Arama
Deprem sonrası sosyal medya kullanımı
İletişim teknolojilerinin gelişmesiyle ortaya çıkan sosyal medya, hayatımızı kolaylaştırmakta, bilgiye daha hızlı ulaşma imkanı sunmaktadır. Sosyal medyanın faydalarının yanı sıra bilinçsiz kullanımı, dezenformasyon gibi sebeplerle birtakım zararlara da neden olabilir. Hayatımızın her anında var olan bu teknoloji, yaşadığımız büyük Kahramanmaraş depreminde de aktif rol oynamıştır. Afet bölgesinde yaşananları aktarma noktasında hızlı ve etkili olmasıyla birlikte ne yazık ki yanlış haberlerin yayılmasına ve kişilerin paniğe sürüklenmesine de neden olmuştur.
🔹 Sosyal medyada dolaşan teyit edilmemiş bilgiler, çok ağır sonuçlara neden olabilir. Kötü niyetli kimsenin sosyal medyada, "falanca enkazın altında şu kişi var" şeklinde paylaştığı bir yazı, Türkiye'de ve belki de dünyadaki kullanıcılar tarafından bir anda paylaşılır. Çünkü toplumun merhamet duyguları, hamiyet duygularının ağır bastığı bir zaman dilimindeyiz.
🔹 Aynı yazının binlerce hatta yüzbinlerce kez paylaşıldığını düşünün. Etkileşimin sağlandığı, bireylerin altına yorum yaparak, beğenerek daha da görünür hale getirdiği bu paylaşım, AFAD ekiplerinin defalarca söylenen bölgeye gitmesine neden olur. Ancak ortada ne öyle bir adres ne de öyle bir kişi bulunur.
🔹 Enkaz altında birinin olduğu ile ilgili yapılan yanlış bilgi paylaşımı, farklı farklı ekiplerin aynı bölgeye defalarca gitmesine ve asıl kurtarılmayı bekleyen gerçek bireylerin enkazdan çıkarılmasını geciktirmesine neden olacaktır.
🔹 Yıkılan binaların arasında yaşam savaşı veren yüz binlerce insanın, yanlış bilgi sonucu ekiplerin zamanında müdahale edememesi nedeniyle yitirilmesine neden olabilecek bir olaydan bahsediyoruz. Yapılan bu davranışın hiçbir ahlak ve insanlık durumu ile açıklanması mümkün değildir.
🔹 Deprem bölgesine dair öne çıkan önemli dezenformasyonlardan biri de "Hatay'da baraj patladı" şeklinde ortaya atılan asılsız haberlerdi. Hatay'da hiçbir barajın patlamadığı gerçeği sonradan yapılan resmi açıklamalarla ortaya çıktı.
🔹 Asrın felaketinin yaşandığı ilk gün, bakanlar tarafından yapılan hiçbir barajda tehlike olmadığı açıklanmıştı. Çünkü deprem gibi afetlerin yaşandığı yerlerde bakılan ilk alanlardan biri, yaşanan olayın ardından muhtemel tehlike unsurlarıdır. Bu tehlikeler, kütlevi bir yangının çıkma ihtimali, su baskını olma durumu, baraj patlaması gibi olaylardır.
🔹 Yanlış bilgiyi yaymanın yanı sıra sosyal medyada dolaşan bazı görüntüler de toplumu etkiledi.
🔹 Doğruluğundan emin olunmayan videolardan sonra güvenlik güçlerine başvurulmaksızın kendi hakkını arama ve tesis etme noktasında kullanıcılar tarafından bir araç olarak görüldü. Yapılan paylaşımların gerçekliği ise teyide muhtaçtı.
🔹 Hukuki açıdan bakıldığında burada, mahkeme kararı olmadan şahısların bizzat haklarını alması anlamına gelen "ihkak-ı hak" kavramı karşımıza çıkmaktadır. İhkak-ı hak, hukuki manada bir hak değildir. Hukukun üstünlüğü doğrultusunda hareket eden bir işleyiş içerisinde, bireyin kendi imkanları ile hak tesis etmesi doğru değildir.
🔹 Deprem bölgesinde hukuka aykırı bir davranış yaşanıyorsa, bu kişileri tutuklayacak olan kolluk kuvvetleridir. Adalete tevdi edilen bu kişiler hakkında yetkililerce hüküm verilir. Bu açıdan sosyal medya, hak arama, hüküm verme ve bireylerin kendilerince verdikleri cezayı gösterme yeri olmamalıdır.