Arama
Türk lehçelerinde Mart ayı
Kış mevsiminin bitişi ve baharın müjdecisi "mart" ayıdır. Çiçeklerin açtığı, ağaçların yeşillendiği ve tabiatın canlandığı bu ay, Eski Türklerde türlü şenlikler ile kutlanmaktadır. Aynı zamanda Türk lehçelerinde "mart" birbirinden farklı kelimeler ile anılmaktadır. İşte, Mart ayının Türk lehçelerindeki karşılıklarını sizler için araştırdık.
TATAR TÜRKÇESİ
Mart- Öçinci ay
🔹 Tatar Türkçesi, Kıpçak sınıfının Rusya sınırlarındaki en önemli temsilcilerinden biridir. Tatar lehçesi, Tataristan başta olmak üzere Türkistan ve Türkiye'de varlığını korumaktadır.
🔹 Tatar lehçesinde Mart ayı, üçüncü ay manasına gelen "öçinci ay" ile karşılık bulur.
➡ Keşeler mart ayı belen yazın kiluyen beyrem itteler
➡ Tatarlar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
BAŞKURT TÜRKÇESİ
Mart- Ösönsö ay
🔹 Başkurt Türkleri, Tatarlar ile birlikte Rusya sınırları içinde bulunan Türk topluluklarındandır. Bundan ötürü de Başkurtlar, en çok Tatar Türkleri ile iletişimdedirler.
🔹 Başkurt lehçesinde Şubat ayını, üçüncü ay manasına gelen "ösönsö ay'" sözcüğüyle karşılamaktadır.
➡ Dala ösön yanıp, ul yeşene.
➡ Bozkır için yanarak, o yaşadı.
KARAÇAY-MALKAR TÜRKÇESİ
Mart- Totur ay
🔹 Kuzeybatı Türk lehçelerinden biri Karaçay-Malkar Türkçesidir. Karaçay-Malkar Türkçesi günümüzde, Rusya Federasyonu'na bağlı Karaçay-Çerkes ve Kabardin-Balkar Özerk Cumhuriyetlerinde konuşulmaktadır.
🔹 Bu lehçede "mart" ayını "totur ay" sözcüğü karşılar.
➡ Cer caşnadı, karuv aldı / Totur ayda, suvuk ayda.
➡ Yer parladı, güç aldı / Mart ayında, soğuk ayda.
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Mart- Mart
🔹 Güneydoğu yani Karluk grubunda yer alan Özbek Türkçesi, Türkistan topraklarının büyük bir bölümünde yaşatılmaktadır.
🔹 Özbek lehçesinde Mart ayı yine diğer Türk lehçelerindeki gibidir yani mart kelimesiyle karşılık bulur.
➡ O'zbeklar bahor kelishini mart oyida nishonlagan.
➡ Özbekler mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
UYGUR TÜRKÇESİ
Mart- Üçünci ay
🔹 Uygur ve Özbek Türkçesi, güneydoğu grubunu oluşturan iki önemli lehçedir. Bunlardan biri olan Uygur Türkçesi, Türkistan coğrafyası başta olmak üzere pek çok ülkede varlığını gösterir.
🔹 Bu lehçede Mart ayını, üçüncü ay anlamında "üçünci ay" ifadesi karşılar.
➡ Uygurlar üçünci ay baharnin yetip kelkenligini tebriklidi.
➡ Tatarlar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.