Arama
Sıkça karıştırılan kelimeler
Asırlar boyunca geniş bir coğrafyada hüküm süren Türkçe, bu vesile ile bir çok dilden beslenir. Aynı zamanda çokça dili besleyen Türkçe, zaman içerisinde geniş bir alanda konuşulmuştur. Bu vesile ile birbirine yakın kelimeler, kelime öbekleri ve yakın manaya delalet eden terkipler oluşmuştur.
Âşık – Aşık
◾ Âşık: Arapça ışk kelimesinden türeyen sözcük, bir nesneye veya bir kimseye duyulan aşırı sevgi besleyen kişi, tutkun ve meftun anlamına gelmektedir.
Bir diğer anlamıyla, halk edebiyatında şiirlerini sazı eşliğinde söyleyen halk şairlerine, ozanlara verilen isimdir.
"O kadar televizyonlara, radyolara, eğlence yerlerine rağmen şevkli, irfanlı ve yanık âşıkları dinlemeye koşan bu kalabalık kendi töresine, öz sanatına susamış olan halkımızdı."
-Ahmet Kabaklı
◾ Aşık: Eski Türkçe olan kelime, ayak bileğimizde bulunan iki ufak kemik anlamına gelir. Bir diğer anlamı ise hayvanların aşık kemikleriyle oynanan oyuna verilen isimdir.
"Vay ipe gelesi, sen benimle mi aşık atıyorsun? "
-Ahmed Vefik Paşa
Yâr – Yar
◾ Yâr: Farsça kökenli kelime, sevgili, âşık ve dost anlamlarına gelir.
"Yıllar yârlardan, yârlar yıllardan vefâsız."
-Yâkup K. Karaosmanoğlu
◾ Yar: Eski Türkçe bir sözcük olan yar, yüksekçe ve dik bir yer veya uçurum anlamlarına gelmektedir.
"Aşağıda daimî akislerle seslenen gürültülü, derin yarlar tehlike hissini kalbimizden ayırmıyordu."
- Hamdullah Suphi Tanrıöver
Tefriş etmek – Teşrif etmek
◾ Tefriş etmek: Arapça frş kökünden türeyen sözcük, bir yere yatak ve döşek, serme, yayma; bir yeri bir şeyle kaplama gibi anlamlara gelmektedir.
"Güzel insanları çirkin gösteren ayna onları derununu tefriş eder."
-Sait Faik Abasıyanık
◾ Teşrif etmek: Arapça şeref kelimesinden türeyen, onurlandırma, şeref verme, bir yerden bir yere gitmek ve gelmek anlamlarına gelir.
Müjde-i teşrîf-i vaslın geldi çün ammâ ne sûd
Sûz-ı hicrânı ziyâd eylerdi dâğ-ı intizâr
-Fuzûlî
Hâlâ – Hala
◾ Hâlâ: Kökeni Arapça olan bu kelimenin "hala" sözcüğünden farkı Türkçe'deki şapkalı a kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Şimdi bile, henüz, daha gibi anlamlara gelir.
Cennette bugün gülleri açmış görürüz de
Hâlâ o kızıl hâtıra titrer gözümüzde
-Yahya Kemal
◾ Hala: Arapça kökenli olan bu sözcüğün eskiden annenin kız kardeşi anlamına gelirken sonradan anlam değişikliğine uğrayarak babanın kız kardeşi anlamını almıştır.
Bir gün halası sokaktan bağırarak geçen bir satıcıyı çağırdı.
-Refik Halit Karay
Bağlı – Bağımlı
◾ Bağlı: İp veya başka bir şeyle bağlanmış veya sarılı olan. Bir diğer anlamıyla bağlı, müntesip.
"İnsan insana bağlı ve bağımlı, insan Allah'a bağımlı. Sevgi ve dikkatle tefekkür ettiğinde açılır o derdin kapısı sana, çiçekler o zaman kokar, gökyüzü o zaman içine dolar. İşte o zaman, nereye gidersen seni aşk taşır oraya."
-Kemal Sayar
◾ Bağımlı: Başka bir şeyin istemine, gücüne veya hükmüne bağlı olma durumuna denir.
"İnsanın başkalarının yargılarına bağımlı olması gibi, bugüne dek çözülmemiş bir insanlık dramıyla karşı karşıya bıraktıklarını anlatmıştı yazdıklarında."
-Cengiz Aytmatov
Yavuz Bülent Bâkiler'den milli şuurumuzu uyandıracak 40 alıntı