyle ki, Hikmet Feridun, Salih Hoca'ya yaptıkları çocukça şakayı her aklına geldiğinde Sait Faik'in "Ne de efendi bir adamdı. Nasıl elimiz vardı da o iğneyi minderine koyduk?" diye esef ettiğini yazmaktadır. Bir bakıma vicdan azabı çeken Sait Faik'in iğne olayında bir numaralı aktör olduğunu ise Hikmet Feridun'a anlattıkları belgelemektedir.
"Aradan yıllar geçti. Bir gece yarısı Sait Faik'i Beyoğlu'nda, Ağa Camii durağında gördüm. Büyük bir haberi varmış gibi önümü kesti ve:
"Ne oldu biliyor musun?" dedi.
Merakla yüzüne baktığımı görünce anlatmaya başladı:
Salih Hoca'yı gördüm!"
Nerede?"
Eyüp Sultan'da… Yanına koşup elini öptüm ve 'Hocam bizi affettin mi?' dedim. Hoca şaşardı. Sonra 'Niçin sizi affedeyim, sebep ne?' dedi. Kekeledim: 'Hani şu iğne meselesi hocam!' Elini öptüğüm zat büsbütün afalladı: 'Evladım, sen yanlıyorsun galiba. Beni birisine benzetmiş olmayasın?' Bu sefer ben şaşaladım: 'Siz Arabî Hocası Salih Efendi Hazretleri değil misiniz?' Güldü: 'Yok çocuğum, ne münasebet? Ben Arapça hocası değilim, ismim de Salih değil!' cevabını verdi. Bu sefer boynumu büktüm: 'Bir çocukluk yaramazlığının vicdan azabı içindeyim hoca efendi. Benzettiğim kimse olmasanız bile zararı yok. Onun namına beni affetseniz de şu iş olup bitse!' Hoca gülümsedi: 'Affettim gitti oğlum affettim!' dedi. Bir daha elini öptüm ve ayrıldım."
Sait Faik durdu ve bir yükten kurtulmuş gibi: Oh be yahu… Hafifledim vallahi!" dedi.
Bir vicdan azabı onu yallarca adım adım takip etmişti.
Annesi Makbule Hanım, Sait Faik'in daha okula başlamadan "okumaktan hoşlanmadığını belli ettiğini" de söylüyor. Başarılı ve parlak bir tahsil hayatının olmadığı ortada olan kahramanımız son röportajlarından birinde, okuldan hiç hazzetmediğini, derslere karşı isteksizliğini belirtmekle beraber edebiyat derslerini ise şaşılacak bir biçimde sevdiğini kaydetmektedir. İlk hikâye denemelerine sürgün gittiği Bursa Erkek Lisesi'nde başladığını anlatan Sait Faik'e göre, "İpekli Mendil ve Zemberek" adlı hikâyeler bu dönemin mahsulü olup sanat yolunda atılmış ilk adımlar"dır.
Annesi Makbule Hanım, Sait Faik'in daha okula başlamadan "okumaktan hoşlanmadığını belli ettiğini" de söylüyor. Başarılı ve parlak bir tahsil hayatının olmadığı ortada olan kahramanımız son röportajlarından birinde, okuldan hiç hazzetmediğini, derslere karşı isteksizliğini belirtmekle beraber edebiyat derslerini ise şaşılacak bir biçimde sevdiğini kaydetmektedir. İlk hikâye denemelerine sürgün gittiği Bursa Erkek Lisesi'nde başladığını anlatan Sait Faik'e göre, "İpekli Mendil ve Zemberek" adlı hikâyeler bu dönemin mahsulü olup sanat yolunda atılmış ilk adımlar"dır.