Arama
Tatarların günlük hayattaki tezahürleri: Maniler
Rusya sınırları içinde bulunan Kazan, yer altı kaynakları ve gelişmiş sanayisiyle önemli zenginliklere sahip. Bu zenginliklerin içerisine edebiyat alanı da giriyor. Öyle ki anonim türlerden biri olan maniler, Tatar Türklerinin kültüründe hususi bir mahal teşkil eder. "Qısqa cırlar" yani "kısa şarkılar" olarak anılan maniler, Tatarların sonbahar ve uzun kış gecelerini süsler. Çuha doldurma, kendirden ip yapma, dokuma tezgahı başında kumaş veya halı dokuma ve kaz yolma imecelerinde söylenir. Okurken keyif alacağınız Tatar manilerini sizler için derledik.
"Uyden çıgıp kitkende
Karamadım kuzguge
Arvahlarnı yât itkende
Unıtmagız bezne de"
"Evden çıkıp giderken
Bakamadım aynaya.
Ruhları yâd ederken
Unutmayın bizi de."
📍 Kul Şerif Cami
Adını dönemin önemli bir din adamı olan İmam Kul Şerif'ten alan cami, 1552 yılında Rusların saldırısı sonucu yıkılır. Rusya'nın en büyük ibadet yerlerinden olan cami, 1995 yılında Türk firma tarafından yeniden inşa edilir. Şehirde yer alan sayısız cami içinde, Tataristan'da yaşayan Müslüman nüfusun en çok önem verdiği ibadethane olan Kul Şerif Cami'nin tarihi çok eskilere dayanır.
"Uram başın çıkkanda
Karadım min kayrılıp
Halal suten imgen anem
Kaldı minden ayrılıp"
"Sokak başına çıkınca
Bakarım ben geriye.
Helal sütünü emdiğim annem
Kaldı benden ayrılıp."
🔸 Adını camiye veren Kul Şerif, caminin son imamıdır. Kul Şerif, Kazan'a yapılan saldırıları esnasında kahramanca savaşan imam şehit düşer. Kahramanlığından ötürü onu unutmak istemeyen halk adını camiye verir. Şehrin önemli yapılarından biri haline gelen bu cami, Kazan'ın yeniden doğuşunun sembollerinden biridir.
Sultan Abdülhamid'in arşivinden tarihe tanıklık eden camiler
"Biyek tavnın başında
Taş mesçetnen urnı bar
Beznen yarnı surasagız
Yüzende iman nurı bar"
"Yüce dağın başında
Taş mescidin yeri var.
Bizim yârı sorarsanız
Yüzende imam nuru var."
Süyüm Bike Kulesi 📍
59 metrelik yükseklikte olan Süyümbike Kulesi, Kazan'ın efsanevi yapılarından biri olarak kabul edilir. Bu kule adını milli kahraman olarak anılan Tatar Han bikesi Süyüm Bike'den alır. Mimari açıdan zerafet abidesi olan bu eser Tataristan'a yolu düşen herkesin ziyaret etmesi gereken mekanlardan birisidir.
"Bara-turgaç uturdım
Ayaklarım talganga
Cılıy cılıy hatlar yazdım
Yüreklerem canganga"
"Giderken oturdum;
Ayaklarım yoruldu.
Ağlaya ağlaya mektup yazdım
Yüreklerim yandığından."
🔸 ''Sabantuy'' Tatarların resmi bayramıdır. Başkent Kazan'da resmi törenle haziran ayının başında kutlanır. Sabantuy, diğer Tatar şehirlerinde bayram meydanlarında kutlanır. Köy kutlamaları ise meydan kutlamaları ve ritüellerden oluşur. Bayram için evler temizlenir ve çeşit çeşit yemekler yapılır. Atları süslemek için şallar, havlular hazırlanır. Halk birbiriyle hediyeleşir. Etkinlikler kapsamında güreş ve yumurta yarışmaları yapılır.
"Beznende sular tugay tugay
Küp tugayları unın zireksez
Yalgız başım yuk yuldaşım
Yat illerde yurim ireksez"
"Bizim sular büklüm büklüm
Çok büklümleri gürgensiz.
Yalnız başım, yok yoldaşım
Yad ellerde gezerim dertsiz."
📌Dünya'nın en büyük ve basılı olan Kur'an-ı Kerim'i Tataristan'da bulunuyor. Tam 2 metre uzunluğunda, 1,5 metre genişliğinde ve 800 kilo olan bu eser, Guinness rekorlar kitabına girdi. Tataristan Medeni ve Tarihi Eserleri Canlandırma Fonu tarafından yaptrılan bu Kur'an-ı Kerim Kul Şerif Cami'nde sergilenmektedir.
Kur'an'ı diğer kutsal kitaplardan ayıran özellikler nelerdir?