Tarihin ışığında yaşayan insan hazineleri
Yaşayan insan hazineleri, bir ülkenin somut olmayan kültürel mirasıdır. Usta-çırak ilişkisiyle öğrenilen sanat, yıllar boyu bin bir emekle inşa edilir. Ömrünü sanata adayan ve sayısız çırak yetiştiren Türkiye'nin yaşayan insan hazinelerini sizler için derledik.
Giriş Tarihi: 20.08.2018
10:35
Güncelleme Tarihi: 20.08.2018
12:44
Tacettin DİKER (Karagöz Sanatçısı)
1923 yılında İstanbul'da doğan sanatçı lise yıllarında geleneksel tiyatro ile uğraşmaya başladı. Amatörce yürüttüğü Karagöz çalışmalarını, Kültür Bakanlığının 1973 yılında açtığı Karagöz kursunu başarıyla tamamlayarak profesyonel olarak devam ettirdi. Halk tiyatrosu geleneğini iyi bilen sanatçı, oyunları güncellemiş, çocuklara dönük bazı yenilikler getirdi. Birden fazla yardakla oyun oynatarak, aynı anda perdede çok sayıda tipi bulundurarak hareketlilik sağlamıştır. Hem klasik hem de yeni oyunları oynatan sanatçı, 36 yıldır her hafta yaptığı gösteriler ile bu alandaki başarısını kanıtlamıştır. Karagöz sanatına yaptığı katkılardan dolayı bir çok ödül almış, bu sanatı yurt içi ve yurt dışında başarıyla temsil etti.Tacettin Diker 31 Mart 2014 tarihinde vefat etti.
Tahsin KALENDER (Ahlat Yöresi Taş Ustası)
Tahsin Kalender 1928 yılında Ahlât'ın Ergezen mahallesinde dünyaya geldi. İlkokulu bitirmesinden sonra 17 yaşından itibaren taş ustalığına adım attı. Zekâsı ve becerisi ile kısa sürede sivrilerek ustabaşılığa yükselen Kalender, meslek hayatı boyunca 500'ü aşkın yapı inşa etti. İnşa ettiği yapılar arasında cami, çeşme, okul, değirmen, ahır, tandırevi, konut, minare, türbe gibi farklı yapı tipleri bulunmakta olup bunların neredeyse tamamı halen ayakta ve kullanılıyor. Kalender doğup büyüdüğü Ahlat'ın dışında Bitlis, Erciş, Doğubayazıt gibi yerleşim merkezlerinde de inşa faaliyeti gerçekleştirdi. Yapı ustası olması nedeniyle zaman içerisinde marangozluk bilgisi de edinen Kalender ayrıca mezar taşı işlemeciliği ile de uğraştı. XI. yüzyılda Ahlat'ta filizlenmeye başlayan mimarlık geleneğinin günümüzdeki en önemli temsilcisi olan Tahsin Kalender kendisini tam anlamıyla mimarlığa ve sanata adamış bir insandır.
Uğur DERMAN (Klasik Kitap Sanatçısı)
1935 yılında Balıkesir ili Bandırma ilçesinde doğan Uğur Derman, 1960 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Eczacılık Okulunu bitirdi. 1961 yılından bu yana müstakil eser, tebliğ, ansiklopedi maddesi ve makaleleriyle Türk kitap sanatlarının öğretilmesi ve tanıtılması için çalışan Derman, Türk hat sanatının tanıtımı için de yurt dışında birçok yerde görevler aldı.
Veli AYKUT (Dertli Divani) / (Zakir)
Şanlıurfa'nın Kısas Köyü'nde 1962'de doğdu. Zakirliği babası Hacı Bektaş-ı Veli Dergâhının Güneydoğu Anadolu Vekili asıl adı Hamdullah olan Âşık Büryani'den öğrendi. 1978 yılında Hacı Bektaş-ı Veli Evlatlarından Emrullah Ulusoy Dertli, Bektaş Ulusoy tarafından Divani mahlası verilmesiyle eserlerinde "Dertli Divani" mahlasını kullanmaya başladı.
Yaşar GÜÇ (Hortlatma Kaval-Dilli Dilsiz Kaval Yapımcısı ve İcracısı)
Tokat'ın Niksar ilçesinde doğan Yaşar Güç (fotoğrafta sağda), babasından gördüğü kaval ailesinin yapım ve icrasını öğrenerek ve yöre ezgileri ile büyüyerek yetişti. Bu alanda en iyi usta olarak görülüyor. Horlatma kaval diğer kavallara göre daha zor bir üfleme ve çalım özelliğine sahip. Her bölgede çalınmayan (horlatma yapılamayan) bu çalgı, geçmiş kültürümüzün bir özelliği olmakla beraber bize özgü bir çalgı özelliğini göstererek diğer kavallardan kendini ayırır. Sanatını 30 yıldır sürdürmekte olan Güç, iki oğlunu da bu konuda yetiştirdi.